Στο πλαίσιο διαβούλευσης με την Αμυντική Βιομηχανία και την Ακαδημαϊκή -
Ερευνητική Κοινότητα της Χώρας, Ιανουάριος
2016.
Στο πλαίσιο ανταπόκρισης στη διαβούλευση
του σχεδίου της ΕΑΒΣ, θέτουμε υπόψη όλων των καθ’ ύλη
αρμοδίων φορέων του ΥΠΕΘΑ-ΓΔΑΕΕ-ΣΕΚΠΥ- ΕΕΛΕΑΑ τα
ακόλουθα σχόλια-προτάσεις-επισημάνσεις
της Επιτροπής Άμυνας & Ασφάλειας (ΕΑΑ) του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών
(ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ ) βελτίωσής του υπόψη σχεδίου, με στόχο την ενημέρωσή τους
για την αποδοχή - υιοθέτησή τους στο μέτρο του εφικτού από μέρους τους και στην προώθησή τους προς το ΥΠΕΘΑ, για την
ενσωμάτωσή τους στο τελικό σχέδιο ΕΑΒΣ.
Στη συγγραφή αυτού του κειμένου συνέδραμαν
κατά αλφαβητική σειρά: Θ. Γιαννιτσόπουλος (Αντιπτέραρχος
ε.α.), Γ. Δεμέστιχας (Αντιναύαρχος ε.α.),
Β. Μαρτζούκος (Αντιναύαρχος ε.α., Πρόεδρος ΕΛΙΣΜΕ), Α. Μπασαράς (Σμήναρχος ε.α. Αντιπρόεδρος ΕΛΙΣΜΕ, Συντονιστής Επιτροπής
Άμυνας και Ασφάλειας), Ι. Πάττα (Δρ). Το συντονισμό
έκανε ο Θ. Γιαννιτσόπουλος.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Στο πλαίσιο των κατευθύνσεων του Αναπληρωτή
Υπουργού Εθνικής Άμυνας Δημήτρη Βίτσα για την
επικοινωνία και διαβούλευση του προσχεδίου της Εθνικής Αμυντικής Βιομηχανικής
Στρατηγικής (ΕΑΒΣ) με όλους τους εμπλεκόμενους εταίρους, πραγματοποιήθηκαν μια
σειρά από συναντήσεις και παρουσιάσεις (ίδετε
σύνοψη ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ “Α” ).
ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
Στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη, τα μέτρα
λιτότητας αποτέλεσαν την κύρια αιτία μείωσης των στρατιωτικών δαπανών. Οι
περικοπές στον προϋπολογισμό των ευρωπαϊκών χωρών έχουν επηρεάσει αρνητικά τις
ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανίες της Ευρώπης, οι οποίες κατά μεγάλο βαθμό
στηρίζονται σε χώρες της ΕΕ.
Η σταδιακή διαμόρφωση μιας ευρωπαϊκής
αγοράς αμυντικού εξοπλισμού είναι αναγκαία προκειμένου να ενισχυθεί η αμυντική
βιομηχανική και τεχνολογική βάση στην Ευρώπη και να αναπτυχθούν οι στρατιωτικές
δυνατότητες, που είναι απαραίτητες για την υλοποίηση της ευρωπαϊκής πολιτικής
ασφάλειας και άμυνας.
Στην Ελλάδα, η οποία είχε τις υψηλότερες
αμυντικές δαπάνες σαν ποσοστό Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος ( ΑΕΠ ) από πολλές
χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, η αμυντική βιομηχανία συμμετείχε στην παραγωγή οπλικών
συστημάτων με το μικρότερο ποσοστό εγχώριας συμμετοχής από όλες τις χώρες της
συμμαχίας.
Το ποσοστό αυτό περιορίσθηκε σε μονοψήφιο
αριθμό, γεγονός που υποδηλώνει την ελάχιστη Ελληνική Βιομηχανική εμπλοκή, με
όλα τα αρνητικά οικονομικά επακόλουθα στο εμπορικό ισοζύγιο. Η τεράστια αυτή ετήσια συναλλαγματική
αφαίμαξη στέρησε τη χώρα από οικονομικούς πόρους, οι οποίοι είναι απαραίτητοι
για την ανάπτυξη της οικονομίας και την προσαρμογή της στα διεθνή πρότυπα.
Η ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας της
χώρας μπορεί να αποβεί καθοριστικός παράγων, όχι μόνο για την άμυνα της χώρας
αλλά και για την οικονομική δραστηριότητα και την επιστημονική και τεχνολογική
της εξέλιξη. Με τον τρόπο αυτό, η
κοινωνία θα εισπράξει διπλό μέρισμα από την αυξημένη εθνική ασφάλεια αλλά και
από την αυξημένη δραστηριότητα και απασχόληση.
Βασικό μέσο για την ενίσχυση των
Εγχώριων Αμυντικών Βιομηχανιών είναι οι
μακροχρόνιες συμφωνίες – πλαίσιο, η ανάπτυξη
κοινοπρακτικών σχημάτων μεταξύ Αμυντικών Βιομηχανιών τους Δημοσίου ( ΕΑΒ Α.Ε. – ΕΑΣ –
ΕΛΒΟ ) και των ιδιωτικών Αμυντικών Βιομηχανιών και τα πολυεθνικά προγράμματα ανάπτυξης και
συμπαραγωγής. Οι συμφωνίες αυτές και τα
κοινοπρακτικά σχήματα επιτρέπουν τον καλύτερο σχεδιασμό και προγραμματισμό των
δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων, κάλυψη του μεγαλύτερου μέρους των απαιτήσεων
υποστήριξης σε υλικά και υπηρεσίες των οπλικών συστημάτων των ΕΔ, σταθερότητα στην οικονομική και διαχειριστική
πολιτική τους καθώς και διασφάλιση των θέσεων εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό ο κρατικός τομέας
επιτυγχάνει ευνοϊκότερους όρους στους χρόνους παράδοσης, στο κόστος των
προγραμμάτων, στην ποιότητα των αμυντικών προϊόντων και είναι συμμέτοχος στις
περαιτέρω εξελίξεις και πωλήσεις των συμφωνιών και των προγραμμάτων αυτών.
Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το οποίο
διαχειρίζεται ένα μεγάλο προϋπολογισμό, μπορεί και έχει τη δυνατότητα να
μεγιστοποιεί τα οφέλη τόσο για την ασφάλεια της χώρας όσο και γενικότερα για
την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας.
