Η συμπρωτεύουσα πλατεία.

«ΡΟΚΑΡΙΑ», ρε ! Έτσι απλά…….

http://roykoymoykoy.blogspot.gr/

http://makthes.gr

Μπλιάτκας Κώστας

    Ένα υπέροχο τραγούδι των “Μπιτλς”, χιλιοακουσμένο και γραμμένο στα μέσα της δεκαετίας του ’60, ταιριάζει, σκέφτομαι, γάντι στους Διοικητηριώτες.

    Διότι σε όλη τη Θεσσαλονίκη και με κάθε σεβασμό στις άλλες ιστορικές γειτονιές και τις μεγάλες φυσιογνωμίες που ανέδειξαν, οι παλιοί κάτοικοι της πλατείας Διοικητηρίου και των γύρω τετραγώνων (Εγνατία, Κασσάνδρου, Άγιος Δημήτριος, Διοικητήριο), οι “μπαλαδόροι” των μαρμάρων, οι αθλητές του ΠΑΟΔ, οι μαγαζάτορες και τα μαστόρια της περιοχής είναι αυτοί που επιδεικνύουν την πιο συνεκτική και πολυπληθή “συνείδηση” της παρέας και της “ομάδας”.

“There are places I remember
All my life though some have changed
Some forever not for better
Some have gone and some remain
All these places have their moments”

“Υπάρχουν μέρη που θυμάμαι
σε όλη μου τη ζωή αν και κάποια άλλαξαν.
Κάποια για πάντα και όχι προς το καλύτερο
κάποια όμως μένουν και κάποια χάθηκαν.
Όλα αυτά τα μέρη έχουν τις στιγμές τους”

    Η πλατεία Διοικητηρίου είναι η “συμπρωτεύουσα πλατεία” για την πόλη, μετά την πλατεία Αριστοτέλους. Δεν είναι όμως πια η περιοχή όπως ήταν και σίγουρα δεν μένουν πια σ’ αυτήν οι περισσότεροι από τους νέους που έμαθαν μπάλα στα μάρμαρα, όπως ο Γιώργος Κούδας.
    Αφορμή όμως για το σημερινό κείμενο είναι ένα λεύκωμα υψηλής αισθητικής, πλήρες σε φωτογραφίες και άλλα ντοκουμέντα, πληροφορίες αλλά και συγκίνηση. Με κείμενα που ξεχειλίζουν νοσταλγία, αγάπη για την παλιά γειτονιά.

    Είναι η έκδοση του Συλλόγου Φίλων Πλατείας Διοικητηρίου με τίτλο “Η πλατεία Διοικητηρίου και ο Αθλητικός Σύλλογος ΠΑΟΔ” (εκδόσεις ΙΑΝΟΣ), που υπογράφουν ο Γιώργος Λυσσαρίδης και ο Βασίλης Προυσαλίδης, διακεκριμένοι Διοικητηριώτες και οι ίδιοι.
    “Η πλατεία δεν υπάρχει πια” γράφει ο πρόεδρος του Συλλόγου Τάσος Τζήκας και προσθέτει:
    “Οι γύρω γειτονιές υποβαθμίστηκαν και οι περισσότεροι από μας έχουμε μετακομίσει από την περιοχή. Διασώθηκαν όμως οι μνήμες μας, ο ΠΑΟΔ (Ποδοσφαιρικός Αθλητικός Όμιλος Διοικητηρίου), η ιστορική ομάδα του Διοικητηρίου και του κέντρου της πόλης, που επιμένει να υπάρχει κόντρα στη φθορά του χρόνου.

Αυτές οι κοινές μνήμες και ο ΠΑΟΔ ήταν οι βασικοί λόγοι που μας οδήγησαν χρόνια μετά να ξαναβρεθούμε και να δημιουργήσουμε, τον Δεκέμβριο του 2015, το Σύλλογο Φίλων Πλατείας Διοικητηρίου και να προσπαθήσουμε να ξαναζωντανέψουμε την πλατεία, με την ανακατασκευή της, τον ΠΑΟΔ και τους δεσμούς ανάμεσά μας”.

    Ο εκ των συγγραφέων της έκδοσης Βασίλης Προυσαλίδης σημειώνει:
“Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην οδό Αγίου Δημητρίου και θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που είμαι γέννημα-θρέμμα μιας εμβληματικής γειτονιάς στην καρδιά της Θεσσαλονίκης Τα είχε όλα η γειτονιά μας: Το Διοικητήριο, το μαρμάρινο πάρκο, την πλατεία Δικαστηρίων, πολλές εκκλησίες, τη λαχαναγορά, το μπιτ παζάρ, τους κινηματογράφους, τα στέκια μας. Και βέβαια τον ΠΑΟΔ…”.

