protothema.gr
Ο Αυστριακός δημοσιογράφος αφηγείται
την στιγμή που η Κατερίνα Νοτοπούλου, είπε «Αλέξη, μου χάλασες τη μέρα...»
Ορισμένα πράγματα πρέπει να τα δεις από
απόσταση για να τα αποτυπώσεις ψύχραιμα. Κι αυτό έκανε ένας Αυστριακός
δημοσιογράφος που ταξίδεψε στην Ελλάδα για να βιώσει με τον δικό του τρόπο τη μεγάλη
πολιτική αλλαγή που συνέβη στην Ελλάδα με την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία.
Με διαβατήριο το αριστερό προφίλ του, ο Ρόμπερτ Μίσικ, δημοσιογράφος από την Αυστρία, συντάκτης των «Tageszeitung», «Profil» και «Falter» και γνωστός blogger της «Wiener Standard», κατόρθωσε να μπει στα άδυτα του Μεγάρου Μαξίμου και να συνομιλήσει με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και αρκετούς συνεργάτες του.
Πανηγύρισε πίνοντας μπίρες με την παρέα του ΣΥΡΙΖΑ στη Θεσσαλονίκη για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του 2015 και έζησε από κοντά την απογοήτευσή τους για τη συνθηκολόγηση του κυβερνώντος κόμματος με την υπογραφή του τρίτου μνημονίου κολυμπώντας στη Χαλκιδική με την Κατερίνα Νοτοπούλου, την επικεφαλής σήμερα του πρωθυπουργικού γραφείου στη συμπρωτεύουσα. Συζήτησε τις συνέπειες της νίκης με τον «Αϊνστάιν» του ΣΥΡΙΖΑ Χάρη Γολέμη, διευθυντή του Ινστιτούτου «Νίκος Πουλαντζάς», αλλά και τις φιλοδοξίες της κυβέρνησης με τον τότε σύμβουλο του Αλέξη Τσίπρα και σήμερα κυβερνητικό εκπρόσωπο Δημήτρη Τζανακόπουλο.
Στο βιβλίο του που κυκλοφορεί αυτές τις ημέρες στην Ελλάδα με τίτλο «Καπιταλισμός Καπούτ» (εκδόσεις Μεταίχμιο) αφηγείται με γλαφυρότητα, αλλά και με μεγάλες δόσεις ειρωνείας την επαναστατικότητα των συνεργατών του πρωθυπουργού, αλλά και τον ρομαντισμό με τον οποίο
Με διαβατήριο το αριστερό προφίλ του, ο Ρόμπερτ Μίσικ, δημοσιογράφος από την Αυστρία, συντάκτης των «Tageszeitung», «Profil» και «Falter» και γνωστός blogger της «Wiener Standard», κατόρθωσε να μπει στα άδυτα του Μεγάρου Μαξίμου και να συνομιλήσει με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και αρκετούς συνεργάτες του.
Πανηγύρισε πίνοντας μπίρες με την παρέα του ΣΥΡΙΖΑ στη Θεσσαλονίκη για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του 2015 και έζησε από κοντά την απογοήτευσή τους για τη συνθηκολόγηση του κυβερνώντος κόμματος με την υπογραφή του τρίτου μνημονίου κολυμπώντας στη Χαλκιδική με την Κατερίνα Νοτοπούλου, την επικεφαλής σήμερα του πρωθυπουργικού γραφείου στη συμπρωτεύουσα. Συζήτησε τις συνέπειες της νίκης με τον «Αϊνστάιν» του ΣΥΡΙΖΑ Χάρη Γολέμη, διευθυντή του Ινστιτούτου «Νίκος Πουλαντζάς», αλλά και τις φιλοδοξίες της κυβέρνησης με τον τότε σύμβουλο του Αλέξη Τσίπρα και σήμερα κυβερνητικό εκπρόσωπο Δημήτρη Τζανακόπουλο.
Στο βιβλίο του που κυκλοφορεί αυτές τις ημέρες στην Ελλάδα με τίτλο «Καπιταλισμός Καπούτ» (εκδόσεις Μεταίχμιο) αφηγείται με γλαφυρότητα, αλλά και με μεγάλες δόσεις ειρωνείας την επαναστατικότητα των συνεργατών του πρωθυπουργού, αλλά και τον ρομαντισμό με τον οποίο
Με το βιβλίο του ο Ρόμπερτ Μίσικ δεν αναφέρεται μόνο στην Ελλάδα, αλλά καταγράφει απόψεις ειδικών από ολόκληρη την Ευρώπη για τη βαριά κρίση που περνούν εδώ και χρόνια ο καπιταλισμός και οι αγορές. Κυρίως όμως εστιάζει στις δύο χώρες που η Αριστερά κατόρθωσε να καρπωθεί τη λαϊκή δυσαρέσκεια των συντηρητικών και των σοσιαλιστών πολιτικών: στην Ισπανία των Podemos και στην Ελλάδα του ΣΥΡΙΖΑ. Αναλύει περισσότερο το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ επειδή ο αρχηγός και τα στελέχη του κατόρθωσαν να φτάσουν στο τέλος και να εκπορθήσουν «τον Μικρό Λευκό Οίκο» με τις φοινικιές στο προαύλιο και τις νεραντζιές στο πεζοδρόμιο, όπου στο εσωτερικό του τις πρώτες ημέρες όλοι μιλούσαν... γερμανικά!
