Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ

Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: Η Άνοδος των «μη προνομιούχων».

http://roykoymoykoy.blogspot.gr/

http://www.acastran.org

Γράφει ο Δρ. Ιωάννης Παρίσης

    Ο Χρήστος Τεάζης είναι από το 2011 Λέκτορας στο Τμήμα Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Άγκυρας. Αποφοίτησε από το Πάντειο Πανεπιστήμιο και συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας, όπου απέκτησε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών με θέμα το κόμμα Εθνικιστικής Δράσης («Γκρίζοι Λύκοι») και ανακηρύχθηκε διδάκτωρ με θέμα το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.

    Στο βιβλίο του Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ – Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: Η Άνοδος των «μη προνομιούχων», που εκδόθηκε από τις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ το 2013, ο Χρήστος Τεάζης εξετάζει με σαφήνεια και πρωτοτυπία την εσωτερική πολιτική της Τουρκίας από το 1920. Στο πλαίσιο αυτό γίνονται προβλέψεις για τον μετασχηματισμό του πολιτικού συστήματος της χώρας αυτής.

    Το φετινό αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία, μάλλον δικαιώνει τις εκτιμήσεις του συγγραφέα και βοηθά στο να κατανοήσουμε καλύτερα τι ακριβώς συνέβη και ποιες ήταν οι δυνάμεις που συγκρούστηκαν.  Από το 2009 ο Χρήστος Τεάζης είχε γράψει ότι στην Τουρκία θα υπάρξει πολιτική αλλαγή, αναφερόμενος στην τάση προς έναν προεδρικό σύστημα κατά το αμερικανικό πρότυπο.

    Ο συγγραφέας έχει βαθιά γνώση των πραγμάτων στην Τουρκία και αναλύει διεξοδικά την πορεία των «μη προνομιούχων». Αυτών δηλαδή που εξέφρασε πολιτικά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από το 2002 και μετά. Για πρώτη φορά ο Έλληνας αναγνώστης κατανοεί τη νοοτροπία που διακατέχει το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΚΔΑ), την ιδεολογία του και τον μετασχηματισμό που επέφερε στην τουρκική κοινωνία.

    Το βιβλίο κυκλοφόρησε αρχικά, το 2011, στην Τουρκία με τίτλο «Η Δημοκρατία των Δεύτερων: Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης». Ποιοι είναι οι «Δεύτεροι»; Ο συγγραφέας μας εξηγεί ότι πρόκειται για τις μη προνομιούχες δυνάμεις, τις δυνάμεις εκείνες που είχαν μπει στο περιθώριο από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας και μετά. Εκείνες που είχαν εκφράσει μια αντιπολιτευτική στάση το 1920, έναντι της ιδρυτικής φιλοσοφίας της Τουρκικής Δημοκρατίας και τις δυνάμεις που την ίδρυσαν το 1923, μοναδικός εκφραστής των οποίων ήταν ο Μουσταφά Κεμάλ.

    Από το 1923 οι δυνάμεις των «Δεύτερων» περιθωριοποιήθηκαν χωρίς όμως να οδηγηθούν σε εξαφάνιση. Συνέχισαν την πορεία τους έως το 2002 οπότε η νοοτροπία που εκπροσωπούσαν αναδύθηκε στην εξουσία, με εκφραστή και ηγέτη τον Ερντογάν.

    Στα τρία κύρια μέρη του βιβλίου ο συγγραφέας αναλύει, με ιδιαίτερα κατανοητό τρόπο και πλούσια ιστορικά στοιχεία, το Χθες και το Σήμερα του ισλαμικού κινήματος στην Τουρκία στις διάφορες περιόδους της ιστορίας της, και την ανάδυση του ΚΔΑ, τον μετασχηματισμό της οικονομίας και τη διεύρυνση του καπιταλισμού στην Τουρκία και την πορεία του ΚΔΑ προς τον καπιταλισμό, και τέλος τον πολιτικό μετασχηματισμό και το ΚΔΑ, με αναφορές στον εκδυτικισμό ως σχέδιο της τουρκικής δημοκρατίας.

    Στα συμπεράσματα του βιβλίου, ο συγγραφέας κάνει την εκτίμηση ότι το ΚΔΑ θα παραμείνει στην εξουσία για μια ακόμη περίοδο, κατά την οποία θα έχουμε νομιμοποίηση των νέων κόκκινων γραμμών που χάραξε στη νομοθετική εξουσία και στο κράτος. Οποιαδήποτε κυβέρνηση προκύψει στο μέλλον θα υποχρεωθεί να βαδίσει πάνω σ’ αυτές τις γραμμές πολιτικής. Με άλλα λόγια, σημειώνει ο Χρήστος Τεάζης, την περίοδο του ΚΔΑ διαμορφώθηκε μια νέα κοινωνική, οικονομική και πολιτική πραγματικότητα.