Για το σκοπό αυτό απαιτείται ανάπτυξη στενότερων σχέσεων συνεργασίας
μεταξύ των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και των Εγχώριων Αμυντικών Βιομηχανιών. Η συνεργασία αυτή θα συντονίσει καλύτερα τις
απαιτούμενες ενέργειες, θα συντομεύσει το χρόνο για την ανάπτυξη και παραγωγή
των αμυντικών προϊόντων και θα μεγιστοποιήσει τη συμμετοχή των Αμυντικών
Βιομηχανιών στα εξοπλιστικά προγράμματα.
Η συνεργασία αυτή επιβάλλεται τόσο από τη μείωση των διατιθεμένων
κονδυλίων για τις αμυντικές δαπάνες όσο και από την εξέλιξη των τεχνολογιών.
Εξαιρετικής σημασίας για το μέλλον της
Εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας είναι η συμμετοχή της σε προγράμματα ανάπτυξης
και παραγωγής νέων οπλικών συστημάτων με συνέπεια η Βιομηχανική εμπλοκή να μην
ταυτίζεται χρονικά με την υλοποίηση της προμήθειας του υλικού, αλλά να έχει
χρονικό ορίζοντα ο οποίος καλύπτει όλο τον κύκλο ζωής του υλικού. Αυτό έχει ως επακόλουθο την βιομηχανική
εμπλοκή σε όλες τις παραγωγικές διαδικασίες των νέων οπλικών συστημάτων, δηλαδή
στις φάσεις της ανάπτυξης, παραγωγής, ελέγχου και πιστοποίησης, συντήρησης
καθώς και στις διάφορες φάσεις εξέλιξής τους, όπως οι τροποποιήσεις, βελτιώσεις
και αναβαθμίσεις. Σε αυτή την περίπτωση
καθοριστικός παράγοντας είναι η έγκαιρη λήψη απόφασης για τη συμμετοχή της
χώρας στην παραγωγική διαδικασία του οπλικού συστήματος στα πλαίσια Διακρατικών
Συμφωνιών.
Παράλληλα πρέπει να καλύψει τον ευρύτερο
στόχο στο διεθνές περιβάλλον, αυτόν της κάλυψης ομοειδών απαιτήσεων κοινών
χρηστών σε διεθνές επίπεδο και επίπεδο NATO – NSPA (NAMSA), επιτυγχάνοντας έτσι
συνολικά όχι μόνο μείωση εκροής συναλλάγματος για κάλυψη εγχωρίων απαιτήσεων ,
αλλά αύξηση του δείκτη Ελληνικής Βιομηχανικής Επιστροφής τουλάχιστον μεγαλύτερο
του ένα ( >1 ) και την εισαγωγή
συναλλάγματος από το διεθνές περιβάλλον, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην
εθνική οικονομία και στην προσφορά εργασίας σε Ελληνικά χέρια.
Η ευρωπαϊκή οδηγία 81 / 2009, η οποία
ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με το Ν. 3978 / 2011 δίνει την δυνατότητα στην
εγχώρια αμυντική βιομηχανία, στο πλαίσιο της ασφάλειας εφοδιασμού και της
ασφάλειας πληροφοριών, να αναλάβει ενεργό ρόλο στη συντήρηση των οπλικών
συστημάτων των ΕΔ της χώρας.
Στο πλαίσιο των προβλέψεων του Νόμου 3978 /
2011, περί δημοσίων συμβάσεων Έργων, Υπηρεσιών και Προμηθειών στους τομείς της
Άμυνας και της Ασφάλειας – Εναρμόνιση με την Οδηγία 2009/81/ΕΚ – Ρύθμιση
θεμάτων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, η
Εγχώρια Αμυντική Βιομηχανία μπορεί να
αποτελέσει από κοινού με το ΥΠΕΘΑ, στο πλαίσιο της Εθνικής Αμυντικής
Βιομηχανικής Στρατηγικής - ΕΑΒΣ :
- Τον πυρήνα για την εγκαθίδρυση και
διατήρηση μιας εγχώριας Τεχνολογικής
– Βιομηχανικής βάσης, συμπεριλαμβανομένων μέτρων, που αφορούν σε έρευνα
και ανάπτυξη, σε συγκεκριμένους στρατηγικούς τομείς Άμυνας και Ασφάλειας.
-
Ένα αξιόπιστο φορέα της χώρας για τη διασφάλιση των «ουσιωδών συμφερόντων ασφαλείας» με όλα τα
μέσα που διαθέτει, μεταξύ των οποίων είναι
και η επίκληση του Άρθρου 346της Συνθήκης
για τη Λειτουργία της ΕΕ ( ΣΛΕΕ ), οι απευθείας αναθέσεις και η απαίτηση
Βιομηχανικής συμμετοχής σε διεθνείς συμβάσεις προμήθειας.
-
Ένα αξιόπιστο φορέα της χώρας, ως πιστοποιημένη εγχώρια Τεχνολογική
Βιομηχανική Βάση του ΥΠΕΘΑ, για τη συμμετοχή του σε Διακρατικά Ολοκληρωμένα
Προγράμματα Ερευνητικής και Αναπτυξιακής Συνεργασίας (ΔΟΠΕΑΣ), σε συνεργασία με
άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή/και διεθνών οργανισμών ή υπηρεσιών της,
όπως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας (EDA) και το ΝΑΤΟ στο πλαίσιο της νέας
κουλτούρας συνεργασίας των χωρών μελών του, που αντιπροσωπεύει ο όρος " ΕΞΥΠΝΗ ΑΜΥΝΑ ", για να αναπτύξουν
νέο αμυντικό εξοπλισμό από κοινού, με στόχο την εξέλιξη νέων Τεχνολογιών και
την αντιμετώπιση του υψηλού κόστους έρευνας και ανάπτυξης πολυσύνθετων οπλικών
συστημάτων.
Ως
όραμα της ΕΑΒΣ θα πρέπει να αποτελέσει η δημιουργία και διατήρηση μιας
εγχώριας αμυντικής αναπτυξιακής και βιομηχανικής βάσης, ανταγωνιστικής και
εξωστρεφούς, προσανατολισμένης στην εκπλήρωση των ιδιαίτερων απαιτήσεων των
Ελληνικών ΕΔ, με εκμετάλλευση των ευκαιριών που παρουσιάζονται στις αναδυόμενες
ξένες αγορές και στην ευρύτερη διεθνή αγορά, και ταυτόχρονη ανάληψη
πρωταγωνιστικού ρόλου στην ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής και Τεχνολογικής
Βιομηχανικής Βάσης.