«Στο βασίλειο του Αλέξη Τσίπρα»
«Μπαίνω
από την πλαϊνή είσοδο, περνάω από τον έλεγχο και ανεβαίνω στο βασίλειο του
Αλέξη Τσίπρα», αφηγείται ο δημοσιογράφος για την πρώτη του επίσκεψη στο
Μέγαρο Μαξίμου.
«Η νέα γυναίκα στον προθάλαμο γελάει πρόσχαρα. Εμείς θα τη λέγαμε γραμματέα ή ρεσεψιονίστ. Ομως σε ένα σοσιαλιστικό κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που τα μέλη του είναι μια ένθερμη αντιπολίτευση η οποία προσγειώθηκε ξαφνικά στην κυβέρνηση, κάτι τέτοιο θα ήταν ανάρμοστο.
Στη γλώσσα των αριστερών είναι η συντρόφισσα που οργανώνει το γραφείο.
- “Μπορούμε να μιλάμε γερμανικά αν θέλετε, είμαι μισή Γερμανίδα, μισή Ελληνίδα”, μου λέει. “Εδώ τα γερμανικά είναι η δεύτερη lingua franca. Πολλοί έχουν σπουδάσει στη Γερμανία, αρκετοί έχουν επίσης μεγαλώσει στη Γερμανία και μιλάνε τη βερολινέζικη διάλεκτο ή έχουν την προφορά του νότου”.
Ο Δημήτρης Τζανακόπουλος μιλάει κι αυτός γερμανικά. Επισήμως είναι ο “διευθυντής του πολιτικού γραφείου του πρωθυπουργού”, δηλαδή κάτι σαν τον διευθυντή της καγκελαρίας - είναι το δεξί χέρι του Τσίπρα. Αν από κάπου κινούνται τα νήματα της νέας εξουσίας, αυτό συμβαίνει εδώ, από τους μοντέρνους έξυπνους νέους ανθρώπους, τον Τσίπρα και μαζί του τον Τζανακόπουλο και τον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά.
- “Ουσιαστικά από την πρώτη μέρα όχι μόνο έπρεπε να κάνουμε τις πιο δύσκολες διαπραγματεύσεις και στεκόμασταν με την πλάτη στον τοίχο, αλλά επίσης πρώτη φορά βρισκόμασταν στην κυβέρνηση”, λέει ο Τζανακόπουλος ανακαλώντας τη μέρα του Ιανουαρίου του 2015 που ο Αλέξης Τσίπρας μπήκε στο γραφείο του πρωθυπουργού.
- “Είχαμε μηδενική εμπειρία. Ηταν μια δύσκολη περίοδος”.
- “Εμείς οι αριστεροί ουσιαστικά είμαστε πάντα στην αντιπολίτευση”, σκέφτομαι δυνατά.
- “Ναι, είναι στο DNA μας”, λέει ο Τζανακόπουλος γελώντας. Οι αριστεροί έχουν ένα είδος γονιδίου αντιπολίτευσης, πολύ περισσότερο δε όταν πρόκειται για έναν αντικαθεστωτικό αριστερό συνασπισμό όπως είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, που πριν από οκτώ χρόνια το ποσοστό του ήταν 4%.
- “Το να κυβερνάς, το να είσαι στην εξουσία είναι τελείως διαφορετικό πράγμα... Η κρατική εξουσία είναι περισσότερο ένας λαβύρινθος παρά μια ιεραρχία”, λέει ο Τζανακόπουλος.
Ειρωνικό βλέμμα, πουκάμισο, τζιν, γένια τριών ημερών - ο διορατικός πολιτικός του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα ήταν ξένο σώμα σε ένα καλόγουστο χίπστερ καφέ».
«Η νέα γυναίκα στον προθάλαμο γελάει πρόσχαρα. Εμείς θα τη λέγαμε γραμματέα ή ρεσεψιονίστ. Ομως σε ένα σοσιαλιστικό κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που τα μέλη του είναι μια ένθερμη αντιπολίτευση η οποία προσγειώθηκε ξαφνικά στην κυβέρνηση, κάτι τέτοιο θα ήταν ανάρμοστο.
Στη γλώσσα των αριστερών είναι η συντρόφισσα που οργανώνει το γραφείο.
- “Μπορούμε να μιλάμε γερμανικά αν θέλετε, είμαι μισή Γερμανίδα, μισή Ελληνίδα”, μου λέει. “Εδώ τα γερμανικά είναι η δεύτερη lingua franca. Πολλοί έχουν σπουδάσει στη Γερμανία, αρκετοί έχουν επίσης μεγαλώσει στη Γερμανία και μιλάνε τη βερολινέζικη διάλεκτο ή έχουν την προφορά του νότου”.
Ο Δημήτρης Τζανακόπουλος μιλάει κι αυτός γερμανικά. Επισήμως είναι ο “διευθυντής του πολιτικού γραφείου του πρωθυπουργού”, δηλαδή κάτι σαν τον διευθυντή της καγκελαρίας - είναι το δεξί χέρι του Τσίπρα. Αν από κάπου κινούνται τα νήματα της νέας εξουσίας, αυτό συμβαίνει εδώ, από τους μοντέρνους έξυπνους νέους ανθρώπους, τον Τσίπρα και μαζί του τον Τζανακόπουλο και τον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά.
