Πώς η Monopoly έσωσε την ζωή αιχμαλώτων των Ναζί

Το ιστορικό παιχνίδι αποδείχτηκε πολύ περισσότερο από μία διασκέδαση της στιγμής για κάποιους τυχερούς στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Γερμανών

http://roykoymoykoy.blogspot.gr/

news247          

Από την Μαργαρίτα Πουρνάρα

    Στις 29 Απριλίου του 1913, ένας κατασκευαστής ξύλινων κουτιών στην Βρετανία, έστειλε μια επιστολή στον διασημότερο «μάγο» της εποχής, τον Χουντίνι, απευθύνοντάς του μια πρόσκληση: την επόμενη φορά που θα πήγαινε στην Κεντρική Αγγλία, να προσπαθήσει να αποδράσει από ένα κουτί που θα είχε κατασκευαστεί από το ξυλουργείο του. Το γράμμα υπέγραφε ο 20χρονος τότε Clayton Hutton, ο οποίος είχε δει τον Χουντίνι σε δράση μερικά χρόνια πριν και είχε εντυπωσιαστεί από τις ικανότητές του. Παράλληλα είχε αναπτύξει ένα μεγάλο ενδιαφέρον στα μαγικά κόλπα, την ταχυδακτυλουργία και τις κατασκευές, χωρίς να στερείται παιδείας ή άλλων ταλέντων. Μάλιστα, πρότεινε κάτι ακόμα πιο ελκυστικό. Το κουτί στον οποίο θα κλεινόταν ο μάγος, θα κατασκευαζόταν επί σκηνής! Αν κατάφερνε να διαφύγει, ο Hutton θα του έδινε το μεγάλο ποσό των 100 στερλινών.

    Περιέργως ο μεγάλος σταρ της εποχής, δέχθηκε την πρόκληση με έναν όρο. Οτι την προηγούμενη ημέρα από την δημόσια του εμφάνιση θα πέρναγε από το ξυλουργείο για να γνωρίσει τους τεχνίτες. Οταν ήρθε έφτασε η κρίσιμη ημέρα, ο Χουντίνι κατάφερε να βγει από την ξύλινη θήκη χωρίς να δυσκολευτεί πολύ. Και ο Hutton συνειδητοποίησε ότι ο δαιμόνιος μάγος είχε δωροδοκήσει με ένα ευτελές ποσό έναν τεχνήτη που έβαλε τα καρφιά κατά τέτοιο τρόπο ώστε να βγαίνουν εύκολα με μερικές επιδέξιες κινήσεις. Αυτό, ήταν ένα μεγάλο μάθημα για τον Hutton, ο οποίος κατάλαβε ότι όταν μιλάμε για αποδράσεις, όλα μπορεί να παίξουν τον ρόλο τους.

    Κανένας δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι 30 χρόνια αργότερα, ο Hutton θα ήταν ένας από τους εγκεφάλους των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών που θα ενορχήστρωναν την απόδραση χιλιάδων στρατιωτών των συμμαχικών δυνάμεων που είχαν πέσει στα χέρια των Γερμανών. Πως; Μα χρησιμοποιώντας τα επιτραπέζια παιχνίδια. Ηδη από την δεκαετία του ’30, η Monopoly, που ήταν αμερικανικό παιχνίδι, είχε γίνει πολύ δημοφιλής στην Βρετανία, αποκτώντας μια δική της έκδοση με δρόμους του Λονδίνου. Στο ξέσπασμα του πολέμου, η επιτυχία της είχε απλωθεί παντού. Τα κουτιά με το γνωστό επιτραπέζιο κυκλοφορούσαν ακόμα και μέσα στα στρατόπεδα αιχμαλώτων. Οι Γερμανοί φύλακες ενθάρρυναν τους φυλακισμένους να παίζουν διότι έτσι έμεναν ήσυχοι και προσηλωμένοι σε μια δραστηριότητα.

