Σχεδιασμοί από Άιντα για νέα τριμερή τον
Οκτώβριο
Το έστειλε ο Γιώργος Επιτήδειος
Γράφει: Κώστας Βενιζέλος
Νέα
Υόρκη: Τον καθορισμό χρονοδιαγράμματος θα επιδιώξει να «κλειδώσει»
στη σημερινή συνάντησή του με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη
και τον κατοχικό ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί,
ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών,
Μπαν Κι Μουν. Όπως συναφώς
πληροφορούμαστε, ο Ειδικός Σύμβουλος του
Γ.Γ. του ΟΗΕ στο Κυπριακό, Έσπεν
Μπαρθ Άιντα, έχει διαμορφώσει έναν οδικό χάρτη, σύμφωνα με τον οποίο Αναστασιάδης και Ακιντζί, μετά την επιστροφή τους στην Κύπρο από τη Νέα Υόρκη,
θα αρχίσουν εντατικές διαπραγματεύσεις για γεφύρωση των διαφορών με στόχο να
επανέλθουν στο τέλος Οκτωβρίου στην έδρα του
Διεθνούς Οργανισμού, για νέα συνάντηση με τον Μπαν
Κι Μουν.
Ουσιαστικά η επιδίωξή του είναι να
συμφωνηθεί νέα συνάντηση των δύο με τον Γενικό Γραμματέα σε έναν περίπου μήνα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο συνολικός σχεδιασμός του Διεθνούς Οργανισμού, που
βρίσκει σύμφωνη την τουρκική πλευρά, προβλέπει
δύο ενδιάμεσους σταθμούς μέχρι τα δημοψηφίσματα. Ο πρώτος, μετά τη
σημερινή τριμερή, θα είναι η συνάντηση που θέλουν να συγκαλέσουν στο τέλος
Οκτωβρίου στη Νέα Υόρκη. Ο
δεύτερος σταθμός θα είναι το τέλος του χρόνου, οπότε θα επιδιώξουν
να συμφωνήσουν οι πλευρές σε ένα πολιτικό πλαίσιο. Αν και αυτό παραπέμπει σε
ενδιάμεση συμφωνία, θα αποφύγουν την ονοματολογία για να μην προκληθούν
αντιδράσεις.
Ουσιαστικά το κείμενο θα συνιστά παρουσίαση
γραπτώς των συγκλίσεων. Τα Ηνωμένα Έθνη
φαίνεται να θέτουν ως χρονικό όριο για την
ολοκλήρωση της διαδικασίας τον ερχόμενο Μάρτιο,
είτε με συμφωνία είτε χωρίς.
Όπως και δημόσια υποστηρίζει συχνά-πυκνά ο κατοχικός ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί, μετά το πρώτο τρίμηνο του
2017, «η ελληνοκυπριακή πλευρά θα εισέλθει σε
προεκλογική περίοδο». Γι’ αυτό και ο σχεδιασμός έχει ένα άτυπο
χρονοδιάγραμμα, το οποίο θέλουν να εφαρμόσουν βήμα προς βήμα.
Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, η Λευκωσία
δεν ευνοεί τον καθορισμό χρονοδιαγράμματος και ούτε θεωρεί πως τα δεδομένα
δικαιολογούν δυο συναντήσεις, σε ένα μήνα, με τον υπό αποχώρηση Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Αυτό που ευνοεί η
Λευκωσία είναι να δοθεί βάρος στη γεφύρωση των διαφορών και την αντιμετώπιση
των εκκρεμοτήτων και όταν αυτές επιτευχθούν, τότε να επιστρέψουν στη Νέα
Υόρκη για συνάντηση. Εκ των πραγμάτων, όπως σημείωναν αρμόδιες πηγές, θα
χρειαστεί χρόνος για να συζητηθούν οι διαφορές και αντιμετωπιστούν τα πολλά
κενά. Αυτό που φοβάται η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι να διαμορφωθεί ένα «κλίμα συμφωνίας», αφήνοντας τα μεγάλα και
τα σημαντικά για το τέλος.
Πέρα, δηλαδή, από το θέμα της ασφάλειας να
μείνουν ανοικτά το εδαφικό και κατ΄ επέκταση το περιουσιακό. Μια τέτοια εξέλιξη
θα οδηγήσει σε μια πακετοποίηση των θεμάτων αυτών και θα λειτουργήσει ένα
πάρε-δώσε, με την ελληνοκυπριακή πλευρά να αναγκαστεί να «δώσει» σε όλα τα κεφάλαια για να «πάρει». Υπενθυμίζεται συναφώς η τοποθέτηση
της τουρκικής πλευράς ότι για να είναι πιο ευέλικτη στο θέμα των εγγυήσεων, θα
πρέπει οι Ελληνοκύπριοι να περιορίσουν τις απαιτήσεις τους στο εδαφικό.
