Μετά το Brexit και τον θρίαμβο του Τραμπ
και ενώ η Μαρίν Λεπέν φέρνει μονίμως φουρτούνες στο καράβι της Ευρώπης, πολλοί
περιέγραφαν την εκλογική αναμέτρηση στην Ολλανδία σαν μάχη ανάμεσα στην
κανονικότητα και το χάος.
Η επικράτηση του πρωθυπουργού, Μαρκ Ρούτε,
που ανέτρεψε τα προγνωστικά, που ήθελαν μάχη στήθος με στήθος με τον ακροδεξιό
Γκέερτ Βίλντερς, αποδεικνύει για μια ακόμα φορά πως το “σύστημα” έχει κρυμμένες δυνάμεις όταν δίνει
μάχη επιβίωσης.
Ποιος είναι αυτές οι δυνάμεις;
Ποιος είναι αυτές οι δυνάμεις;
Είναι αυτοί, που για ποικίλους λόγους
συνήθως απεχθάνονται την κάλπη, δεν έχουν εμπιστοσύνη στους πολιτικούς,
αλλά στα ζόρια, πάνε έστω και με βαριά καρδιά και ψηφίζουν. Με το 81% των
ψηφοφόρων να προσέρχονται στις κάλπες και με τη συμμετοχή να είναι η μεγαλύτερη
των τελευταίων 30 χρόνων σε εκλογική αναμέτρηση, ο Γκέερτ Βίλντερς δεν είχε
πολλές πιθανότητες επικράτησης. Αυτοί που εγκατέλειψαν -έστω πρόσκαιρα- την
αποχή δεν είναι ψηφοφόροι, που θα έβαζαν ένα τέλος στη φιλελεύθερη λογική και
θα επικροτούσαν μια εθνικιστική, αντιμεταναστευτική, αντιϊσλαμική οδό, η οποία
στο τέλος θα οδηγούσε εκτός Ε.Ε. Η απάντηση ίσως βρίσκεται στις δηλώσεις του
Ρούτε, που είπε πως η Ολλανδία, μετά το Brexit και μετά τις αμερικανικές
εκλογές, ήξερε με τι είχε να κάνει “και είπε ‘στοπ’ στον κακής ποιότητας λαϊκισμό”. Τούτο όμως, δεν σημαίνει και τυφλή υποταγή στο “σύστημα”.
Ο ίδιος έκανε έναν ενδιαφέροντα
παραλληλισμό χαρακτηρίζοντας τις κρίσιμες εκλογές που έγιναν ή θα γίνουν, με
μια αναμέτρηση σε πέντε γύρους. Οι ανατροπές σε Μεγάλη Βρετανία (Brexit) και ΗΠΑ (Τραμπ) ήρθαν στους δύο πρώτους γύρους. Οι εκλογές
στην Ολλανδία ήταν τα “προημιτελικά”, οι εκλογές στη Γαλλία
θα είναι τα “ημιτελικά” με τον τελικό να γίνεται στις
γερμανικές εκλογές!
Το αποτέλεσμα έφερε πάντως μια πρόσκαιρη
ηρεμία, αλλά και ανακούφιση στα κεντρώα και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα,
ιδιαίτερα στη Γαλλία και Γερμανία, χωρίς όμως να απαντά στο σκληρό ερώτημα που
αυτά τα κόμματα αντιμετωπίζουν και το οποίο είναι “σε τι διαφέρετε από τους
συντηρητικούς και από τους νεοφιλελεύθερους που ευθύνονται για τη λιτότητα”;
Ας δούμε όμως και το άλλο σενάριο, το οποίο
δεν επικράτησε: μια νίκη του Βίλντερς θα ήταν το ‘’τρίτο ντόμινο’’ (third
domino) γράφει
ο Guardian. Τη σκυτάλη της προσπάθειας θα έπαιρνε μετά το Front National της
Μαρίν Λεπέν και αμέσως μετά το AfD της Γερμανίας με τη σκληρή
αντιμεταναστευτική γραμμή. Πόσο κοντά θα φαινόταν η αποσύνθεση της Ευρώπης έτσι
όπως την ξέρουμε; Ας δούμε και το χουνέρι που έπαθαν οι Εργατικοί στην
Ολλανδία, θύμα του οποίου είναι ο γνωστός και μη εξαιρετέος Γερούν
Ντάισελμπλουμ. Στα social
media χρησιμοποιείται ο όρος Pasokification για το
κόμμα αυτό που υπέστη βαριά ήττα. Πασοκοποίηση:
η εξαφάνιση ενός ισχυρού κόμματος.
