Στην κατασκευή συστημάτων κινητήρων για
χρήση σε διαστημικούς δορυφόρους προχωρεί η Ελλάδα, στο πλαίσιο της πρώτης
ευρωϊσραηλινής αεροδιαστημικής συνεργασίας, η οποία πλέον αποτελεί γεγονός, και
μάλιστα πραγματοποιείται εν πολλοίς επί ελληνικού εδάφους.
Πρωταγωνιστές
στη φιλόδοξη αυτή σύμπραξη μεταξύ του Ευρωπαϊκού
Οργανισμού Διαστήματος (ESA)
και της Ισραηλινής Διαστημικής Υπηρεσίας
(ISA) είναι οι εταιρείες αεροδιαστημικής INASCO από την Αθήνα, PRISMA Εlectronics από την
Αλεξανδρούπολη και SITAEL
Hellas, η οποία αποτελεί το κέντρο έρευνας και ανάπτυξης που
εγκαινίασε πρόσφατα στη Βέροια η ομώνυμη ιταλική εταιρεία αεροδιαστημικής.
Οπως αναφέρει στο «Βήμα της Κυριακής» ο πρόεδρος της Ενωσης Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας και
Εφαρμογών (ΕΒΙΔΙΤΕ) κ. Θανάσης
Πότσης, πρόκειται για μια τεράστια επιτυχία της Ελλάδας, η οποία
προέκυψε από επίπονες προσπάθειες που διήρκεσαν περισσότερο από δύο χρόνια.
Συστήματα ελέγχου ηλεκτροκινητήρων
«Για πρώτη φορά δημιουργείται στην Ελλάδα ένα πρότυπο περιβάλλον, στο
οποίο θα κατασκευάζονται και θα πιστοποιούνται ηλεκτρονικά συστήματα για χρήση
στο Διάστημα» αναφέρει ο κ. Πότσης.
Η πρώτη εφαρμογή, όπως λέει, θα είναι τα συστήματα ελέγχου ηλεκτροκινητήρων, τα
οποία αυτή τη στιγμή αποτελούν την αιχμή της τεχνολογίας των κινητήρων σε όλον
τον κόσμο, και συγκεκριμένα η μονάδα επεξεργασίας ισχύος (Power Processing Unit - PPU)
συστημάτων ηλεκτρικής πρόωσης μικροδορυφόρων (ακρώνυμο έργου: ΜEPS).
Οπως αναφέρει ο κ. Πότσης, πρόκειται για την πρώτη συμφωνία που εκτελείται στο
πλαίσιο της συνεργασίας μεταξύ των υπηρεσιών Διαστήματος της ΕΕ και του Ισραήλ,
η οποία ανοίγει αυτομάτως και την πόρτα των ελληνικών εταιρειών αεροδιαστημικής
στην ισραηλινή αγορά.
Το έργο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA), με
ανάδοχο την ιταλική εταιρεία ALTA,
συνεργάτες της οποίας είναι η SITAEL,
μητρική εταιρεία της SITAEL
Hellas, το ερευνητικό κέντρο CIRA και η ισραηλινή εταιρεία Rafael.
Tη σχεδίαση και κατασκευή της Μoνάδας Επεξεργασίας Ισχύος (PPU)
αναλαμβάνουν τρεις ελληνικές εταιρείες: η PRISMA Electronics, ως υπεργολάβος της ALTA, και οι INASCO και SITAEL Hellas, ως
υπεργολάβοι της PRISMA
Electronics. Από την ισραηλινή πλευρά επικεφαλής είναι η Rafael. Πρόκειται για το
πρώτο διαστημικής διαβάθμισης προϊόν που παράγεται στην Ελλάδα. Σημειωτέον ότι
καθοριστικός για την υλοποίηση του προγράμματος υπήρξε ο ρόλος του υψηλόβαθμου
στελέχους της ESA κ. Κωνσταντίνου Σταυρινίδη, ενώ κρίσιμη ήταν και
η υποστήριξη της Γενικής Γραμματείας Ερευνας
και Τεχνολογίας στις συνελεύσεις της ESA,
όπου καταγραφόταν σφοδρή άρνηση από πλευράς Γερμανίας και Γαλλίας.
Η «καρδιά» του μικροδορυφόρου
Η μονάδα επεξεργασίας ισχύος (PPU) αποτελεί την «καρδιά» του
μικροδορυφόρου. H εν λόγω μονάδα ελέγχει και διαχειρίζεται τη διανομή της
ενέργειας σε όλα τα κύρια συστήματα και υποσυστήματά του, όπως οι προωθητήρες (thrusters),
ο κεντρικός υπολογιστής, η διάταξη διαχείρισης του μέσου προώθησης, το σύστημα
εξωτερικής επικοινωνίας τηλεεντολών και τηλεμετρίας, της καθόδου κ.τ.λ.
Το ύψος του προϋπολογισμού του σχεδίου
φτάνει τα 11
εκατ. ευρώ, εκ των οποίων στις ελληνικές εταιρείες αντιστοιχούν 4 εκατ. ευρώ.