Στους στρατηγικούς τομείς άμυνας και
ασφάλειας της ΕΑΒΣ θα πρέπει να ενταχθούν η ασφάλεια εφοδιασμού, η
επιχειρησιακή αυτονομία των ΕΔ και η κάλυψη των αναγκών που υπάρχουν σε
περιόδους κρίσης, επιστράτευσης ή πολέμου. Στρατηγικοί στόχοι είναι η ενεργή
Ελληνική συμβολή στη διαμόρφωση της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Τεχνολογικής −
Βιομηχανικής Βάσης, στο πλαίσιο βελτίωσης του τρίπτυχου ανταγωνιστικότητα-δεξιότητες-παραγωγικό
δυναμικό καθώς και η διείσδυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας στη διεθνή
αγορά με ταυτόχρονη βελτίωση των οικονομικών της αποτελεσμάτων.
Λαμβάνοντας υπόψη τις προβλέψεις της
Πολιτικής Εθνικής Άμυνας αλλά και αυτές της Δομής Δυνάμεων, οι κρίσιμοι
τεχνολογικοί τομείς απαραίτητοι για την ασφάλεια της χώρας, που πρέπει να
ενταχθούν στην ΕΑΒΣ είναι η διαχείριση στρατιωτικών πληροφοριών, η
κυβερνοάμυνα, οι επικοινωνίες, τα ολοκληρωμένα συστήματα επιτήρησης – ελέγχου
(C4I), η εν-συνεχεία υποστήριξη Οπλικών Συστημάτων και μέσων των ΕΔ, τα έργα
διττής χρήσης (πχ
εγγειοβελτιωτικά έργα που λειτουργούν αναπτυξιακά και ταυτόχρονα προσφέρουν
σημαντικές αμυντικές υπηρεσίες) και η Επαύξηση Δυνατοτήτων Δυνάμεων
Άμεσης Επέμβασης.
Το σχέδιο δράσης, που θα πρέπει να ενταχθεί
στην ΕΑΒΣ πρέπει να περιλαμβάνει
βιομηχανικές επενδύσεις για την άμυνα, ασφάλεια και ανάπτυξη (όπως: συντήρηση
αμυντικών υλικών και συστημάτων από την Εγχώρια Αμυντική Βιομηχανία, προμήθεια
προϊόντων που κατασκευάζονται σε υφιστάμενες γραμμές παραγωγής, ανάπτυξη νέων
προϊόντων για τις ανάγκες του ΥΠΕΘΑ), ασφάλεια Εφοδιασμού (όπως: μελέτες,
ειδικοί όροι σε προγράμματα προμηθειών, εφαρμογή του Άρθρου 346 ΣΛΕΕ, υλοποίηση
Συμβάσεων Εν Συνεχεία Υποστήριξης, εκμετάλλευση δυνατοτήτων θεσμικού πλαισίου
για την Ασφάλεια Πληροφοριών και αξιοποίηση εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας για
την Ασφάλεια Πληροφοριών), Βιομηχανική συνεργασία - εξαιρέσεις του
ν. 3978 / 2011 και τέλος την έρευνα και την ανάπτυξη ως Βασικός Πυλώνας για την Ασφάλεια και την Άμυνα.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ
– ΣΧΟΛΙΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΣΧΟΛΙΟ 1
Ένα καλό, εφαρμόσιμο και επιτεύξιμο σχέδιο
στρατηγικής πρέπει να περιγράφει με ένα τεκμηριωμένο, κατανοητό, συνεπή,
περιεκτικό, δομικό και ολοκληρωμένο τρόπο:
-Πού
είμαστε;
Εδώ πρέπει να
γίνονται:
Μια Ανάλυση(Assessment) που πρέπει να
περιλαμβάνει: Επισκόπηση περιβάλλοντος, Προϊστορία, Ανάλυση της Κατάστασης με
ένα αναλυτικό Διάγραμμα SWOT (Strength’s – Ισχυρά Σημεία/ Πλεονεκτήματα,
Weaknesses- Αδυναμίες/ Μειονεκτήματα, Opportunities- Ευκαιρίες,
Threats-Απειλές/Κίνδυνοι).
Μια παράθεση της Γραμμής Βάσης (Baseline)
που πρέπει να περιλαμβάνει: Κατάσταση (Παρελθόν, παρόν και μέλλον-εκτίμηση),
Σημαντικά Θέματα (πχ. Στην περίπτωση μας: Πλαίσιο ΕΕ, ΝΑΤΟ, Δυνατότητες
(Προσωπικό, Μέσα, Πόροι τόσο στο στρατιωτικό τομέα, όσο και στην αγορά),
Περιορισμοί.
-Πού
θέλουμε να είμαστε;
Εδώ πρέπει να
παρατίθενται:
Τα Δομικά Σημεία (Components) που πρέπει να
περιλαμβάνουν:
Αποστολή(Mission) (Πολύ συνοπτικά και
περιεκτικά: Τι είναι η ΑμυντικήΒιομηχανία; Τι κάνει;
Ποιεςανάγκεςπρέπειναεκπληρωθούν;),
Όραμα(Vision)(Πολύ συνοπτικά: Τι
οραματιζόμαστε να πετύχουμε; Ποια είναι η μακροπρόθεσμη προοπτική;), Αξίες και
Κατευθυντήριες Γραμμές(Πολύ συνοπτικά: ΗθικέςΑξίες: ακεραιότητα, εντιμότητα,
ισονομία και δικαιοσύνη, σεβασμός εμπιστευτικότητας, αξιοκρατία, ποιότητα
κλπ, Νομικό πλαίσιο (εγχώριο, ΝΑΤΟ, ΕΕ),
Διαδικαστικό πλαίσιο, Λήψη αποφάσεων, Βέλτιστες διαχειριστικές πρακτικές,
Πρότυπα ποιότητας),
Μείζονες Σκοποί(Goals) (Πολύ
περιεκτικά: παράθεση παρόντων, βραχυπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων
μειζόνων σκοπών),
Αντικειμενικοί Σκοποί (Objectives) (
Οι ΑΝΣΚ πρέπει να σχετίζονται με τους Μείζονες Σκοπούς, να είναι
εξειδικευμένοι, μετρήσιμοι, κατανοητοί-ρεαλιστικοί και επιτεύξιμοι-τεχνικά και
οικονομικά, να εμπεριέχουν την αποδοχή και τη δικαιοδοσία-υπευθυνότητα και
λογοδοσία των εκτελεστών. Κάθε Μείζων Σκοπός πιθανόν να χρειάζεται πολλούς
ΑΝΣΚ).