Ο 50χρονος πολιτικός μάλλον από το καλοκαίρι μας χαιρετά, αφού είναι πολύ δύσκολο να παραμείνει στο Eurogroup. Φίλο της Ελλάδος δεν τον λες, αλλά όσο να’ναι φεύγει φορτωμένος με χιλιάδες αναμνήσεις από τους χειρισμούς του στο «ελληνικό ζήτημα’’ (Βαρουφάκης, Τσίπρας, Τσακαλώτος, “ουάου!”).
Ο 50χρονος πολιτικός μάλλον από το καλοκαίρι μας χαιρετά, αφού είναι πολύ δύσκολο να παραμείνει στο Eurogroup. Φίλο της Ελλάδος δεν τον λες, αλλά όσο να’ναι φεύγει φορτωμένος με χιλιάδες αναμνήσεις από τους χειρισμούς του στο «ελληνικό ζήτημα’’ (Βαρουφάκης, Τσίπρας, Τσακαλώτος, “ουάου!”).
Στο τυπικό μέρος, θα παραμείνει στη θέση
του μέχρι να σχηματιστεί η νέα κυβέρνηση στην Ολλανδία, δηλαδή όσο θα παραμένει
τυπικά υπουργός Οικονομικών. Διάδοχός του φέρεται ο ισπανός υπουργός
Οικονομικών, Λουίς Ντε Γκίντος, άτομο της επιρροής του Σόιμπλε και σκληρός στα
μέτρα.
Το μέλλον είναι και παραμένει δυσοίωνο για
την παλιά καλή Ευρώπη μεν, εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα δε. Το CDU της
Μέρκελ, ενόψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου, θα δώσει μεγάλη μάχη κατά των
Σοσιαλδημοκρατών του Σουλτς, ο οποίος όχι μόνο ενδυνάμωσε το κόμμα του, αλλά
και κατέρριψε τον μύθο που θέλει απαραίτητα να εξαφανίζονται οι μικροί εταίροι
των εκλογικών συνεργασιών σε κυβέρνηση. Το ποιος θα είναι ο ηγέτης στη χώρα
-ατμομηχανή της Ευρώπης, που εκ των πραγμάτων αναλαμβάνει τον αλλόκοτο, αλλά
δύσκολο αγώνα να τα βάλει με τον αντισυστημικό Τραμπ, θα δείξει και προς τα πού
θα πάει η Γηραιά Ήπειρος.
Εσχάτως, ευρωπαίοι ηγέτες δηλώνουν ότι θέλουν
την Ε.Ε. των “πολλαπλών
ταχυτήτων”. Κανένας λαός όμως, δεν είναι τόσο άσχετος, ώστε να μην
καταλαβαίνει ότι οι
“ταχύτητες” σημαίνουν οικονομικές ανισότητες, που όλο και θα διευρύνονται.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν ανέκαθεν διαφορετικών ταχυτήτων, αλλά η κρίση δεν ήταν
τόσο βαθιά, ενώ και η εξουσία παρέμενε
περισσότερο στα χέρια ηγετών και όχι τραπεζιτών και οικονομικών κολοσσών.
Πολλοί έχουν πλέον την αίσθηση, ότι οι επόμενες γενιές δεν θα είναι
περισσότερο, αλλά λιγότερο εύπορες σε σχέση με τους γονείς και τους παππούδες.
Άλλοι πάλι, νιώθουν ότι η τεχνολογία, η
παγκοσμιοποίηση της οικονομίας και το ‘’προσφυγικό’’ εξαφανίζουν την πιθανότητα να βρουν
δουλειά. Νιώθουν με άλλα λόγια να τίθενται στο περιθώριο και ελκύονται από τον
θολό, δήθεν νοσταλγικό, λαϊκιστικό λόγο του Βίλντερς κ.λπ.
Τι
σημαίνει αυτό; Μα ότι
θα έχουμε και άλλα επεισόδια του “σίριαλ”…