Μέχρι και την υστάτη, αργά χθες,
πραγματοποιούνταν επαφές. Η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει προειδοποιήσει πως δεν
επιθυμεί να βρεθεί προ εκπλήξεως κατά τη διάρκεια της σημερινής συνάντησης και
δεν πρόκειται να αποδεκτεί καμία μορφή χρονοδιαγράμματος. Ο Πρόεδρος της
Δημοκρατίας έχει μαζί του έγγραφο που έχει ετοιμαστεί με τις διαφορές και τις εκκρεμότητες
που υπάρχουν και θα το παρουσιάσει στη συνάντηση, εάν υπάρξει επιμονή για τον
καθορισμό χρονοδιαγράμματος.
Μετέωρη
η εφαρμογή συμφωνηθέντων λόγω διαφορετικής ερμηνείας
Η αμφισβήτηση από πλευράς του Μουσταφά Ακιντζί σημείων που παρουσίασε
ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, μιλώντας
ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ως συγκλίσεις, επιβεβαιώνει προδήλως
ένα κενό επικοινωνίας και συνεννόησης. Εάν δεν συμφωνούν ότι σε αυτά τα
ζητήματα έχουν επιτευχθεί συγκλίσεις πώς θα λειτουργήσουν σε σχέση με την εφαρμογή
τους; Ή ακόμη αυτές οι διαφορετικές ερμηνείες και αναγνώσεις πώς θα επηρεάσουν
την επόμενη ημέρα μιας συμφωνίας;
Τι θα εφαρμόζεται και τι όχι δεν θα είναι
ξεκάθαρο εάν δεν συμφωνούν όλοι οι εμπλεκόμενοι τι έχει συμφωνηθεί. Όλα αυτά τα
ερωτήματα τίθενται εκ των πραγμάτων καθώς όχι μόνο αναφορικά με τα αποσπάσματα
της ομιλίας του Προέδρου στη Γενική Συνέλευση αλλά και στο παρελθόν η τουρκική
πλευρά έσπευδε να δώσει δικές της ερμηνείες στα συμφωνηθέντα. Η λογική της εποικοδομητικής ασάφειας δεν απέδωσε όχι
μόνο στο Κυπριακό αλλά σε οποιοδήποτε πρόβλημα. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα
διαφορετικής ανάγνωσης είναι αυτό της εφαρμογής των τεσσάρων βασικών
ελευθεριών. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης
στην ομιλία του, αναφερόμενος στην πρόοδο που επιτεύχθηκε, είπε τα εξής: «Εξασφάλιση, για όλους τους Κυπρίους, της ελεύθερης
διακίνησης, του δικαιώματος απόκτησης περιουσίας, εγκατάστασης, άσκησης
επαγγέλματος και ίδρυσης και λειτουργίας επιχείρησης ή άσκησης οποιασδήποτε
οικονομικής δραστηριότητας σε ολόκληρη την Κύπρο».
Ο Ακιντζί
σε δηλώσεις του προ ημερών (διακαναλική συνέντευξη),
είπε ότι δεν θα υπάρχει απόλυτη ελευθερία
και ότι όλοι θα έχουν το δικαίωμα να ζουν, να αγοράζουν περιουσία (βάσει των
ρυθμίσεων που θα γίνονται από το συνιστών κράτος) και να εργάζονται
όπου επιθυμούν, αλλά στο θέμα της άσκησης
των πολιτικών τους δικαιωμάτων θα υπάρχει περιορισμός. Επανάλαβε τη
θέση ότι οι Τουρκοκύπριοι πρέπει να έχουν
καθαρή πλειοψηφία πληθυσμού και περιουσιών στην περιοχή τους!
Και ο Ερντογάν σφύριζε αδιάφορα…
Δεν απέδωσε ούτε αυτή τη φορά η προσπάθεια
των Αμερικανών και ειδικότερα του Αντιπροέδρου, Τζο
Μπάιντεν, να πείσουν το καθεστώς Ερντογάν να συζητήσει «σοβαρά και εποικοδομητικά» το θέμα της ασφάλειας.
Ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν,
τόσο κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Αμερικανό Αντιπρόεδρο όσο και
με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα,
απέφυγε επιμελώς να συζητήσει την ουσία του θέματος. Περιορίστηκε σε γενικές
αναφορές και επιστράτευσε τη γνωστή του ρητορική ότι η τουρκική πλευρά, όπως και
το 2004, υποστηρίζει τη διαδικασία των
συνομιλιών.
Με τους Αμερικανούς έχουν, βέβαια, οι
Τούρκοι πολλά άλλα ανοικτά ζητήματα (διαφορές, συμφέροντα κ.λπ.) και η Ουάσινγκτον
έχει όρια στην παρέμβασή της για το Κυπριακό. Αυτό σημειώνεται καθώς προβλήθηκε
το γεγονός ότι αποχωρούν από τις θέσεις τους, ο Μπαν
Κι Μουν και ο Τζο Μπάιντεν και
θα πρέπει να αξιοποιηθεί η παρουσία τους μέχρι το τέλος.