-Πώς
θα πράξουμε και ενεργήσουμε;
Εδώ πρέπει να
παρατίθενται:
Εξειδικευμένες Λεπτομέρειες (Down to
Specifics):
Μέτρηση Απόδοσης (PerformanceMeasurement)
(Πώς, ποιοι, πότε θα την κάνουν και παρακολουθούν;),
Στόχοι/ Κριτήρια/
Πρότυπα Απόδοσης (Targets/Criteria/StandardsofPerformance) (Ρεαλιστικοί,
επιτεύξιμοι, μετρήσιμοι, κοστολογήσιμοι, χρονολογημένοι Στόχοι - Αξιόπιστα,
ακριβή, διαθέσιμα, εύχρηστα Κριτήρια – Πρότυπα μέτρησης της Απόδοσης και της
Ικανοποίησης του Πελάτη),
Πρωτοβουλίες/Δράσεις/Πρότζεκτ/Εργο
(Initiatives, Actions/ Projects/ Workload) (Τομείς δράσεων, φόρτος εργασιών,
ύψος προϋπολογισμού και προγραμματισμός
νέων έργων, συστημάτων, ανταλλακτικών
κλπ, Ετήσιος Φόρτος εργασιών και ύψος προϋπολογισμού δράσεων Υποστήριξης,
Σχέδια Ενεργειών (ActionPlans) (Τι, Πότε,
Πώς, Κόστος, Ποιοι Ενεργούν; Πού, Τι, Πώς Αναφέρουν και Αξιολογούν την πρόοδο;
Συντονισμός, Παρακολούθηση και Χρηματοδότηση των Ενεργειών,
Αρμοδιότητες-Δικαιοδοσία-Λογοδοσία κλπ).
-Πώς
πάμε;
Εδώ πρέπει να
παρατίθεται:
η Αποτίμηση (Evaluation)
Η Διαχείριση της Απόδοσης
(PerformanceManagement)
Οι Ανασκοπήσεις της Προόδου
(ReviewProgress)
Η ΛήψηΔιορθωτικώνΕνεργειών (Take Corrective
Actions)
Η Ανταπόκριση και Αναθεώρηση των
Σχεδίων(Feedback – reviseplans)(Καθορισμός του κύκλου ανασκοπήσεων, Αξιολόγηση
/βαθμολογία /ανάλυση/ παρουσίαση/ κοινοποίηση της προόδου και του επιπέδου της
Απόδοσης, Αλλαγή και αναθεώρηση των Σχεδίων Ενεργειών και των Επιχειρησιακών
και Στρατηγικών Σχεδίων)
Δυστυχώς,το παρόν Σχέδιο της Εθνικής
Αμυντικής Βιομηχανικής Στρατηγικής (ΕΑΒΣ), περιγράφει και τεκμηριώνει κατά ένα ερασιτεχνικό τρόπο,
που δεν ταιριάζει στο πολιτικό και στρατηγικό αυτό επίπεδο, δεν είναι κατανοητό
ούτε συνεπές και περιεκτικό αλλά ούτε δομικό, διαρθρωτικό και ολοκληρωμένο. Κάποια
από τα παραπάνω στοιχεία περιέχονται αλλά ‘ατάκτως ερριμμένα’, χωρίς οικονομική
βαρύτητα, χρονολογικό πλαίσιο και αντικειμενική τεκμηρίωση. Πολλά ελλείπουν.
Αναφέρονται
ενδεικτικά:
Δεν υπάρχει Γραμμή Βάσης (Baseline) να
παραθέτει την Κατάσταση (Παρελθόν, παρόν και εκτίμηση στο μέλλον),ελλείπουν
Σημαντικά Θέματα, όπως τα πλαίσια και οι δεσμεύσεις μας στηνΕΕκαι στο ΝΑΤΟ,
περιγράφονται ‘λειψά’ οι Δυνατότητες σε Προσωπικό, Μέσα, και Πόρους τόσο στο
στρατιωτικό τομέα, όσο και στην αγορά (θα έπρεπε να παρατίθενται, τεκμηριωμένα, η δύναμη και το
budget του στρατιωτικού προσωπικού στα στρατιωτικά Εργοστάσια και στην εγχώρια
αγορά, η αξία του εξοπλισμού υποστήριξης και παραγωγής στα στρατιωτικά
Εργοστάσια και στην εγχώρια αγορά), δεν αναφέρονται οι Περιορισμοί
λόγω της οικονομικής κρίσης, των ενώσεων και συμμαχιών μας.
Ελλείπουν βασικά Δομικά Σημεία στρατηγικής
όπως: Αποστολή, Όραμα, Μείζονες Σκοποί, Αντικειμενικοί Σκοποί ή συγχέονται οι σκοποί με τους στόχους (παράγραφος 3 του
κειμένου).
Η πλειονότητα των Εξειδικευμένων
Λεπτομερειών δεν υπάρχειούτε στο κυρίως κείμενο αλλά ούτε και σε παράρτημα,
έτσι ελλείπουν ή δεν είναι σαφή θέματα της ΕΑΒΣ όπως: η Μέτρηση, τα Κριτήρια
και Πρότυπα της Απόδοσηςτης ΕΑΒΣ, το ύψος του προϋπολογισμού και ο προγραμματισμός νέων έργων, οπλικών συστημάτων και μαζικής
προμήθεια ανταλλακτικών και αναλωσίμων, ο Ετήσιος Φόρτος εργασιών και το ύψος
του ετήσιου προϋπολογισμού των δράσεων και των υλικών και μέσων Υποστήριξης
τόσο για τον στρατιωτικό τομέα (Στρατιωτικά Εργοστάσια) όσο και για την
αγορά. Δεν υπάρχουν Σχέδια Ενεργειών.