- “Ουσιαστικά από την πρώτη μέρα όχι μόνο έπρεπε να κάνουμε τις πιο δύσκολες διαπραγματεύσεις και στεκόμασταν με την πλάτη στον τοίχο, αλλά επίσης πρώτη φορά βρισκόμασταν στην κυβέρνηση”, λέει ο Τζανακόπουλος ανακαλώντας τη μέρα του Ιανουαρίου του 2015 που ο Αλέξης Τσίπρας μπήκε στο γραφείο του πρωθυπουργού.
- “Είχαμε μηδενική εμπειρία. Ηταν μια δύσκολη περίοδος”.
- “Εμείς οι αριστεροί ουσιαστικά είμαστε πάντα στην αντιπολίτευση”, σκέφτομαι δυνατά.
- “Ναι, είναι στο DNA μας”, λέει ο Τζανακόπουλος γελώντας. Οι αριστεροί έχουν ένα είδος γονιδίου αντιπολίτευσης, πολύ περισσότερο δε όταν πρόκειται για έναν αντικαθεστωτικό αριστερό συνασπισμό όπως είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, που πριν από οκτώ χρόνια το ποσοστό του ήταν 4%.
- “Το να κυβερνάς, το να είσαι στην εξουσία είναι τελείως διαφορετικό πράγμα... Η κρατική εξουσία είναι περισσότερο ένας λαβύρινθος παρά μια ιεραρχία”, λέει ο Τζανακόπουλος.
Ειρωνικό βλέμμα, πουκάμισο, τζιν, γένια τριών ημερών - ο διορατικός πολιτικός του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα ήταν ξένο σώμα σε ένα καλόγουστο χίπστερ καφέ».
Η εβδομάδα όπου χάθηκε ένα δισ.
«Ο
Τζανακόπουλος είναι από εκείνους τους ευφυείς αριστερούς που ξέρουν τι θέλουν,
αλλά που επίσης γνωρίζουν ότι στον πραγματικό κόσμο δεν θα το αποκτήσουν αν
ορμήσουν προς τον στόχο χωρίς να κοιτάνε τίποτα γύρω τους», τονίζει ο
Ρόμπερτ Μίσικ που επισκέφθηκε το Μέγαρο Μαξίμου μια εβδομάδα πριν από τη
διεξαγωγή του δημοψηφίσματος. Γράφει χαρακτηριστικά:
«[…]Αργότερα διασχίζουμε τον λαβύρινθο των γραφείων και ανεβαίνουμε στον πάνω όροφο του Μεγάρου Μαξίμου, όπου βλέπω στα γρήγορα τον Τσίπρα.
Μπροστά σε έναν υπολογιστή κάθεται μια νέα γυναίκα και απέναντί της ένας τύπος με καρό πουκάμισο ο οποίος διαβάζει. Παίρνει το βλέμμα από τα χαρτιά, γελάει και σηκώνεται.
- “Ο καγκελάριός σας έρχεται αυτή την εβδομάδα”, λέει.
- “Είναι ο μοναδικός που μας συμπαραστέκεται, που πραγματικά με υποστηρίζει στην Ευρώπη”. Λίγους μήνες αργότερα όμως ο καγκελάριος της Αυστρίας επιτίθεται στην Ελλάδα και ζητά πρώτος να κλείσουν τα σύνορα λόγω του προσφυγικού.
Ο Τσίπρας είναι εγκάρδιος, αλλά στην πραγματικότητα είναι και κάπως συνεσταλμένος.
Αισθάνεσαι ότι αυτός ο άνθρωπος δέχεται τρομερή πίεση. “Τα πάντα είναι πολύ ήσυχα εδώ”, λέει ξαφνικά κάποια στιγμή. Και με αυτό μάλλον θέλει να πει: εξαιρετικά ήσυχα. Καμία υστερία. Καμία μαζική διαδήλωση. Κανένα φλεγόμενο οδόφραγμα. Ενα πράγμα που εκείνη τη στιγμή δεν καταλαβαίνω ακόμη είναι ότι ο πρωθυπουργός ξέρει πως πίσω από την ηρεμία η νευρικότητα αυξάνεται μέρα με τη μέρα. Στο τέλος αυτής της εβδομάδας οι Ελληνες, πανικόβλητοι, σηκώνουν από τις τράπεζες πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ».
«[…]Αργότερα διασχίζουμε τον λαβύρινθο των γραφείων και ανεβαίνουμε στον πάνω όροφο του Μεγάρου Μαξίμου, όπου βλέπω στα γρήγορα τον Τσίπρα.
Μπροστά σε έναν υπολογιστή κάθεται μια νέα γυναίκα και απέναντί της ένας τύπος με καρό πουκάμισο ο οποίος διαβάζει. Παίρνει το βλέμμα από τα χαρτιά, γελάει και σηκώνεται.
- “Ο καγκελάριός σας έρχεται αυτή την εβδομάδα”, λέει.
- “Είναι ο μοναδικός που μας συμπαραστέκεται, που πραγματικά με υποστηρίζει στην Ευρώπη”. Λίγους μήνες αργότερα όμως ο καγκελάριος της Αυστρίας επιτίθεται στην Ελλάδα και ζητά πρώτος να κλείσουν τα σύνορα λόγω του προσφυγικού.
Ο Τσίπρας είναι εγκάρδιος, αλλά στην πραγματικότητα είναι και κάπως συνεσταλμένος.
