Ο ύπνος είναι κάτι που (ελπίζουμε να) κάνουμε κάθε βράδυ. Αλλά, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που
δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Sleep Health, είμαστε πλήρως αμαθείς ως προς την
επιστήμη του ύπνου και τη σημασία της.
Όταν εμπειρογνώμονες από τα κορυφαία ερευνητικά τμήματα της χώρας ανέλυσαν δεδομένα από περισσότερες από 8.000 ιστοσελίδες, διαπίστωσαν ότι ο πιο ανθεκτικός καθώς και επικίνδυνος μύθος για τον ύπνο ήταν ότι χρειαζόμαστε μόνο πέντε ώρες για να λειτουργήσουμε.
Η Dr Robbins και οι συνεργάτες εντόπισαν τους 20 πιο συνηθισμένους μύθους για τον ύπνο, τους οποίους και καταρρίπτουν με επιστημονικά δεδομένα.
Στο άρθρο τους εξηγούν επίσης σε τι μας βλάπτουν οι μύθοι αυτοί. Στη συνέχεια, παραθέτουμε μερικούς από αυτούς.
Ζούμε και με 5 ώρες ύπνο
Ο λιγοστός ύπνος το βράδυ αυξάνει τον κίνδυνο για πολλά και σοβαρά προβλήματα υγείας, λένε οι ειδικοί. Ανάμεσα σε αυτά συμπεριλαμβάνονται εμφράγματα και εγκεφαλικά.
Μπορεί λοιπόν διάσημοι άνθρωποι όπως η Μάργκαρετ Θάτσερ και ο Ουΐνστον Τσώρτσιλ να ζούσαν με ελάχιστο ύπνο το βράδυ, αλλά αυτό δεν ισχύει για τον γενικό πληθυσμό.
«Έχουμε εκτεταμένα επιστημονικά δεδομένα για τις συνέπειες από τον λιγοστό ύπνο το βράδυ», τονίζει η Dr Robbins. Και συνιστά να έχουμε ως στόχο 7-8 ώρες ύπνου κάθε βράδυ.
Μας χαλαρώνει η τηλεόραση στο κρεβάτι
Το 51% των ενηλίκων και πάρα πολλά παιδιά έχουν τηλεόραση στο υπνοδωμάτιο. Ωστόσο αυτό μπορεί να διαταράξει σοβαρά τους υπνικούς κύκλους.
Ο ύπνος δεν είναι ενιαίος, αλλά αποτελείται από κύκλους. Κάθε ένας διαρκεί περίπου 90 λεπτά και περιλαμβάνει διάφορα στάδια. Σε άλλα από αυτά κοιμόμαστε βαθιά, σε άλλα ελαφρά και σε άλλα βλέπουμε όνειρα.
Αν δούμε ειδήσεις ή μια ταινία δράσης μέσα στη μαύρη νύχτα, μπορεί ύστερα να βρισκόμαστε σε υπερένταση. Η συνέπεια μπορεί κάλλιστα να είναι ταραγμένος ύπνος ή και αϋπνία ακόμα.
Ακόμα, όμως, και χαλαροί να είμαστε, βλέποντας π.χ. ένα ωραίο μιούζικαλ, ο ύπνος μας μπορεί να διαταραχθεί από το μπλε φωτισμό της τηλεοπτικής οθόνης. Το μπλε φως εμποδίζει την παραγωγή της ορμόνης του ύπνου, της μελατονίνης.
Αν μείνουμε πολλή ώρα στο κρεβάτι, τελικά θα κοιμηθούμε
Περισσότερη ώρα στο κρεβάτι σημαίνει περισσότερος ύπνος. Σωστά; Λάθος, απαντούν οι ειδικοί. Αν και είναι δελεαστικό το «χουζούρι», είναι χάσιμο χρόνο όσον αφορά στον ύπνο. Πιο αποδοτικό είναι να σηκωθείτε και... να διπλώσετε κάλτσες, τονίζει η Dr Robbins.
«Ο άνθρωπος που κοιμάται καλά κάθε βράδυ, δεν χρειάζεται πάνω από 15 λεπτά για να αποκοιμηθεί», εξηγεί. «Αν ο ύπνος δεν επέλθει κατ' αυτό το χρονικό διάστημα, σηκωθείτε από το κρεβάτι, πηγαίνετε σε άλλο δωμάτιο και κάνετε κάτι βαρετό».
