Δρ Ιωάννης Παρίσης
Η ΑΟΖ
έχει καταστεί κατά τα τελευταία χρόνια η «αγαπημένη» λέξη της πλειονότητας των
Ελλήνων. Όλοι μιλούν για την ΑΟΖ. Δεν
έχει σημασία αν δεν γνωρίζουν τι ακριβώς είναι (πολλοί δεν γνωρίζουν ούτε τι σημαίνουν τα
αρχικά – ή ότι… πρόκειται για αρχικά!). Σε κάθε καφενείο, σε κάθε
σπίτι, μεταξύ καφέ και τσίπουρου, δεν λείπει και η συζήτηση για την ΑΟΖ. Την οποία, φυσικά, κάποιοι… «προδότες πράκτορες των ξένων» αρνούνται
να ανακοινώσουν! Έτσι, η Πατρίδα χάνει πόρους, άσε που κινδυνεύει να… της
κλέψουν την ΑΟΖ!
Από την πλευρά κάποιων πολιτικών, η ΑΟΖ χρησιμοποιείται ως «πανάκεια» για την επίλυση όλων των ζητημάτων της χώρας στη θάλασσα
και ως «επιχείρημα» πολιτικής προπαγάνδας. Με τον
καιρό αντικατέστησε περίπου τις γνωστές από παλιά πολιτικές υποσχέσεις «θα σας κάνουμε γεφύρι, θα σας φέρουμε και ποτάμι»
(!!!)
Η πρόσφατη συνάντηση στη Λευκωσία του
Πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα με τους ηγέτες της Αιγύπτου και
της Κύπρου (που
έρχεται σε συνέχεια της προηγούμενης στο Κάιρο τον περασμένο Νοέμβριο)
έφερε για μια ακόμα φορά στη δημόσια συζήτηση το θέμα της ΑΟΖ. Το γεγονός ότι οι τίτλοι που
προβάλλονται από τον Τύπο αναφέρονται στην ΑΟΖ,
επιβεβαιώνει τα όσα αναφέραμε πιο πάνω. Ελάχιστοι ασχολούνται με την ουσία, με
την πολιτική και οικονομική σημασία των συναντήσεων αυτών, που πράγματι είναι
μεγάλη. Βέβαια τα μέσα ενημέρωσης το γνωρίζουν και βάζουν τίτλους «πιασάρικους» από όπου δεν μπορεί να λείπει φυσικά η ΑΟΖ.
Οι ηγέτες των τριών χωρών συναντήθηκαν για
πρώτη φορά στο Κάιρο στις 8 Νοεμβρίου 2014. Μεταξύ των
άλλων όρισαν τότε και την επόμενη συνάντησή τους στην Λευκωσία
(όπως και
έγινε). Η τρίτη βέβαια θα είναι στην Αθήνα, τα
επόμενο εξάμηνο (σχετική
πρόσκληση απηύθυνε ο κ. Τσίπρας).
Τον Νοέμβριο του 2014 οι τίτλοι των
εφημερίδων και των ιστοσελίδων ήταν: «Οριοθέτηση
ΑΟΖ
μεταξύ Ελλάδας – Αιγύπτου αποφασίστηκε στο Κάιρο». Τώρα (Απρίλιος 2015)
οι τίτλοι είναι αντίστοιχοι: «Τσίπρας από
τη Λευκωσία: «Προχωράμε στις διαβουλεύσεις για την οριοθέτηση της ΑΟΖ».
Πανομοιότυπες και οι δηλώσεις των δύο
πρωθυπουργών της Ελλάδας:
Καταρχήν, η ομοιότητα των δηλώσεων δεν
αναφέρεται εδώ ως αρνητικό στοιχείο. Κάθε άλλο μάλιστα. Θα έλεγε κανείς ότι
δείχνει συνέχεια και σταθερότητα της εξωτερικής πολιτικής στο θέμα αυτό. Το
επικριτέο είναι να παρουσιάζεται κάθε φορά ως «ηρωική πράξη»
και ως μια νέα «επιτυχία». Επισημαίνω ότι
αμφότεροι μιλούν για «οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών».
Προβλήθηκε όμως από τα Μέσα, μάλιστα με
ιδιαίτερη επισήμανση, μια ακόμα δήλωση του κ. Τσίπρα:
«Την πρόθεση της Ελλάδας να προχωρήσει στον καθορισμό
Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Ωστόσο ο
πρωθυπουργός διευκρίνισε ότι αυτό θα γίνει εκεί όπου δεν απαιτείται η
συνεννόηση με τρίτες χώρες.»