    Ο Hutton, πριν φτάσει να συγκεντρώσει σε ένα κουτί Monopoly, διάφορα αντικείμενα που θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο προς την ελευθερία, είχε αφοσιωθεί στην κατασκευή διαφόρων συσκευών. Είχε φτιάξει μικροσκοπικές πυξίδες και ειδικές καραμέλες που θα μπορούσαν να τις έχουν οι πιλότοι μαζί τους αν ξέμεναν από τροφή. Ομως το κόλπο με το γνωστό επιτραπέζιο ήταν η μεγαλύτερη του επιτυχία αν και υπήρχαν αντίστοιχες παρτίδες με σκάκι και με το «Φιδάκι». Ο Βρετανός σκέφτηκε ότι το πλέον βασικό πράγμα για να μπορέσει κανείς να φύγει από το στρατόπεδο είναι να έχει έναν χάρτη της ευρύτερης περιοχής ώστε να ξέρει προς τα που θα κινηθεί. Να έχει στην διάθεσή του ορισμένα μικροεργαλεία, καθώς και χρήματα της χώρας στην οποίαν βρισκόταν. Οι χάρτες τυπώνονταν από μια ειδική εταιρεία στην Αγγλία και ήταν από μετάξι έτσι όχι μόνο να μην πιάνουν χώρο και να είναι ανθεκτικοί στην χρήση αλλά να καταστρέφονται πολύ εύκολα αν κάποιος τους έβαζε φωτιά. Ολες αυτές οι συνεννοήσεις έπρεπε να γίνουν σε απόλυτη μυστικότητα, ώστε να μην διαρρεύσουν πληροφορίες στους Γερμανούς.

    Ακόμα όμως και ένα "κυτίο πρώτων βοηθειών διαφυγής", περιείχε ο,τι έπρεπε, πως θα έφτανε στα χέρια των αιχμαλώτων. Οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν την ιδέα να στέλνουν τα κουτιά των επιτραπέζιων μέσα σε φορτία ανθρωπιστικής βοήθειας τροφίμων και φαρμάκων που πήγαιναν στα στρατόπεδα από ειδικές Οργανώσεις. Με βάση την Συνθήκη της Γενεύης για τους αιχμαλώτους πολέμου, οι Γερμανοί ήταν αναγκασμένοι να δέχονται και να μοιράζουν τέτοιο υλικό. Ετσι, ο Hutton και οι συνεργάτες του έφτιαξαν ψεύτικες διευθύνσεις ιδρυμάτων και άρχισαν να στέλνουν τα πακέτα με τα παιχνίδια. Είχαν εντοπίσει 3 -4 μεγάλα στρατόπεδα ανα την Ευρώπη έτσι ώστε κάθε μοντέλο «υποπτης» Monopoly, να έχει μέσα τα σωστά πράγματα, όλα μέσα σε ειδικές κρύπτες. Κοντολογίς τον κατάλληλο χάρτη, την απαραίτητη πυξίδα και εργαλεία καθώς και αληθινά λεφτά της χώρας που ήταν ανακατεμένα μαζί με τα ψεύτικα του παιχνιδιού.

    Καλά όλα αυτά. Και πως θα καταλάβαιναν οι φαντάροι ότι δεν είναι ένα απλό παιχνίδι αλλά ένα μαγικό κουτί που θα τους έβγαζε από την κόλαση του στρατοπέδου. Υπήρχαν δύο ειδικά σημάδια. Το πρώτο είναι ότι έγραφε έξω από το πακέτο της φράση της Βίβλου «Ζήτα και θα σου δοθεί, ψάξε και θα βρεις». Το δεύτερο ήταν ένα κόκκινο αυτοκόλλητο πάνω στην «πίστα» που τοποθετούνταν τα πιόνια. Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το πόσοι τελικά εκμεταλλεύτηκαν αυτά τα μέσα για να μπορέσουν να αποδράσουν αλλά λέγεται ότι ο Hutton έσωσε την ζωή χιλιάδων στρατιωτών (κάποιες πηγές λένε 35.000), που μπήκαν στο κόλπο.  Καθώς ο ίδιος δεσμευόταν από όρκους σιωπής, το όνομα και το κατόρθωμά του δεν έγινε γνωστό ούτε μετά από την λήξη του πολέμου. Βέβαια τα εύσημα πρέπει να πάνε και στον ιδιοκτήτη της εταιρείας που κατασκεύαζε τα παιχνίδια, τον Waddinton και τους εργάτες του.

    Σήμερα είναι δύσκολο να βρει κανείς πολλά στοιχεία για την ηρωική αυτή ιστορία. Εχουν επιβιώσει μερικά μοντέλα του παιχνιδιού αλλά ο Hutton δεν αναφέρει λέξη στην αυτοβιογραφία του ενώ η αλληλογραφία μεταξύ της εταιρείας και των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών ήταν σε απόλυτη μυστικότητα και με πολλούς κώδικες. Δυστυχώς ο δαιμόνιος εφευρέτης πέθανε το 1965 έχοντας υποστεί πολλούς νευρικούς κλονισμούς.