Αισθάνεσαι ότι αυτός ο άνθρωπος δέχεται τρομερή πίεση. “Τα πάντα είναι πολύ ήσυχα εδώ”, λέει ξαφνικά κάποια στιγμή. Και με αυτό μάλλον θέλει να πει: εξαιρετικά ήσυχα. Καμία υστερία. Καμία μαζική διαδήλωση. Κανένα φλεγόμενο οδόφραγμα. Ενα πράγμα που εκείνη τη στιγμή δεν καταλαβαίνω ακόμη είναι ότι ο πρωθυπουργός ξέρει πως πίσω από την ηρεμία η νευρικότητα αυξάνεται μέρα με τη μέρα. Στο τέλος αυτής της εβδομάδας οι Ελληνες, πανικόβλητοι, σηκώνουν από τις τράπεζες πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ».
«The only limit is the sky» by Tzanakopoulos
«Η
Χάρις Τριανταφυλλίδου είναι ακόμα μία “Γερμανίδα” στο γραφείο του πρωθυπουργού.
Είναι από τους ανθρώπους που υποφέρουν επειδή η μέρα έχει μόνο 24 ώρες.
Μονίμως υπερδραστήρια, έχει τα μαλλιά της πιασμένα ψηλά, είναι λεπτή και όταν μιλάει με τον ελαφρώς έντονο τρόπο της μου θυμίζει λίγο τη Ζάρα Βάγκενκνεχτ, αλλά μόνο για μια στιγμή, γιατί μετά λέει ένα αστείο και η υπερβολική σοβαρότητα δίνει τη θέση της στο γέλιο. Ανά δύο λεπτά βγάζει το κινητό της τηλέφωνο - πιθανόν για να ελέγξει αν έχει έρθει το τέλος του κόσμου.
Πρέπει να πάμε σε μια εκδήλωση της προσκείμενης στον ΣΥΡΙΖΑ Αριστερής Συλλογικότητας “Αλληλεγγύη για όλους”. Από το ραδιόφωνο του ταξί μεταδίδονται οι ειδήσεις. Πιάνω τις λέξεις “Μέρκελ” και “αποκάλυψη”. […]
- “Για πες μου, θέλετε πραγματικά να εγκαθιδρύσετε τον σοσιαλισμό;” ρωτάω κάποια στιγμή την Τριανταφυλλίδου.
- “Ναι”, μου απαντάει με έναν τόνο σαν να είναι εντελώς παράλογο που μπορεί να αμφισβητώ κάτι τέτοιο.
Την ίδια ερώτηση είχα κάνει ήδη και στον Δημήτρη Τζανακόπουλο, τον διευθυντή του πολιτικού γραφείου του πρωθυπουργού. Εκείνος απάντησε κάπως πιο διπλωματικά, ότι αυτή “είναι μια ευαίσθητη ερώτηση”, ωστόσο το θέμα δεν είναι οι ορισμοί όπως ο “σοσιαλισμός” ή “οποιοσδήποτε άλλος –ισμός”.
- “Προς το παρόν θέλουμε να ανακόψουμε τη νεοφιλελεύθερη, συντηρητική ηγεμονία στην Ευρώπη”. Και ύστερα είπε χαριτολογώντας κάτι που θα ηχεί για καιρό στα αυτιά μου: “Το μόνο σύνορο είναι ο ουρανός - the only limit is the sky!”.
Κάτι τέτοιες στιγμές με καταλαμβάνει εξ απήνης η σκέψη: Μήπως έχουν τρελαθεί; Ζούνε στη χώρα που καταστρέφεται από την κρίση, όπου η ανέχεια και η μιζέρια έχουν γίνει ενδημικές, βρίσκονται στο χείλος της χρεοκοπίας, στην Ευρώπη της Μέρκελ και του Σόιμπλε - και πιστεύουν ότι ο σοσιαλισμός τούς περιμένει στην άλλη γωνία;
Ομως αμέσως μετά το μυαλό μου κολλάει σε μια άλλη ερώτηση: Τι θα γινόταν αν τρελαινόμασταν στ’ αλήθεια; Εμείς, δηλαδή αυτοί που είναι ευχαριστημένοι γιατί απέφυγαν τα χειρότερα, εμείς, που μας πιάνει πανικός μπροστά στην πιο μικρή αλλαγή, στην ελάχιστη τολμηρή ιδέα. Και ξαφνικά δεν είμαι πια τόσο σίγουρος ποιος έχει τρελαθεί».
Ο Ρόμπερτ Μίσικ για τη Νοτοπούλου: «Με βασανισμένο γέλιο και στραβομουτσουνιασμένη μονολογεί: “Ευχαριστώ, Μέρκελ, ευχαριστώ, Αλέξη, που μου χαλάσατε τη μέρα‘‘»
Μονίμως υπερδραστήρια, έχει τα μαλλιά της πιασμένα ψηλά, είναι λεπτή και όταν μιλάει με τον ελαφρώς έντονο τρόπο της μου θυμίζει λίγο τη Ζάρα Βάγκενκνεχτ, αλλά μόνο για μια στιγμή, γιατί μετά λέει ένα αστείο και η υπερβολική σοβαρότητα δίνει τη θέση της στο γέλιο. Ανά δύο λεπτά βγάζει το κινητό της τηλέφωνο - πιθανόν για να ελέγξει αν έχει έρθει το τέλος του κόσμου.