Μία από τις σπουδαιότερες συνιστώσες της
Στρατηγικής: η Αποτίμηση περιγράφεται πολύ φτωχά. Ελλείπουν βασικά και χαρακτηριστικά πράγματα,
ενδεικτικά αναφέρονται: Πουθενά δεν περιγράφεται πώς και από ποιους γίνεται η
Διαχείριση της Απόδοσης της ΕΑΒΣ; Πότε γίνονται και ποιοι συμμετέχουν Ανασκοπήσεις της Προόδου της εφαρμογής της
ΕΑΒΣ. Πότε, πώς και από ποιούς λαμβάνονται Διορθωτικές Ενέργειες; Ποια είναι η Ανταπόκριση και
πώς/πότε γίνεται η Αναθεώρηση των Σχεδίων Ενεργειών καθώς και των
Επιχειρησιακών και Στρατηγικών Σχεδίων για την επιτυχία της ΕΑΒΣ;
Επιπλέον, Η υλοποίηση και το 'πώς' η ΕΑΒΣ
θα υλοποιηθεί /εφαρμοσθεί επαφίεται στο προτεινόμενο να ιδρυθεί Συμβούλιο
Αμυντικής Έρευνας Τεχνολογίας και Βιομηχανίας- ΣΑΕΤΒ (σ. 20 ή παρα.6ε της
ΕΑΒΣ)με μία μόνο φράση, χωρίς περαιτέρω στρατηγική και πρόβλεψη για κάποια
επιμέρους θέματα όπως προτεραιότητες,
διευρυμένη δικαιοδοσία, κ.ά. Μάλιστα δε,
το ζήτημα της δικαιοδοσίας τονίζεται επειδή πρόκειται να συντονισθούν
διευρυμένοι κι ετερόκλητοι φορείς της οικονομίας που υπάγονται σε διαφορετικά
υπουργεία και οργανισμούς της κεντρικής διοίκησης (τεχνολογίες διττής χρήσης). Ο
κάθε οργανισμός έχει εξειδικευμένα και περιορισμένα πεδία ευθύνης και
δικαιοδοσίας (με
πιθανό αποτέλεσμα σοβαρά προβλήματα στη ροή της ΕΑΒΣ) που το ΣΑΕΤΒ
θα πρέπει να ξεπεράσει διατομεακά ή διακλαδικά.
ΣΧΟΛΙΟ 2
Στο ΝΑΤΟ προκειμένου να επιτύχουν
οικονομίες κλίμακας και να αυξήσουν τη λειτουργικότητα και αποτελεσματικότητα
της Υποστήριξης έχουν αναπτύξει τη Συνεταιρεστική Επιμελητεία (Cooperative
Logistics), η οποία βασίζεται στη
φιλοσοφία της λειτουργίας ενός μηχανισμού, όπου οι απαιτήσεις οποιασδήποτε
στρατιωτικής επιχείρησης μπορούν να ικανοποιηθούν από τα διαθέσιμα μέσα, υλικά
και υπηρεσίες οποτεδήποτε, με την ελάχιστη δυνατή υστέρηση και την άριστη τιμή.
Αυτό μπορεί να διασφαλιστεί αν ηλεκτρονικά
συγκεντρώνουμε σε μια βάση πληροφοριώνκαιδιαθέτουμεστουςσυνδρομητέςόλεςτιςαναγκαίεςπληροφορίες
που χρειάζονται για την εκτέλεση των Logistics. Οι κύριες συνιστώσες αυτού του
μηχανισμού είναι:
Το Ανταλλακτήριο Αποθεμάτων και Μέσων
(Stock Holding and Asset Requirements Exchange) το οποίο παρέχει στους
συνδρομητές τη δυνατότητα της αναφοράς και διάθεσης όλων των στοιχείων σχετικά
με την διάθεση μέσων και υλικών προς αγορά ή ανταλλαγή.
Η Κοινή Διαχείριση Υλικών (Common Item Materiel Management),
στοχεύει στη μεικτή διαχείριση όλων των κοινών υλικών των συνδρομητών
διασφαλίζοντας ένα εικονικό αποθετήριο υλικών (virtual stock pooling). Αυτό
επιτρέπει στις ΕΔ να ελαττώσουν κατά πολύ τα αποθέματα και τους κινδύνους
μελλοντικών πλεονασμάτων και ταυτόχρονα να βελτιώσουν το επίπεδο υποστήριξης
Ηλεκτρονικές Προμήθειες Υλικών
(Provisioning File Items), στοχεύοντας στην ηλεκτρονική εμπορική δυνατότητα
όπου τα υλικά μπορούν μα παραγγελθούν on-line μέσω του συστήματος του
Ανταλλακτηρίου Αποθεμάτων και Μέσων.
Βήμα Εφαρμοσμένης Συμβούλευσης Logistics
(Forum Applied Logistics Consultancy NATO), προάγει τη συνεργασία στο πεδίο της
ΣΕ, μελετώντας, συζητώντας, εκπαιδεύοντας, οργανώνοντας σχολεία, σεμινάρια και
ομάδες εργασίας.
Το θέμα αυτό δεν συμπεριλαμβάνεται στο
κείμενο της ΕΑΒΣ, ενώ είναι ωφέλιμο τόσο
για τις ΕΔ όσο και για την αγορά. Η
τελευταία θα μπορούσε να αναλάβει την υλοποίηση και λειτουργία των ανωτέρω
μηχανισμών.
Πρόταση:
Τα υπουργεία Εθνικής Άμυνας (αλλά και τα
Δημοσίας Τάξης/ Προστασίας του Πολίτη
και Ναυτιλίας/ Αιγαίου) πρέπει να προχωρήσουν στην ανάπτυξη
ενός Συστήματος Διακλαδικής Επιμελητείας των ΕΔ/ΣΑ για τη διαχείριση, απόκτηση,
υποστήριξη, ανταλλαγή και διάθεση κοινών συστημάτων και εφοδιαστικών υλικών,
αποθεμάτων, πλεονασμάτων και υπηρεσιών υποστήριξης κατά τη φιλοσοφία και τα
πρότυπα της Υπηρεσίας Υποστήριξης του ΝΑΤΟ (NSPA, NATO Logistics Stock
Exchange). Είναι βέβαιο ότι το αποτέλεσμα θα είναι επίτευξη οικονομιών
κλίμακας, μείωση της δημοσιονομικής δαπάνης και καλύτεροι χρόνοι υστέρησης
προμηθειών.
