Του Γιάννη Παντελάκη
Είθισται εδώ και πολλά χρόνια, οι κατά
καιρούς πρωθυπουργοί ν' ανεβαίνουν το φθινόπωρο ως τη Θεσσαλονίκη, να κάνουν
πολλές και γενναίες εξαγγελίες για τον χρόνο που θα ακολουθήσει, να
χειροκροτούνται θερμά από το συνήθως
κομματικό ακροατήριό και να επιστρέφουν ικανοποιημένοι στην Αθήνα. Μοιάζει σαν μια παράσταση σε
ετήσια επανάληψη. Το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της παράστασης είναι
οι υποσχέσεις και το κύριο χαρακτηριστικό του χρόνου που ακολουθεί είναι
συνήθως να μην τηρούνται αυτές. Ο πρωθυπουργός, ετοιμάζεται αύριο για την δική
του τρίτη κατά σειρά παράσταση. Θα
υποσχεθεί πολλά, λένε τα
ρεπορτάζ. Είμαι σίγουρος. Δεν θα
συμβεί τίποτα από αυτά, λέει η
πραγματικότητα. Και γι αυτό είμαι σίγουρος, θυμήθηκα τι έλεγε πέρυσι τέτοιες
μέρες.
Πέρυσι, οι υποσχέσεις δεν έμοιαζαν πολύ μ'
εκείνο το περίφημο «πρόγραμμα Θεσσαλονίκης»
που τον βοήθησε καθοριστικά για να κερδίσει την εξουσία. Είχαν τον χαρακτήρα
«βημάτων», βήμα πρώτο, δεύτερο, τρίτο κ.ο.κ. Αναζητώντας τα τρία πρώτα
βήματα-υποσχέσεις, διαπίστωσα ότι όλα ξεστράτισαν, δεν τηρήθηκε τίποτα. Το
πρώτο βήμα ήταν αυτό του «σύντομου
κλεισίματος της αξιολόγησης με θετικό πρόσημο». Αν δεν με απατά η
μνήμη μου-που δεν συμβαίνει-η αξιολόγηση έκλεισε τελικά τον Ιούνιο,
περίπου δέκα μήνες μετά, μάλλον δεν πρόκειται για κάτι που συνέβη «σύντομα». Όσον αφορά το «θετικό πρόσημο», δεν χαρακτηρίζεις ως τέτοιο την περικοπή της προσωπικής διαφοράς
στις συντάξεις, τις περικοπές επιδομάτων ανεργίας, τέκνων, φτώχειας, φυσικών
καταστροφών, στήριξης οικογενειών, την μείωση επιδόματος θέρμανσης, την
κατάργηση έκπτωσης φόρου για ιατρικές δαπάνες κ.ο.κ.
Και το δεύτερο βήμα όμως, ξεστράτισε.
Εκείνο για την «οριστικοποίηση των μέτρων
και τρόπων ελάφρυνσης του χρέους». Το Eurogroup του περασμένου
Ιουνίου δεν οριστικοποίησε τίποτα για το
χρέος. Το θέμα έμεινε εκεί που ήταν τον Μάιο του 2016, στην απόφαση του Eurogroup της 25ης Μαΐου δηλαδή, που προβλέπει ότι το θέμα του δημόσιου χρέους, θα
επανεξεταστεί μετά το τέλος του προγράμματος (μνημονίου),
τον Αύγουστο δηλαδή του 2018. Την ίδια τύχη είχε και το τρίτο βήμα που
εξήγγειλε πέρυσι τέτοια εποχή ο πρωθυπουργός. Την ένταξη της χώρα μας δηλαδή «στο πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων της ΕΚΤ, που θα
αποτελέσει καταλυτικό γεγονός για τη μείωση του κόστους δανεισμού, την
αποκατάσταση της ρευστότητας, την άρση των κεφαλαιακών περιορισμών και την
έξοδο στις αγορές». Τι συνέβη; Δεν
ενταχθήκαμε ποτέ στην ποσοτική χαλάρωση.
Επειδή τα περυσινά βήματα-υποσχέσεις είναι πολλά, δεν έχει
νόημα να επαναλάβουμε ότι δεν υλοποιήθηκαν όλα. Το πιο ενδιαφέρον ωστόσο,δεν
είναι αυτό. Αλλά ότι σε κανέναν σχεδόν (ακόμα και στους ψηφοφόρους του
ΣΥΡΙΖΑ) δεν
προκαλεί πια εντύπωση ότι δεν υλοποιήθηκαν. Πρόκειται για ενός είδους πολιτικό μιθριδατισμό,
οι πολίτες έχουν εθιστεί σε μια κατάσταση την οποία προβλέπουν και δεν
εντυπωσιάζονται από αυτήν. Ακόμα και αν πρόκειται για μια κατάσταση απόλυτης
αθέτησης των υποσχέσεων. Το φαινόμενο, έχει ενταχθεί στην κατηγορία της φράσης
που επικαλούμαστε συχνά, «αυτά
συμβαίνουν». Πραγματικά, αυτά συμβαίνουν, αλλά το πρόβλημα δεν
περιορίζεται μόνο στον Τσίπρα αλλά συνολικά στο πολιτικό σύστημα. Το οποίο,
χρεώνεται συνολικά πολιτική αναξιοπιστία τα επίπεδα της οποία βρίσκονται ήδη
αρκετά ψηλά.
Συμπερασματικά, ό,τι και αν εξαγγείλει ο Αλέξης
Τσίπρας από τη Θεσσαλονίκη, δεν θα
έχουν ιδιαίτερο νόημα, ούτε κάποια θετική επίπτωση για τον ίδιο και την
κυβέρνηση. Η παλαιοκομματικού χαρακτήρα αυτή τακτική υποσχέσεων που
τηρούνται δεν θα τον βοηθήσει ιδιαίτερα. Ούτε καν επικοινωνιακά. Ο ίδιος, έχει
αναλώσει το κεφάλαιο της προσωπικής αξιοπιστίας του. Αυτό που θα ήταν χρήσιμο (και για
τον ίδιο), θα
ήταν να κάνει απλά μια βόλτα ως την
Θεσσαλονίκη και να περιορίσει τις υποσχέσεις για μια ακόμα φορά. Και
αργότερα ίσως, ν' ασχοληθεί με ουσιαστικό τρόπο με τη στοιχειώδη παραγωγή
πολιτικής. Τα πυροτεχνήματα, δεν εντυπωσιάζουν κανένα.