Πρέπει να πάμε σε μια εκδήλωση της προσκείμενης στον ΣΥΡΙΖΑ Αριστερής Συλλογικότητας “Αλληλεγγύη για όλους”. Από το ραδιόφωνο του ταξί μεταδίδονται οι ειδήσεις. Πιάνω τις λέξεις “Μέρκελ” και “αποκάλυψη”. […]
- “Για πες μου, θέλετε πραγματικά να εγκαθιδρύσετε τον σοσιαλισμό;” ρωτάω κάποια στιγμή την Τριανταφυλλίδου.
- “Ναι”, μου απαντάει με έναν τόνο σαν να είναι εντελώς παράλογο που μπορεί να αμφισβητώ κάτι τέτοιο.
Την ίδια ερώτηση είχα κάνει ήδη και στον Δημήτρη Τζανακόπουλο, τον διευθυντή του πολιτικού γραφείου του πρωθυπουργού. Εκείνος απάντησε κάπως πιο διπλωματικά, ότι αυτή “είναι μια ευαίσθητη ερώτηση”, ωστόσο το θέμα δεν είναι οι ορισμοί όπως ο “σοσιαλισμός” ή “οποιοσδήποτε άλλος –ισμός”.
- “Προς το παρόν θέλουμε να ανακόψουμε τη νεοφιλελεύθερη, συντηρητική ηγεμονία στην Ευρώπη”. Και ύστερα είπε χαριτολογώντας κάτι που θα ηχεί για καιρό στα αυτιά μου: “Το μόνο σύνορο είναι ο ουρανός - the only limit is the sky!”.
Κάτι τέτοιες στιγμές με καταλαμβάνει εξ απήνης η σκέψη: Μήπως έχουν τρελαθεί; Ζούνε στη χώρα που καταστρέφεται από την κρίση, όπου η ανέχεια και η μιζέρια έχουν γίνει ενδημικές, βρίσκονται στο χείλος της χρεοκοπίας, στην Ευρώπη της Μέρκελ και του Σόιμπλε - και πιστεύουν ότι ο σοσιαλισμός τούς περιμένει στην άλλη γωνία;
Ομως αμέσως μετά το μυαλό μου κολλάει σε μια άλλη ερώτηση: Τι θα γινόταν αν τρελαινόμασταν στ’ αλήθεια; Εμείς, δηλαδή αυτοί που είναι ευχαριστημένοι γιατί απέφυγαν τα χειρότερα, εμείς, που μας πιάνει πανικός μπροστά στην πιο μικρή αλλαγή, στην ελάχιστη τολμηρή ιδέα. Και ξαφνικά δεν είμαι πια τόσο σίγουρος ποιος έχει τρελαθεί».
Ο Ρόμπερτ Μίσικ για τη Νοτοπούλου: «Με βασανισμένο γέλιο και στραβομουτσουνιασμένη μονολογεί: “Ευχαριστώ, Μέρκελ, ευχαριστώ, Αλέξη, που μου χαλάσατε τη μέρα‘‘»
Ο Ρόμπερτ Μίσικ για τον Τσίπρα: «Εγκάρδιος, συνεσταλμένος, μα πολύ πιεσμένος»
Ο Ρόμπερτ Μίσικ για τον Τζανακόπουλο: «Ειρωνικό βλέμμα, πουκάμισο, τζιν, γένια
τριών ημερών - ταιριαστός σε ένα καλόγουστο χίπστερ καφέ»
«H Κατερίνα που στραβομουτσουνιάζει»
Οταν ο Αυστριακός δημοσιογράφος θέλησε να
επισκεφθεί τη Θεσσαλονίκη για να γνωρίσει και τον μηχανισμό του ΣΥΡΙΖΑ στη
συμπρωτεύουσα, του συνέστησαν να συναντήσει την 27χρονη τότε ψυχολόγο, Κατερίνα
Νοτοπούλου, ως «αρμόδια για τις επαφές του
κόμματος με τα κοινωνικά και λαϊκά κινήματα και τα κινήματα αλληλεγγύης».
Η Κατερίνα Νοτοπούλου τον γνωρίζει με τα μέλη της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης «Καλαθάκι» και μοιράζουν μαζί τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης σε οικογένειες από το Αφγανιστάν που έχουν εγκατασταθεί στον σιδηροδρομικό σταθμό, ενώ στη συνέχεια επισκέπτονται την «Κλινική της Αλληλεγγύης» που έχει δημιουργηθεί σε όροφο του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης.
Γνωρίζεται με όλη την παρέα της Νοτοπούλου και ζουν μαζί την εποχή που η κυβέρνηση προκηρύσσει το δημοψήφισμα, μεθάει από τον νέο εκλογικό θρίαμβο, αλλά μουδιάζει από τον συμβιβασμό του πρωθυπουργού που ακολουθεί.
«”Στην κυβέρνησή μας!”, αναφωνεί ο Νίκος, ο γραμματέας της τοπικής οργάνωσης του κόμματος, ελαφρώς σαρκαστικά. Καθώς υψώνουμε τα ποτήρια με την μπίρα, η Κατερίνα, με μια πρόσθετη δόση ειρωνείας που κρύβει και λίγη πικρία, λέει: “Είναι καιρός να αρχίσουμε επιτέλους να κυβερνάμε”.