Η χρηματοδότηση γίνεται από την ESA,
η οποία ελέγχει και τεχνικά την πρόοδο του έργου. Το σχέδιο υλοποιείται από τις
17 Νοεμβρίου και θεωρείται κορυφαία
ευκαιρία για την αεροδιαστημική βιομηχανία της χώρας.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Επιστημονικού Συμβουλίου της PRISMA και συντονιστή του
έργου MEPS κ. Πέτρο Σουκουλιά, το πρότζεκτ θα διαρκέσει 33
μήνες. «Ηδη έχει σχεδιαστεί η
αρχιτεκτονική του συστήματος και έχουν προσδιοριστεί τα πακέτα εργασίας και οι
επί μέρους αποστολές, όπου εμπλέκονται ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες θα
δράσουν συμπληρωματικά στην παραγωγή των υποσυστημάτων» λέει.
Οπως τονίζει ο κ. Σουκουλιάς, το σχέδιο είναι φιλόδοξο αλλά και πρωτοποριακό,
καθώς έρχεται να μειώσει ραγδαία το βάρος
των μικρών δορυφόρων, οι οποίοι σήμερα κατά μέσο όρο ζυγίζουν περί
τα 150 κιλά, σε 10-25 κιλά. «Αυτό
σημαίνει ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν με χαμηλότερο κόστος για σκοπούς επιτήρησης
επιφάνειας της γης και συλλογής πληροφοριών για τις αγροτικές καλλιέργειες, τη
διαχείριση των υδάτων, τις κλιματικές συνθήκες, την άμυνα κ.τ.λ.»
εξηγεί.
«Η PRISMA Electronics που συντονίζει
την υλοποίησή του είναι υπεύθυνη για την ολοκλήρωση των πρωτοτύπων και την
παράδοσή τους στους Ιταλούς, οι οποίοι θα τα ενσωματώσουν στο δικό τους κομμάτι
του μικροδορυφόρου» επισημαίνει. Στις εγκαταστάσεις της εταιρείας
στην Αλεξανδρούπολη δημιουργούνται ειδικοί χώροι συναρμολόγησης ηλεκτρονικών
Διαστήματος (Clean
Room) και δοκιμασιών με συνθήκες που θα προσομοιάζουν στις συνθήκες
του Διαστήματος.
Η INASCO, σύμφωνα με τον διευθυντή Επιχειρηματικής Ανάπτυξης και Μάρκετινγκ της εταιρείας κ. Χρήστο Κυριαζόγλου, θα αναλάβει όλες τις
δοκιμές λειτουργίας της μονάδας επεξεργασίας ισχύος και όλων των μοντέλων που
θα παραχθούν κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου, δηλαδή του πρότυπου
μοντέλου, του μηχανικού μοντέλου και του υποψήφιου μοντέλου προς επιλογή για
πτήση.
Μοναδική ευκαιρία
Η NASCO θα δημιουργήσει τον
υποστηρικτικό ηλεκτρολογικό εξοπλισμό εδάφους που προσομοιώνει τις φορτίσεις
που δέχονται όλα τα παραχθέντα μοντέλα σε συνθήκες λειτουργίας και δοκιμάζει
την ηλεκτρική τους συμπεριφορά, αλλά και το πώς λειτουργούν όλα μαζί τα
στοιχεία της διάταξης. Ακόμη, είναι υπεύθυνη για τον σχεδιασμό, την ανάλυση,
την κατασκευή και τις δοκιμές των μηχανικών διεπαφών που συνδέουν δομικά όλα τα
μέρη μεταξύ τους.
«Αυτό το έργο αποτελεί μοναδική
ευκαιρία για τις ελληνικές εταιρείες που έχουν αναλάβει την υλοποίησή του,
καθώς θα έχουν ουσιαστική έκθεση και πολύτιμη μεταφορά τεχνογνωσίας σε όλο το
τεχνολογικό υπόβαθρο που είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη μοναδικών και
καινοτόμων προϊόντων εξαιρετικά υψηλής τεχνολογίας για χρήση σε δορυφορικές
εφαρμογές, και συγκεκριμένα σε συστήματα ηλεκτρικής πρόωσης δορυφόρων»
σημειώνει ο κ. Κυριαζόγλου.
Παράλληλα, η SITAEL Hellas θα προχωρήσει
στον σχεδιασμό του συστήματος, σε δοκιμασίες ελέγχου σωστής λειτουργίας και θα
συμμετέχει στα επόμενα βήματα, υποστηρίζοντας τους άλλους δύο εταίρους. Η SITAEL Hellas αποτελεί το Design Center,
το οποίο ίδρυσε πέρυσι στη Βέροια η μητρική SITAEL, με στόχο να συμμετάσχει στο πρότζεκτ από
κοντά. Ηδη, σύμφωνα με πληροφορίες, η εταιρεία απασχολεί έξι μηχανικούς, και
μάλιστα το προσωπικό αναμένεται να αυξηθεί το επόμενο διάστημα.