ΣΧΟΛΙΟ 3
Η Έξυπνη Άμυνα (SmartDefense) - μια νέα
αμυντική προσέγγιση του ΝΑΤΟ- προάγει τη συνεργασία και ενθαρρύνει όλους τους
φορείς άμυνας και ασφάλειας να συνεργαστούν στην ανάπτυξη, απόκτηση και
υποστήριξη των απαιτούμενων επιχειρησιακών δυνατοτήτων.
Αυτό γίνεται μέσα από την συνένωση (pooling)
και την κατανομή (sharing) των δυνατοτήτων και των πόρων, την εξειδίκευση
(specialization) της παραγωγής, την
προτεραιοτητοποίηση(prioritization) των ενεργειών και τον αποτελεσματικότερο
συντονισμό των προσπαθειών. Η προσέγγιση αυτή πρέπει να χρησιμοποιηθεί πλατιά
από τα υπουργεία Εθνικής Αμυνας (αλλά και Δημοσίας Τάξης/Προστασίας του
Πολίτη και Ναυτιλίας/Αιγαίου).
Το θέμα αυτό, επίσης, δεν συμπεριλαμβάνεται
ή για να ακριβολογήσουμε εγγίζεται ακροθιγώς, στο κείμενο της ΕΑΒΣ, ενώ είναι
ωφέλιμο τόσο για τις ΕΔ όσο και για την αγορά.
Πρόταση:
ΗΈξυπνη Άμυνα (SmartDefense) – αυτή η
αμυντική προσέγγιση του ΝΑΤΟ- που προάγει τη συνεργασία και ενθαρρύνει όλους
τους φορείς άμυνας και ασφάλειας να συνεργαστούν στην ανάπτυξη, απόκτηση και
υποστήριξη των απαιτούμενων επιχειρησιακών δυνατοτήτων, πρέπει να συμπεριληφθεί
στο κείμενο της ΕΑΒΣ.
ΣΧΟΛΙΟ 4
Ελληνικές
Βιομηχανικές Επιστροφές (ΕΒΕ) από το ΝΑΤΟ:
Η βιομηχανική επιστροφή (ΒΕ) από το ΝΑΤΟ
είναι ο λόγος της αξίας των συμβάσεων, που η Υπηρεσία NATO Support and Procurement
Agence (NSPA,παλιότερα NAMSA) έχει κάνει
με την Βιομηχανία μιας χώρας προς την αξία των αγορών και προμηθειών, που η
χώρα έχει κάνει μέσω της NSPA σε μια καθορισμένη περίοδο (1 έτος). Όταν
είναι ΒΕ>1 τότε η χώρα είναι καλά-καταταγμένη (Well Placed Country). Όταν ΒΕ
είναι από 0.5 έως1 τότε η χώρα είναι μέτρια-καταταγμένη (Less Well Placed
Country) και όταν ΒΕ<0.50 τότε η χώρα είναι φτωχά-καταταγμένη (Poorly Placed
Country).
Δεν γνωρίζουμε πόσο ήταν τα τελευταία
χρόνια η ΕΒΕ, παλιότερα όμως ήταν πολύχαμηλή, πχ. το2011η ΕΒΕήταν ~0.38(Η
Ελλάδα τοποθέτησε συμβάσεις αξίας ~MEUR36 ενώ η NSPA-ΝΑΜSA, τότε- έδωσε στην
Ελλάδα συμβάσεις αξίας ~MEUR 4), πράγμα που σημαίνει ότι η Ελληνική Βιομηχανία
παίρνει πολύ λιγότερα από ότι η Ελλάδα δίνει στη NSPA και η χώρα είναι
φτωχά-καταταγμένη.
Το θέμα αυτό, δυστυχώς δεν
συμπεριλαμβάνεται στο κείμενο της ΕΑΒΣ.
Πρόταση:
Είναι προφανές ότι η ΕΒΕ και ο στόχος της
πρέπει να συμπεριληφθούν στο κείμενο της ΕΑΒΣ. Ο στόχος της ΕΒΕ από το ΝΑΤΟ
πρέπει να είναι, σταθερά άνω του 1 (σαν παράδειγμα, Οι ΕΒΕ της Ιταλίας, Τουρκίας, Βελγίου, το
2011, ήταν αντίστοιχα ~7.3, ~6.9 και ~1.3).
ΣΧΟΛΙΟ 5
Συμμετοχή Ελληνικών
Συστημάτων στην υποστήριξη από το ΝΑΤΟ:
Η Ελλάδα αγοράζει από τη ΝSPA υπηρεσίες
υποστήριξης πολλών συστημάτων, ενδεικτικά αναφέρονται: Βλήματα και Τορπίλες
(HAWK, AMRAAM, Artillery Rocket&Missile Systems, Land Combat Missiles,
Stinger, Patriot), Αεροσκάφη (Fixed Wing Aircraft, Helicopter, Strategic
Airlift Intetrim Solution, AWACS), Χερσαία
Συστήματα (Land Combat Vehicles, Logistics Services for UAVs), Ναυτικά
Συστήματα (Torpedo, Naval Logistics Support), Συστήματα Τηλεπικοινωνιών(NATO:
Crypto, Depot&Support System, Maritime Communications, Network Management
Systems, Peace Support Operations, SATCOM, Transmission Systems), Συστήματα
Αεράμυνας (AADGE, CRC, GBD, RAT31, RSRP, SSSB), Υπηρεσίες Υποστήριξης
(Ammunition, NADB, PfP, Random Brokerage, COMMIT, NMCRL) κλπ.
Το
θέμα αυτό, δεν συμπεριλαμβάνεται στο κείμενο της ΕΑΒΣ.
Πρόταση:
Τα συστήματα που υποστηρίζονται από το ΝΑΤΟ
(NSPA) πρέπει να συμπεριληφθούν στο κείμενο της ΕΑΒΣ και να διεκδικηθεί η
συμμετοχή της Εγχώριας αμυντικής αγοράς στη μεγαλύτερη δυνατή έκταση.
ΣΧΟΛΙΟ 6
H “ασφάλεια του εφοδιασμού», όπως
αναφέρεται στην παράγραφο 2.α του σχεδίου,
δεν είναι ουσιώδες εθνικό συμφέρον της χώρας. Αποτελεί παράγοντα και
προϋπόθεση για την διασφάλιση των ουσιωδών συμφερόντων της χώρας, τα οποία θα
πρέπει να ορίζονται από άλλα (ανώτερου επιπέδου από την ΕΑΒΣ) θεσμικά
κείμενα.