Καθόμαστε στο καφέ “Stretto” στη Θεσσαλονίκη. Μόλις έχει τελειώσει μια από εκείνες τις αγχωτικές συνόδους κορυφής των αρχηγών κρατών και των μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Φτάνουν τα πρώτα νέα. Λένε ότι ο Αλέξης Τσίπρας πραγματικά “προσεγγίζει” τις πιστώτριες χώρες
Η Κατερίνα Νοτοπούλου τον γνωρίζει με τα μέλη της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης «Καλαθάκι» και μοιράζουν μαζί τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης σε οικογένειες από το Αφγανιστάν που έχουν εγκατασταθεί στον σιδηροδρομικό σταθμό, ενώ στη συνέχεια επισκέπτονται την «Κλινική της Αλληλεγγύης» που έχει δημιουργηθεί σε όροφο του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης.
Γνωρίζεται με όλη την παρέα της Νοτοπούλου και ζουν μαζί την εποχή που η κυβέρνηση προκηρύσσει το δημοψήφισμα, μεθάει από τον νέο εκλογικό θρίαμβο, αλλά μουδιάζει από τον συμβιβασμό του πρωθυπουργού που ακολουθεί.
«”Στην κυβέρνησή μας!”, αναφωνεί ο Νίκος, ο γραμματέας της τοπικής οργάνωσης του κόμματος, ελαφρώς σαρκαστικά. Καθώς υψώνουμε τα ποτήρια με την μπίρα, η Κατερίνα, με μια πρόσθετη δόση ειρωνείας που κρύβει και λίγη πικρία, λέει: “Είναι καιρός να αρχίσουμε επιτέλους να κυβερνάμε”.
Καθόμαστε στο καφέ “Stretto” στη Θεσσαλονίκη. Μόλις έχει τελειώσει μια από εκείνες τις αγχωτικές συνόδους κορυφής των αρχηγών κρατών και των μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Φτάνουν τα πρώτα νέα. Λένε ότι ο Αλέξης Τσίπρας πραγματικά “προσεγγίζει” τις πιστώτριες χώρες
Το επόμενο πρωί τα γέλια έχουν κοπεί και κυριαρχεί το σοκ. Το κινητό της Κατερίνας Νοτοπούλου δεν σταματά να χτυπά λεπτό. Η 27χρονη Κατερίνα είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ. Στην πραγματικότητα αυτή τη μέρα θέλαμε να πάρουμε ρεπό και να πάμε στην παραλία.
“Ευχαριστώ, Μέρκελ, ευχαριστώ, Αλέξη, που μου χαλάσατε τη μέρα”, λέει με ένα βασανισμένο γέλιο και στραβομουτσουνιάζει ανάμεσα σε δύο τηλεφωνικές συνομιλίες με ανάστατα μέλη της παράταξης που δεν θέλουν να πιστέψουν ότι η κυβέρνηση Τσίπρα όντως συμφώνησε σε ένα μοιραίο πρόγραμμα λιτότητας άνω των 8 δισεκατομμυρίων ευρώ. Οδηγώ το μικρό μας Fiat στους ανώμαλους δρόμους προς τη Χαλκιδική.
Ενα πρόγραμμα λιτότητας που επεκτείνει τον τρόμο και χειροτερεύει τα πάντα; Ακόμα μεγαλύτερη δόση από το φάρμακο που οδηγεί στον θάνατο; Αυτή τη στιγμή σχεδόν κανείς δεν μπορεί να φανταστεί πώς ο Τσίπρας θα παρουσιάσει αυτή τη συμφωνία στο κόμμα του ή στην κοινοβουλευτική ομάδα. Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ διαπιστώνουν ότι έχουν να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο σενάρια φρίκης: είτε να εγκρίνουν τη συμφωνία που είναι εγκληματικά ανεύθυνη, είτε να μην την εγκρίνουν και να τινάξουν την κυβέρνησή τους στον αέρα. “Φοβάμαι”, ψιθυρίζει ο Νίκος, ο γραμματέας της τοπικής οργάνωσης του κόμματος.
“Αυτή τη συμφωνία δεν μπορούμε να την υπερασπιστούμε στην κοινωνία, είναι αδύνατον”, λέει η Κατερίνα και σηκώνει τους ώμους.
Η συζήτηση με τον «Αϊνστάιν» Χάρη Γολέμη
«Στην οδό Σαρρή τα μεγάλα γκράφιτι
καλύπτουν την αθηναϊκή street art γκάλερι, ενώ εδώ έχει την έδρα του και το Ινστιτούτο “Νίκος Πουλαντζάς”. Το Ινστιτούτο
“Πουλαντζάς” είναι η “κομματική ακαδημία”
του ΣΥΡΙΖΑ, κατά κάποιον τρόπο φωλιά των διανοουμένων της παράταξης.
Εδώ έχω ραντεβού με τον “Αϊνστάιν”. Φυσικά δεν τον λένε έτσι, αλλά με τα λευκά κατσαρά μαλλιά που του φτάνουν ως τους ώμους και το πυκνό μουστάκι είναι σαν τον μεγαλοφυή φυσικό.
Στην πραγματικότητα ονομάζεται Χάρης Γολέμης, είναι ο διευθυντής του Ινστιτούτου, ένας από τους κύριους στοχαστές του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής.
Ο Χάρης είναι σκεφτικός γιατί γι’ αυτόν είναι ολοφάνερο πως τώρα ανοίγει μια νέα σελίδα στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά κανείς δεν γνωρίζει τι ιστορία πρόκειται να γραφτεί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το κόμμα οφείλει να κάνει κάποια πράγματα με διαφορετικό τρόπο σε σχέση με τους τελευταίους πέντε μήνες.