Λίγο αλκοόλ κάνει καλό στον ύπνο
Δυστυχώς, και αυτό είναι μύθος. Ο ύπνος όχι μόνο δεν ωφελείται από «ένα τελευταίο ποτηράκι», αλλά μπορεί να διαταραχθεί σοβαρά. Επιπλέον, το αλκοόλ διαταράσσει το στάδιο REM του ύπνου, που σχετίζεται με τη δημιουργία της μνήμης.
«Μπορεί το αλκοόλ να επιταχύνει την έναρξη του ύπνου, αλλά ύστερα μειώνει δραματικά την ποιότητά του», τονίζει η Dr Robbins. Και αυτό δεν αφορά μόνο τον πρώτο υπνικό κύκλο, αλλά και όλους τους επόμενους μέχρι το ξημέρωμα.
Ίσως γι' αυτό όσοι πίνουν, δεν καλοθυμούνται το επόμενο πρωί τι έλεγαν το βράδυ...
Πρέπει να βάζουμε νωρίτερα το ξυπνητήρι
Αν ανήκετε σε αυτούς που βάζουν το ξυπνητήρι στις 6:30 και ύστερα στις 6:45 για να σηκωθείτε στις 7:00, σταματήστε αμέσως. Χάνετε ύπνο άνευ λόγου και αιτίας. Και αυτό, διότι ο εγκέφαλός σας θα ξανακοιμηθεί, αλλά πολύ ελαφρά. Επιπλέον, ο ύπνος γι' αυτή τη μισή ώρα θα είναι πολύ κακής ποιότητας.
Αντ' αυτού, βάλτε κατ' ευθείαν το ρολόι στις 7:00 και σηκωθείτε αμέσως από το κρεβάτι, συνιστά η Dr Robbins.
Το ροχαλητό είναι υγεία
Και αυτό είναι μύθος. Μάλιστα είναι επικίνδυνος μύθος διότι το δυνατό ροχαλητό συχνά αποτελεί ένδειξη ότι πρέπει να μας εξετάσει ένας γιατρός. Αν, π.χ., ροχαλίζετε δυνατά και ξαφνικά σταματάτε για να ξαναρχίσετε σε λίγη ώρα, μπορεί να πάσχετε από υπνική άπνοια.
Η υπνική άπνοια είναι σημαντικός παράγοντας κινδύνου για υπέρταση, διαβήτη και καρδιοπάθεια.
Όταν εμπειρογνώμονες από τα κορυφαία ερευνητικά τμήματα της χώρας ανέλυσαν δεδομένα από περισσότερες από 8.000 ιστοσελίδες, διαπίστωσαν ότι ο πιο ανθεκτικός καθώς και επικίνδυνος μύθος για τον ύπνο ήταν ότι χρειαζόμαστε μόνο πέντε ώρες για να λειτουργήσουμε.
Η Dr Robbins και οι συνεργάτες εντόπισαν τους 20 πιο συνηθισμένους μύθους για τον ύπνο, τους οποίους και καταρρίπτουν με επιστημονικά δεδομένα.
Στο άρθρο τους εξηγούν επίσης σε τι μας βλάπτουν οι μύθοι αυτοί. Στη συνέχεια, παραθέτουμε μερικούς από αυτούς.
Ζούμε και με 5 ώρες ύπνο
Ο λιγοστός ύπνος το βράδυ αυξάνει τον κίνδυνο για πολλά και σοβαρά προβλήματα υγείας, λένε οι ειδικοί. Ανάμεσα σε αυτά συμπεριλαμβάνονται εμφράγματα και εγκεφαλικά.
Μπορεί λοιπόν διάσημοι άνθρωποι όπως η Μάργκαρετ Θάτσερ και ο Ουΐνστον Τσώρτσιλ να ζούσαν με ελάχιστο ύπνο το βράδυ, αλλά αυτό δεν ισχύει για τον γενικό πληθυσμό.
«Έχουμε εκτεταμένα επιστημονικά δεδομένα για τις συνέπειες από τον λιγοστό ύπνο το βράδυ», τονίζει η Dr Robbins. Και συνιστά να έχουμε ως στόχο 7-8 ώρες ύπνου κάθε βράδυ.
Μας χαλαρώνει η τηλεόραση στο κρεβάτι
Το 51% των ενηλίκων και πάρα πολλά παιδιά έχουν τηλεόραση στο υπνοδωμάτιο. Ωστόσο αυτό μπορεί να διαταράξει σοβαρά τους υπνικούς κύκλους.
