Σταμάτης Ζαχαρός
Πολλοί θεωρούν αρλούμπες τις προβλέψεις των αναλυτών. Προφανώς και
εμπίπτουν εν μέρει στη δικαιοδοσία του ρητού “όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια, ο Θεός γελάει”. Η
περίπτωση του Brexit όμως
αντιμετωπίζεται από το σύνολο σχεδόν των αναλυτών, περίπου σαν το πυρ το εξώτερον.
Δεν μπορεί κάτι θα ξέρουν. Δεν έχει μάλλον να κάνει μόνο με την περίπτωση της Βρετανίας. Στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον,
το πείραμα της απομόνωσης είναι αν μη τι άλλο, ένα επικίνδυνο πείραμα.
Ήδη λίγα εικοσιτετράωρα μετά τη σύνοδο
κορυφής και οι προειδοποιήσεις ξεκίνησαν. Η Moody’s
ανακοίνωσε ότι μια ενδεχόμενη απόφαση για έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή
Ένωση θα απειλούσε την πιστοληπτική
της αξιολόγηση. Κάτι που προφανώς σημαίνει μεγαλύτερο κόστος
δανεισμού για τη χώρα με ότι αυτό συνεπάγεται για πολίτες και επιχειρήσεις.
Ήδη, τα αφεντικά σχεδόν του 1/3 των 100 μεγαλύτερων επιχειρήσεων του Χρηματιστήριου
της χώρας, συνυπέγραψαν επιστολή με την οποία δηλώνουν ότι η Βρετανία θα είναι καλύτερα εντός της Ε.Ε.
Πιθανή αποχώρησή της θα απειλούσε τις επενδύσεις στη χώρα και θα οδηγούσε σε
απώλεια θέσεων εργασίας.
Εντωμεταξύ η πανίσχυρη λίρα κατέγραψε χθες
τη μεγαλύτερη πτώση από τον Μάιο του 2010
στον απόηχο της είδησης ότι ο δήμαρχος του Λονδίνου, Boris Johnson - ένας από τους πιο δημοφιλείς πολιτικούς στη Βρετανία
- θα εκστρατεύσει υπέρ
του Brexit, κόντρα στον πρωθυπουργό της χώρας, David Cameron.
H Europol
με τη σειρά της προειδοποιεί ότι η
βρετανική αστυνομία, θα δυσκολευτεί στο έργο της αναφορικά με την
προστασία των πολιτών από επιθέσεις τρομοκρατών, αλλά και από το οργανωμένο
έγκλημα, εάν η Βρετανία αποχωρήσει από
την Ευρωπαϊκή Ένωση. Άποψη με την οποία
συντάχθηκαν άλλωστε και μια ντουζίνα από τους ισχυρότερους στρατιωτικούς της
χώρας, θέτοντας θέμα εθνικής ασφάλειας.
Ο λαϊκισμός βεβαίως ενδημεί και στη γηραιά
Αλβιώνα. Υπάρχουν και εκεί πολιτικοί που αποδομούν κάθε εξωτερική ή εσωτερική
νουθεσία. Project fear ονόμασαν την
τοποθέτηση των στρατιωτικών κατά του brexit.
Θεωρήθηκε απάντηση στην τοποθέτηση του Boris Johnson. Και για τις αγορές όμως, τα
επιχειρήματα δεν διαφέρουν πολύ στη βάση τους από όσα ακούγονται εδώ, στην Ιταλία ή στην Πολωνία.
Όσοι
προειδοποιούν στοχοποιούνται εύκολα με την κατηγορία ότι είναι βολεμένοι με το
ισχύον σύστημα. Ακόμη χειρότερα, στιγματίζονται
ως όργανα αφηρημένων διεθνών κέντρων αποφάσεων. Λιγότερο στη Βρετανία, περισσότερο εδώ ή στην Πολωνία βεβαίως. Η εναλλακτική πρόταση
βασίζεται περισσότερο σε έννοιες όπως υπερηφάνεια
και ανεξαρτησία. Είναι δύσκολο να
σκεφτεί βέβαια κανείς πόσο υπερήφανός και ανεξάρτητος θα αισθάνεται ένας λαός
απομονωμένος σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον.
Ακόμη και στην περίπτωση της Βρετανίας, οι τριγμοί θα είναι ισχυροί. Πολύ
περισσότερο για μικρές ή λιγότερο ισχυρές χώρες. Τουλάχιστον με τη στάση των
αγορών στο ισχνό ενδεχόμενο του brexit
(η Morgan
Stanley δίνει πιθανότητες 35%), θα απαλλαγούμε από τη θεωρία της
διεθνούς συνωμοσίας κατά των Ελλήνων. Οι αγορές δεν χαρίζονται πουθενά.
Ακόμη και αν πιστεύει κανείς ότι οι ισχυροί
παίκτες, οι Άγγλοι, θα φέρουν Σκοτσέζους με γκάιντες να παίζουν και οι
αγορές θα χορεύουν, θα ήταν καλύτερα να κρατά μικρό καλάθι. Οι
περισσότερες χώρες έχουν αποφασίσει να συμμετέχουν σε ένα παγκόσμιο πάρτυ με
περισσότερα όργανα, όπου δεν βαράει ο ένας το νταούλι του και ο άλλος παίζει τη
γκάιντα του. Παίζουν όλοι μαζί.