- “Iσως πέσαμε θύματα λανθασμένου υπολογισμού”, λέει. “Υπερεκτιμήσαμε τις δυνατότητές μας να εφαρμόσουμε ένα αντιαυταρχικό πρόγραμμα στο πλαίσιο της Ευρωζώνης. Επίσης υποτιμήσαμε τις σχέσεις εξουσίας και τον ηγεμονικό ρόλο της Γερμανίας. Ισως η ρητορική μας μάς κλείνει τον δρόμο, αυτή ακριβώς η ρητορική που μας έφερε στην κυβέρνηση”.
“Πάνω απ’ όλα όμως”, συνεχίζει, “δεν θα σκεφτόμασταν ποτέ, ναι, το λέω ευθέως, δεν θα σκεφτόμασταν ποτέ ότι στο τέλος των διαπραγματεύσεων οι εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση θα έλεγαν: είτε συνθηκολογείτε, είτε καταστρέφουμε τη χώρα σας”».
Εδώ έχω ραντεβού με τον “Αϊνστάιν”. Φυσικά δεν τον λένε έτσι, αλλά με τα λευκά κατσαρά μαλλιά που του φτάνουν ως τους ώμους και το πυκνό μουστάκι είναι σαν τον μεγαλοφυή φυσικό.
Στην πραγματικότητα ονομάζεται Χάρης Γολέμης, είναι ο διευθυντής του Ινστιτούτου, ένας από τους κύριους στοχαστές του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής.
Ο Χάρης είναι σκεφτικός γιατί γι’ αυτόν είναι ολοφάνερο πως τώρα ανοίγει μια νέα σελίδα στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά κανείς δεν γνωρίζει τι ιστορία πρόκειται να γραφτεί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το κόμμα οφείλει να κάνει κάποια πράγματα με διαφορετικό τρόπο σε σχέση με τους τελευταίους πέντε μήνες.
- “Iσως πέσαμε θύματα λανθασμένου υπολογισμού”, λέει. “Υπερεκτιμήσαμε τις δυνατότητές μας να εφαρμόσουμε ένα αντιαυταρχικό πρόγραμμα στο πλαίσιο της Ευρωζώνης. Επίσης υποτιμήσαμε τις σχέσεις εξουσίας και τον ηγεμονικό ρόλο της Γερμανίας. Ισως η ρητορική μας μάς κλείνει τον δρόμο, αυτή ακριβώς η ρητορική που μας έφερε στην κυβέρνηση”.
“Πάνω απ’ όλα όμως”, συνεχίζει, “δεν θα σκεφτόμασταν ποτέ, ναι, το λέω ευθέως, δεν θα σκεφτόμασταν ποτέ ότι στο τέλος των διαπραγματεύσεων οι εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση θα έλεγαν: είτε συνθηκολογείτε, είτε καταστρέφουμε τη χώρα σας”».
Γιάνης Βαρουφάκης: «Ταπεινωθήκαμε»...
«“Ταπεινωθήκαμε...
Πρώτα διαλύθηκε η κοινοβουλευτική ομάδα, έτσι που ο πρωθυπουργός δεν είχε πια
την πλειοψηφία, ύστερα διασπάστηκε ο ΣΥΡΙΖΑ”.
Περίπου εκείνη την εποχή συνάντησα στην Αθήνα τον Γιάνη Βαρουφάκη, ο οποίος είχε ήδη παραιτηθεί από τη θέση του υπουργού Οικονομικών.
- “Γλίτωσες, ε;”, τον ρωτάω μισοαστεία, μισοσοβαρά.
- “Οχι, έχω ακόμη τέσσερα ραντεβού ανά ώρα, αλλά τουλάχιστον κοιμάμαι τα βράδια”, μου απαντάει γελώντας.
- “Η ελληνική άνοιξη έφτασε στο τέλος της;”, τον ρωτάω.
- “Μια οικονομική κρίση οδηγεί σε αστάθεια του πολιτικού συστήματος και τις περισσότερες φορές όχι προς μια κατεύθυνση την οποία θα ευχόταν κάποιος ως προοδευτικός”, λέει ο Βαρουφάκης και συνεχίζει: “Ωστόσο τα τελευταία πέντε χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να μετατρέψει αυτό τον κίνδυνο σε μια δημιουργική προοδευτική δύναμη. Τώρα, επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ ταπεινώθηκε, αφού επέβαλαν στην κυβέρνηση μια συμφωνία που είναι αδύνατον να λειτουργήσει, βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά στο ακατόρθωτο καθήκον να συνεχίσουμε να ενεργούμε ως προοδευτική δημιουργική δύναμη και ταυτόχρονα να εφαρμόσουμε αυτά τα μέτρα που σκοτώνουν την οικονομία. Ελπίζω να κάνω λάθος.
Ομως δεν πιστεύω πως οτιδήποτε προοδευτικό μπορεί να προκύψει από την τρέχουσα κατάσταση με αυτό το πρόγραμμα. Αυτό το πρόγραμμα είναι σαν να έγινε επίτηδες για να σαμποτάρει όλες τις ευκαιρίες για ανάκαμψη”.