Δηλαδή; Ποια είναι η χώρα – εννοείται στον περίγυρό μας – με
την οποία δεν απαιτείται συνεννόηση; Σημειώνεται
εν προκειμένω ότι, στην μεσογειακή λεκάνη μόνον οκτώ (8) χώρες έχουν μέχρι
σήμερα ανακοινώσει ΑΟΖ: Αίγυπτος (1983), Κύπρος (2004), Τυνησία
(2005), Μαρόκο (2005), Λιβύη (2009), Ισραήλ
(2011), Λίβανος (2011), Γαλλία (2012). Που σημαίνει ότι από εκείνες
που μας ενδιαφέρουν άμεσα, η Αλβανία, η
Ιταλία, η Τουρκία
και η Μάλτα δεν έχουν ανακοινώσει ΑΟΖ.
Ποιες χώρες εννοεί ο κ. Πρωθυπουργός, με
τις οποίες «δεν απαιτείται συνεννόηση»; Ας δούμε τις
παράκτιες χώρες που μας περιβάλλουν:
Με την Αλβανία
είναι γνωστό ότι κάτι πήγε να γίνει το 2009, όταν υπήρξε συμφωνία μεταξύ των
δύο κυβερνήσεων (Μπερίσα
– Καραμανλή), αλλά αυτό απορρίφθηκε από το Συνταγματικό Δικαστήριο
της Αλβανίας και έτσι η συμφωνία ναυάγησε.
Απαιτούνται συνεπώς νέες συνεννοήσεις για τη διευθέτηση.
Με την Ιταλία
θα πρέπει να γίνουν προφανώς κάποιες συνεννοήσεις, κυρίως σε θέματα
υφαλοκρηπίδας, τα οποία είναι προς διευθέτηση.
Με την Μάλτα,
μάλλον δεν υπάρχει καταρχήν ζήτημα διότι, οι δύο ΑΟΖ
δεν εφάπτονται. Αλλά και στην
περίπτωση αυτή ενδεχομένως θα πρέπει να γίνει κάποια συνεννόηση για το πού
πράγματι βρίσκονται τα όρια.
Από την πλευρά της Λιβύης, είχαν εκδηλωθεί στο παρελθόν απαιτήσεις στον καθορισμό
της μέσης γραμμής που έφθαναν μέχρι την απαίτηση μη υπολογισμού της Γαύδου (!!!). Άρα σε κάθε περίπτωση
απαιτούνται συνεννοήσεις για την διευθέτηση. Από την άλλη, τη στιγμή αυτή στη Λιβύη δεν υπάρχει στην πράξη κυβέρνηση για συνεννόηση.
Εξαιρουμένης της Τουρκίας, όπου προφανώς δεν υπάρχει επί του παρόντος πεδίο
συνεννόησης, μένουν οι δύο φίλοι μας: Αίγυπτος
και Κύπρος. Μα εδώ ακριβώς βρίσκεται και το κύριο πρόβλημά μας. Δεν
ορίζουμε ΑΟΖ, όχι γιατί αντιδρούν οι Αίγυπτος και Κύπρος,
αλλά διότι η Τουρκία «μπαίνει» στη μέση και απειλεί, υποστηρίζοντας ότι μεταξύ της ελληνικής ΑΟΖ και εκείνων της Κύπρου και
της Αιγύπτου παρεμβάλλεται η τουρκική!
Θα πρέπει κάποιοι να ενημερώσουν τον
Πρωθυπουργό ότι άλλο «ανακοίνωση»
και άλλο «οριοθέτηση«.
Είναι προφανές στον καθένα ότι η οριοθέτηση προϋποθέτει «συνεννόηση«.
Τελικά μπορεί κάποιος να μιλήσει στον Ελληνικό Λαό με ειλικρίνεια και χωρίς
υπερβολές και συνθήματα λαϊκής κατανάλωσης;
(*) Ο Ιωάννης Παρίσης
είναι Υποστράτηγος ε.α., Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης – Διεθνών Σχέσεων του
Πανεπιστημίου Κρήτης, Πρόεδρος της Ακαδημίας Στρατηγικών Αναλύσεων (ΑΣΑ) – http://www.acastran.org