    Τα μάρμαρα της πλατείας που φιλοξένησαν την ποδοσφαιρική παιδική άνοιξη του Κούδα, του Λυσσαρίδη, των Πασχαλίδηδων, του Κ. Παπαϊωάννου, του Ζαφειρίδη, του Γιακουμή, του Τσαχουρίδη, του Αϊδινίου ξηλώθηκαν το 1990.

    Πριν από δέκα χρόνια στην εκπομπή “Οι παρέες της Θεσσαλονίκης” της ΕΡΤ3 θέλησα να συγκεντρώσουμε την ομάδα των μαρμάρων σε ένα γλέντι. Ο Μανόλης Ρασούλης, φιλοξενούμενος της εκπομπής, φώναξε “Ζήτω η παρέα του Διοικητηρίου” και η ορχήστρα έπαιζε το “Πότε Βούδας, πότε Κούδας”. Είχαν έλθει πολλοί. Τσάβας, Μέρτζος, Δ. Ψωμιάδης, Κιουμουρτζόγλου, Πασχάλης των “Ολύμπιανς”, Κούδας, Αποστολίδης, Λυσσαρίδης, … Αθλητές, επιχειρηματίες, καλλιτέχνες, απλοί άνθρωποι του μόχθου.
    Η κορυφαία στιγμή όμως της εκπομπής ήταν όταν ο Γιώργος Λυσσαρίδης χάρισε στον καθένα μας ένα μικρό κομμάτι από τα μάρμαρα, τυλιγμένο με φιόγκο!

    Τι είχε συμβεί; Ο Γιώργος Λυσσαρίδης έψαξε και βρήκε κάπου στη Νέα Ελβετία το μέρος όπου είχαν μεταφερθεί τα σπασμένα μάρμαρα της θρυλικής πλατείας του Διοικητηρίου, δίπλα σε παλιά οικοδομικά υλικά, σαπάκια και σαβούρες. Με σεβασμό έβγαλε φωτογραφίες…

    Στο υπέροχο βιβλίο του “Σε τούτα ‘δω τα μάρμαρα” έγραψε:
    “Είδα μετά από χρόνια σκαλοπάτια, μέρος από το πλατύσκαλο που χώριζε την πάνω από την κάτω πλατεία, τα αγκωνάρια απ’ τα πορτάκια, ακόμη και την προτομή του Νικολάου. Δεν θα το πιστέψετε, πάλι λασπωμένη και μουντζουρωμένη ήταν η φάτσα του πρίγκιπα! Τόσα χρόνια μετά…”.

    Το Διοικητήριο, όπως διαβάζουμε, άρχισε να κτίζεται το 1891, περίπου στη θέση που βρισκόταν το “κονάκι” -η έδρα του διοικητή του βιλαετιού της Θεσσαλονίκης- και ολοκληρώθηκε το 1895. Ο αρχιτεκτονικός του σχεδιασμός έγινε από τον ιταλό αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι, ο οποίος άφησε σημαντικά εμβληματικά κτίρια στη Θεσσαλονίκη (παλιά Φιλοσοφική, Γ’ Σώμα Στρατού, Γενί Τζαμί, βίλα Αλατίνι, Αρμενική Εκκλησία, συναγωγή Μπετ Σαούλ κ.ά.).

    Μαζί με τον, επίσης Ιταλό, αρχιτέκτονα Πιέρο Αριγκόνι (η κόρη του Αμίνα ήταν η μητέρα του στοχαστή Κωστή Μοσκώφ) και τον Ξενοφώντα Παιονίδη από τη Χαλκιδική άφησαν τη σφραγίδα τους στη Θεσσαλονίκη με κτίρια δημόσια και ιδιωτικά μνημειακής αρχιτεκτονικής.
    Και ένα απρόσμενο στοιχείο, όπως μου το διηγήθηκε ο Γιώργος Κούδας: “Με ρωτάνε συχνά “ποιος ήταν ο αντι-κούδας της παρέας;”. Ποιος είχε το ταλέντο για να κάνει καριέρα σαν και τη δική μου; Ήταν αρκετά παιδιά που είχαν και τη θέληση και το χαρακτήρα, και το ταλέντο. Ένας από αυτούς ανεπιφύλακτα υποστηρίζω πως ήταν ο Γιώργος ο Λυσσαρίδης. Ο μετέπειτα γενικός γραμματέας του υπουργείου Μακεδονίας – Θράκης και σημαντική προσωπικότητα του ερασιτεχνικού ποδοσφαίρου. Έπαιζε μαζί μας στον ΠΑΟΚ και πρέπει να είναι δύο χρόνια νεότερος. Της… μιλούσε της μπάλας ο Γιώργος. Επειδή όμως ήταν πάρα πολύ δύσκολα τα χρόνια εκείνα, προτίμησε να σπουδάσει. Υπήρξαν και πολλά άλλα παιδιά. Δεν έφτασαν όμως να παίξουν στην πρώτη ομάδα, γιατί οι συνθήκες ήταν σχεδόν απαγορευτικές”.