Επίσης σωστότερος όρος (σε σχέση με το
Άρθρο 346 ΣΛΕΕ) είναι όχι «ουσιώδη εθνικά συμφέροντα» αλλά «ουσιώδη
συμφέροντα ασφαλείας» όρος ο οποίος χρησιμοποιείται ορθά στο υπόλοιπο κείμενο.
ΣΧΟΛΙΟ 7
Η γενικότερη λογική και βήματα που θα
μπορούσαν να ενσωματωθούν στο σχέδιο
της ΕΑΒΣ ( παράγραφος 2.β ), προκειμένου να επιτευχθούν τα ουσιώδη συμφέροντα ασφαλείας
έχουν, με υπεραπλουστευμένη προσέγγιση, ως ακολούθως :
α) Η Ελλάδα χρειάζεται να διασφαλίσει
την επιχειρησιακή αυτονομία των ΕΔ και να προστατεύσει τα ουσιώδη συμφέροντα
ασφαλείας.
β) Για να το πετύχει αυτό δεν αρκεί η
ύπαρξη δεσμών με άλλα κράτη ΕΕ και μη, αλλά συμφωνιών σε διμερές και πολυμερές
επίπεδο, ειδικά σε περιόδους κρίσεων ή πολέμου.
γ) Επίσης απαιτείται δυνατή εγχώρια
βιομηχανία σε συγκεκριμένους τομείς κλειδιά, αλλά και συνεχής συμμετοχή στην
βιομηχανία, στις τεχνολογικές εξελίξεις καθώς και σε μερίδιο της αγοράς (μέγιστη το
δυνατόν συμμετοχή σε διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού).
δ)
Επιπλέον είναι επιβεβλημένη η ανάπτυξη
κοινοπρακτικών σχημάτων μεταξύ Αμυντικών Βιομηχανιών τους Δημοσίου ( ΕΑΒ Α.Ε. – ΕΑΣ –
ΕΛΒΟ ) και των ιδιωτικών Αμυντικών Βιομηχανιών για κάλυψη του συνόλου σχεδόν των απαιτήσεων
υποστήριξης σε υλικά και υπηρεσίες των
οπλικών συστημάτων των ΕΔ.
ε) Η αξιοποίηση του συγκριτικού
πλεονεκτήματος, που προκύπτει για τη
χώρα μας ως μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ και το χαμηλό εργασιακό κόστος.
στ) Οι μεγάλες βιομηχανίες, που
αποτελούν τους κύριους προμηθευτές δεν έχουν κίνητρα να ανοίξουν της
εφοδιαστικές τους αλυσίδες στις εγχώριες βιομηχανίες, ούτε να μεταφέρουν
σύγχρονη τεχνογνωσία από μόνες του. Η Οδηγία 81 δεν παρέχει τα εργαλεία για τα
επιτευχθεί αυτό με κανόνες της αγοράς. Επομένως για τομείς που τα ανωτέρω είναι
απαραίτητα να επιτευχθούν (ουσιώδη συμφέροντα ασφαλείας) και δεν είναι
δυνατόν αυτό με συμβατικούς τρόπους και ακολουθώντας τους κανόνες της αγοράς
(Οδηγία 81), θα πρέπει αυτό να διασφαλιστεί με άλλα μέσα (μεταξύ των οποίων η επίκληση του Άρθρου
346, οι απευθείας αναθέσεις και η απαίτηση Βιομηχανικής συμμετοχής σε διεθνείς
συμβάσεις προμήθειας ).
ΣΧΟΛΙΟ 8
Στους άξονες παραγωγικού προσανατολισμού,
που αναφέρονται στο σχέδιο της ΕΑΒΣ( παράγραφος 2.ε ), γύρω από τους οποίους θα
πρέπει να κινηθεί η ΕΑΤΒΒ για να ενισχυθούν οι προοπτικές βιωσιμότητάς της θα
πρέπει να συμπεριληφθούν ως στόχοι και οι στρατηγικοί άξονες για smart specialization και δημιουργία
centers of excellence στις βιομηχανίες, με βάση τις διεθνείς τάσεις με σκοπό να
παραμείνει ανταγωνιστική σε βάθος χρόνου και να αναπτύξει εξωστρέφεια και
διείσδυση στην διεθνή αγορά.
Για να γίνει αυτό απαιτείται πλήρης
καταγραφή των κυριότερων υφιστάμενων εργοστασιακών υποδομών και δυνατοτήτων της
εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, ώστε να γίνει εξέταση και επιλογή των
προτεραιοτήτων, κατόπιν διαλόγου με την ίδια την εγχώρια αμυντική βιομηχανία,
λαμβάνοντας πάντα υπόψη τις στρατηγικές επιδιώξεις της χώρας για το μέλλον,
αλλά και τις διεθνείς τεχνολογικές τάσεις.
ΣΧΟΛΙΟ 9
Τα αναφερόμενα ως απειλή για τη βιωσιμότητα
της εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας ( παράγραφος 4β(1) της ΕΑΒΣ ) σχετικά με το ότι ο Ν. 3978/11 για τις
προμήθειες στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, που ενσωμάτωσε και την
οδηγία 2009/81/ΕΚ και κατήργησε την
Εγχώρια Βιομηχανική Συμμετοχή
(ΕΒΣ), την Ελληνική Προστιθέμενη Αξία (ΕΠΑ)
και τα Αντισταθμιστικά Ωφελήματα (ΑΩ), δεν είναι απόλυτα ορθά για τους παρακάτω λόγους :
α.
Η κατάργηση ΕΒΣ, ΕΠΑ και ΑΩ δεν επήλθε λόγω ενσωμάτωσης της Οδηγίας 81
τον νομικό πλαίσιο της Ελλάδας. Η Οδηγία 81 δεν αναφέρει σε κανένα σημείο της
τέτοια υποχρέωση. Δεν έχει καν αναφορά στα ΑΩ. Η κατάργηση έγινε μετά από
απόφαση της πολιτείας να τα καταργήσει με το Ν. 3978 / 11,γιατί έρχονταν σε
αντίθεση με τις συνθήκες της ΕΕ (ευρωπαϊκή πρωτογενή νομοθεσία, όχι δευτερογενή όπως η
Οδηγία). Αυτό φαίνεται και
στην αιτιολογική έκθεση του Ν. 3978 / 11 , όπως διατυπώνεται αυτούσιο το
κείμενό της που ακολουθεί, που απετέλεσαν όλους αυτούς τους λόγους, που τα ΑΩ
βρίσκονται στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
« ……..