- “Τι είσαι τελικά;”, ρωτάω τον Βαρουφάκη. “Αντιπολίτευση; Σύμμαχος του Τσίπρα που διαφωνεί; Τι ακριβώς;”
- “Θα ήθελα να παίξω ενωτικό ρόλο. Πρέπει να παραμείνουμε ενωμένοι ενάντια στις αδικίες, με όλες τις διαφορές απόψεων που έχουμε. Μας έχουν στριμώξει στη γωνία, αυτό είναι ντροπή για την Ευρώπη, όχι για μας. Η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει σκληρές ερωτήσεις, ερωτήσεις που θα τεθούν στο μέλλον από την ευρωπαϊκή ιστορία. Πρέπει να παραμείνουμε ενωμένοι για να διατηρήσουμε την ελπίδα. Και πρέπει επίσης να αντιληφθούμε ότι σε αυτή τη γωνία δεν υπάρχουν καλές αποφάσεις. Τέτοιες στιγμές όλα τα επιχειρήματα είναι ταυτόχρονα σωστά και λανθασμένα. Ο πρωθυπουργός έχει δίκιο ως προς το επιχείρημά του ότι θέλει να παραμείνει και να πολεμήσει. Από την άλλη πλευρά, και το δικό μου επιχείρημα είναι εξίσου σωστό, ότι είχα δίκιο που παραιτήθηκα.
Επρεπε να σεβαστούμε τα επιχειρήματά μας δεδομένων των απαράδεκτων εναλλακτικών που αντιμετωπίζαμε. Δεν είμαι περισσότερο επαναστάτης ή πιο αριστερός από τον Τσίπρα και δεν πιστεύω ότι ο Τσίπρας είναι πιο υπεύθυνος από μένα. Αυτό πρέπει να το σεβαστεί κάθε πλευρά”».
Περίπου εκείνη την εποχή συνάντησα στην Αθήνα τον Γιάνη Βαρουφάκη, ο οποίος είχε ήδη παραιτηθεί από τη θέση του υπουργού Οικονομικών.
- “Γλίτωσες, ε;”, τον ρωτάω μισοαστεία, μισοσοβαρά.
- “Οχι, έχω ακόμη τέσσερα ραντεβού ανά ώρα, αλλά τουλάχιστον κοιμάμαι τα βράδια”, μου απαντάει γελώντας.
- “Η ελληνική άνοιξη έφτασε στο τέλος της;”, τον ρωτάω.
- “Μια οικονομική κρίση οδηγεί σε αστάθεια του πολιτικού συστήματος και τις περισσότερες φορές όχι προς μια κατεύθυνση την οποία θα ευχόταν κάποιος ως προοδευτικός”, λέει ο Βαρουφάκης και συνεχίζει: “Ωστόσο τα τελευταία πέντε χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να μετατρέψει αυτό τον κίνδυνο σε μια δημιουργική προοδευτική δύναμη. Τώρα, επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ ταπεινώθηκε, αφού επέβαλαν στην κυβέρνηση μια συμφωνία που είναι αδύνατον να λειτουργήσει, βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά στο ακατόρθωτο καθήκον να συνεχίσουμε να ενεργούμε ως προοδευτική δημιουργική δύναμη και ταυτόχρονα να εφαρμόσουμε αυτά τα μέτρα που σκοτώνουν την οικονομία. Ελπίζω να κάνω λάθος.
Ομως δεν πιστεύω πως οτιδήποτε προοδευτικό μπορεί να προκύψει από την τρέχουσα κατάσταση με αυτό το πρόγραμμα. Αυτό το πρόγραμμα είναι σαν να έγινε επίτηδες για να σαμποτάρει όλες τις ευκαιρίες για ανάκαμψη”.
- “Τι είσαι τελικά;”, ρωτάω τον Βαρουφάκη. “Αντιπολίτευση; Σύμμαχος του Τσίπρα που διαφωνεί; Τι ακριβώς;”
- “Θα ήθελα να παίξω ενωτικό ρόλο. Πρέπει να παραμείνουμε ενωμένοι ενάντια στις αδικίες, με όλες τις διαφορές απόψεων που έχουμε. Μας έχουν στριμώξει στη γωνία, αυτό είναι ντροπή για την Ευρώπη, όχι για μας. Η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει σκληρές ερωτήσεις, ερωτήσεις που θα τεθούν στο μέλλον από την ευρωπαϊκή ιστορία. Πρέπει να παραμείνουμε ενωμένοι για να διατηρήσουμε την ελπίδα. Και πρέπει επίσης να αντιληφθούμε ότι σε αυτή τη γωνία δεν υπάρχουν καλές αποφάσεις. Τέτοιες στιγμές όλα τα επιχειρήματα είναι ταυτόχρονα σωστά και λανθασμένα. Ο πρωθυπουργός έχει δίκιο ως προς το επιχείρημά του ότι θέλει να παραμείνει και να πολεμήσει. Από την άλλη πλευρά, και το δικό μου επιχείρημα είναι εξίσου σωστό, ότι είχα δίκιο που παραιτήθηκα.
Επρεπε να σεβαστούμε τα επιχειρήματά μας δεδομένων των απαράδεκτων εναλλακτικών που αντιμετωπίζαμε. Δεν είμαι περισσότερο επαναστάτης ή πιο αριστερός από τον Τσίπρα και δεν πιστεύω ότι ο Τσίπρας είναι πιο υπεύθυνος από μένα. Αυτό πρέπει να το σεβαστεί κάθε πλευρά”».