Ο ύπνος δεν είναι ενιαίος, αλλά αποτελείται από κύκλους. Κάθε ένας διαρκεί περίπου 90 λεπτά και περιλαμβάνει διάφορα στάδια. Σε άλλα από αυτά κοιμόμαστε βαθιά, σε άλλα ελαφρά και σε άλλα βλέπουμε όνειρα.
Αν δούμε ειδήσεις ή μια ταινία δράσης μέσα στη μαύρη νύχτα, μπορεί ύστερα να βρισκόμαστε σε υπερένταση. Η συνέπεια μπορεί κάλλιστα να είναι ταραγμένος ύπνος ή και αϋπνία ακόμα.
Ακόμα, όμως, και χαλαροί να είμαστε, βλέποντας π.χ. ένα ωραίο μιούζικαλ, ο ύπνος μας μπορεί να διαταραχθεί από το μπλε φωτισμό της τηλεοπτικής οθόνης. Το μπλε φως εμποδίζει την παραγωγή της ορμόνης του ύπνου, της μελατονίνης.
Αν μείνουμε πολλή ώρα στο κρεβάτι, τελικά θα κοιμηθούμε
Περισσότερη ώρα στο κρεβάτι σημαίνει περισσότερος ύπνος. Σωστά; Λάθος, απαντούν οι ειδικοί. Αν και είναι δελεαστικό το «χουζούρι», είναι χάσιμο χρόνο όσον αφορά στον ύπνο. Πιο αποδοτικό είναι να σηκωθείτε και... να διπλώσετε κάλτσες, τονίζει η Dr Robbins.
«Ο άνθρωπος που κοιμάται καλά κάθε βράδυ, δεν χρειάζεται πάνω από 15 λεπτά για να αποκοιμηθεί», εξηγεί. «Αν ο ύπνος δεν επέλθει κατ' αυτό το χρονικό διάστημα, σηκωθείτε από το κρεβάτι, πηγαίνετε σε άλλο δωμάτιο και κάνετε κάτι βαρετό».
Λίγο αλκοόλ κάνει καλό στον ύπνο
Δυστυχώς, και αυτό είναι μύθος. Ο ύπνος όχι μόνο δεν ωφελείται από «ένα τελευταίο ποτηράκι», αλλά μπορεί να διαταραχθεί σοβαρά. Επιπλέον, το αλκοόλ διαταράσσει το στάδιο REM του ύπνου, που σχετίζεται με τη δημιουργία της μνήμης.
«Μπορεί το αλκοόλ να επιταχύνει την έναρξη του ύπνου, αλλά ύστερα μειώνει δραματικά την ποιότητά του», τονίζει η Dr Robbins. Και αυτό δεν αφορά μόνο τον πρώτο υπνικό κύκλο, αλλά και όλους τους επόμενους μέχρι το ξημέρωμα.
Ίσως γι' αυτό όσοι πίνουν, δεν καλοθυμούνται το επόμενο πρωί τι έλεγαν το βράδυ...
Πρέπει να βάζουμε νωρίτερα το ξυπνητήρι
Αν ανήκετε σε αυτούς που βάζουν το ξυπνητήρι στις 6:30 και ύστερα στις 6:45 για να σηκωθείτε στις 7:00, σταματήστε αμέσως. Χάνετε ύπνο άνευ λόγου και αιτίας. Και αυτό, διότι ο εγκέφαλός σας θα ξανακοιμηθεί, αλλά πολύ ελαφρά. Επιπλέον, ο ύπνος γι' αυτή τη μισή ώρα θα είναι πολύ κακής ποιότητας.
Αντ' αυτού, βάλτε κατ' ευθείαν το ρολόι στις 7:00 και σηκωθείτε αμέσως από το κρεβάτι, συνιστά η Dr Robbins.
Το ροχαλητό είναι υγεία
Και αυτό είναι μύθος. Μάλιστα είναι επικίνδυνος μύθος διότι το δυνατό ροχαλητό συχνά αποτελεί ένδειξη ότι πρέπει να μας εξετάσει ένας γιατρός. Αν, π.χ., ροχαλίζετε δυνατά και ξαφνικά σταματάτε για να ξαναρχίσετε σε λίγη ώρα, μπορεί να πάσχετε από υπνική άπνοια.
Η υπνική άπνοια είναι σημαντικός παράγοντας κινδύνου για υπέρταση, διαβήτη και καρδιοπάθεια.
