Στις 20
Ιουνίου 1913 ο Ελληνικός Στρατός
απελευθέρωσε από τους Βουλγάρους την πόλη της Νιγρίτας,
κατά τη διάρκεια του Β' Βαλκανικού Πολέμου.
Προηγουμένως, ο βουλγαρικός στρατός είχε πυρπολήσει την πόλη και είχε
κατασφάξει όσους αμάχους είχαν παραμείνει σ' αυτή.
Η Νιγρίτα
απέχει 25 χιλιόμετρα νότια των Σερρών
και είναι χτισμένη στους πρόποδες της οροσειράς Βερτίσκος. Την εποχή των Βαλκανικών Πολέμων ήταν ένα από τα
σημαντικά εμπορικά κέντρα της περιοχής. Στις 22 Οκτωβρίου
1913, Έλληνες πρόσκοποι (στρατιωτικό
σώμα από εθελοντές απόμαχους του Μακεδονικού Αγώνα) απελευθέρωσαν την πόλη από τους Οθωμανούς
Τούρκους και εγκατέστησαν σ’ αυτή ελληνικές αρχές.
Με το ξέσπασμα του Β' Βαλκανικού Πολέμου, στις 16 Ιουνίου 1913, η Νιγρίτα
καταλήφθηκε από τους Βουλγάρους, που ενήργησαν αστραπιαία και ανάγκασαν την 7η Μεραρχία, που την υπερασπιζόταν να
υποχωρήσει νοτιότερα για να μην κυκλωθεί. Η βουλγαρική ταξιαρχία της Δράμας,
που ενήργησε την επίθεση, κατέλαβε όχι μόνο την πόλη, αλλά και την υπερκείμενη
αυτής κορυφογραμμή.
Η αντίδραση του ελληνικού στρατού ήταν
άμεση. Το πρωί της 19ης Ιουνίου, η 7η
Μεραρχία με διοικητή τον συνταγματάρχη Μηχανικού Ναπολέοντα Σωτήλη ξεκίνησε με κατεύθυνση τη Νιγρίτα. Αποτελούσε το άκρο δεξιό του
ελληνικού στρατού, που είχε εξαπολύσει την ίδια ημέρα την επίθεση στην κύρια
αμυντική γραμμή των Βουλγάρων στον άξονα Καλινόβου
- Κιλκίς - Λαχανά.
Στο Σούλοβο
(σημερινό Σκεπαστό) το 20ο Σύνταγμα της 7ης Μεραρχίας, μετά από σύντομη μάχη, έτρεψε
σε φυγή τρία βουλγαρικά τάγματα, ενισχυμένα με μία ορειβατική πυροβολαρχία. Η
μάχη στοίχισε στο σύνταγμα 30 νεκρούς και 169 τραυματίες.
Το πρωί της επομένης (20 Ιουνίου), τα πρώτα τμήματα της 7ης Μεραρχίας εισήλθαν στη Νιγρίτα, την οποία όμως οι Βούλγαροι
κατέστρεψαν προτού αποχωρήσουν, προχωρώντας σε πυρπολήσεις οικιών και σφαγές του αμάχου πληθυσμού. «Ότε ο
συνταγματάρχης Σωτήλης, κατόπιν επιτυχούς μάχης προς τον εχθρόν, εισήλθεν εις
την Νιγρίταν εύρε την μέχρι προ ολίγου ευημερούσαν πολίχνην μεταμορφωμένη εις
καπνίζοντα ερείπια και σφαγείον. Εκ των 1450 οικιών της 49 μόνον απέμειναν
ιστάμεναι. Πανταχού έκειντο χαμαί πτώματα κρεουργημένα και απηνθρακωμένα των
σφαγέντων κατοίκων της. Κατά τους μετριωτέρους υπολογισμούς υπέρ τους 400
κάτοικοι εφονεύθησαν τελείως υπό του βουλγαρικού στρατού προ της υποχωρήσεώς
του», έγραψε ο απεσταλμένος των Τάιμς του Λονδίνου, Κρόφορντ Πράις, για τις βουλγαρικές ωμότητες
στη Νιγρίτα.
Ήταν το προανάκρουσμα για το τι θα επικρατούσε στις
Σέρρες μία εβδομάδα αργότερα...