στ. Καταργούνται οι έννοιες της ελληνικής
βιομηχανικής συμμετοχής (ΕΒΣ) και της εγχώριας προστιθέμενης αξίας (ΕΠΑ) που
γεννούν τριβές με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη νομολογία του Δικαστηρίου της
ΕΕ.
η. Καταργείται ο μηχανισμός των ΑΩ που
προκάλεσε πλήθος αμφιβολιών και αντιρρήσεων για τρεις κυρίως λόγους:
i. Γιατί το κόστος τους μετακυλύετε
εκ των προτέρων στο κόστος της κύριας σύμβασης, άρα τίποτα δεν χαρίζεται αλλά
όλα βαραίνουν το ελληνικό δημόσιο.
ii. Γιατί η επιλογή και αποτίμηση
της αξίας των συγκεκριμένων προγραμμάτων γινόταν κατά τρόπο που δεν υπάκουε σε
σαφή και διαφανή κριτήρια.
iii. Γιατί οι χρηματο-οικονομικές
ροές από και προς την Ελλάδα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως δίαυλοι παράπλευρων
ή ύποπτων πληρωμών και επιπλέον υπήρχε και υπάρχει πάντα σοβαρό πρόβλημα
πιστοποίησης της δαπάνης και εκτέλεσης των συμβατικών υποχρεώσεων…»
β.
Επομένως,η μεταφορά
τεχνολογίας/τεχνογνωσίας από το εξωτερικό, για χώρες όπως είναι η Ελλάδα, αποτελεί τη
σημαντικότερη πηγή για την ανάπτυξη και διατήρηση ΕΑΤΒΒ, δεν μπορεί να
επιτευχθεί σήμερα μετά την κατάργηση των ΕΒΣ, ΕΠΑ και ΑΩ από το Ν. 3978/11.
Αυτά που πρέπει να συμπεριληφθούν ως στόχοι στο υπό διαβούλευση σχέδιο της ΕΑΒΣ
είναι η συμμετοχή ελληνικών επιχειρήσεων σε ευρωπαϊκές κοινοπραξίες, η μεταφορά
τεχνογνωσίας, η παραγωγή καινοτομίας και η συμμετοχή σε βιομηχανικές
συμπράξεις. (Directive
2009/81/EC on the award of contracts in the fields of defense and security - Guidance Note Offsets).
ΣΧΟΛΙΟ 10
Στην παράγραφο 5 της ΕΑΒΣ (Οι κρίσιμοι
Τεχνολογικοί και Βιομηχανικοί τομείς) γίνεται επίκληση του άρθρου
346 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ ( ΣΛΕΕ ), όταν η χώρα συνάπτει
συµβάσεις προµήθειας αµυντικού υλικού και διεκδικεί βιοµηχανική
συµµετοχή (industrial participation) από
τους υποψήφιους προµηθευτές,
σύµφωνα µε την σχετική Ευρωπαϊκή
νοµοθεσία και ιδιαίτερα σύµφωνα µε τις προβλέψεις του άρθρου 346 της
Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ (Treaty of the Functioning of the
European Union – Article 346 TFEU).
Επισημαίνεται ότι σήμερα δεν υφίσταται
σχετική διαδικασία εντός του ΥΠΕΘΑ, που να καθορίζει ποιος θα εισηγείται και
ποιος θα αποφασίζει και ως τέτοια θα πρέπει να θεσπισθεί, προκειμένου να γίνεται απόλυτα αιτιολογηµένη χρήση του άρθρου 346
της ΣΛΕΕ, επιδιώκοντας τη
µεγαλύτερη δυνατή εγχώρια
βιοµηχανική συµµετοχή στους τοµείς ενδιαφέροντος συμπεριλαμβανομένης και της εν συνεχεία
υποστήριξη του υλικού.
Άλλες ( πιο οργανωμένες) χώρες έχουν καθορίσει
διαδικασία όπου οι αποφάσεις παίρνονται σε ψηλό επίπεδο, για να δείξουν, έτσι
με την ευκαιρία στην Commission, αν ρωτήσει (που είναι σίγουρο πλέον ότι για κάθε
επίκληση θα ρωτάει και αν δεν ικανοποιείται θα πηγαίνει την χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο), ότι το θέμα
εξετάστηκε και η απόφαση λήφθηκε με βάση τα στοιχεία της συγκεκριμένης
προμήθειας και όχι στα πλαίσια μια γενικής πολιτικής.
Επίσης θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η
Commission έχει δώσει ερμηνεία και καθορίσει ερωτήματα για την επίκληση που θα
πρέπει η χώρα να απαντάει πειστικά για κάθε επίκληση με σχετική Ερμηνευτική
ανακοίνωση (Interpretive communication
του 2006 – Ερμηνευτική ανακοίνωση για την εφαρμογή του άρθρου 296 της Συνθήκης
– 346 μετά συνθήκη Λισαβόνας - στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων που αφορούν
την άμυνα, Βρυξέλλες, 7.12.2006 SEC(2006) 1555 ).
ΣΧΟΛΙΟ 11
Η αναφορά στην παράγραφο 6 (Αναθεώρηση του
θεσµικού πλαισίου προµηθειών των Ε∆ ) περί θεσµοθέτησης της βιοµηχανικής συµµετοχής
(industrial participation) σύµφωνα µε τις προβλέψεις της ευρωπαϊκής νοµοθεσίας,
έτσι όπως είναι γραμμένη, είναι παραπλανητική μιας και δίνει την εντύπωση ότι
υπάρχει Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για
βιομηχανική συμμετοχή.
Σχετική Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για βιομηχανική συμμετοχή δεν
υπάρχει. Αυτό που υπάρχει είναι η δυνατότητα επίκλησης του Άρθρου 346 για
προστασία των ουσιωδών συμφερόντων ασφαλείας. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι
αν θέλουμε να συνδέσουμε τα συμφέροντα ασφαλείας με την βιομηχανική συμμετοχή
θα πρέπει να το αιτιολογήσει η χώρα εκ των προτέρων πολύ καλά, με πολύ ισχυρή
αιτιολόγηση, τέτοια που να στέκεται απέναντι στο δικαστήριο της ΕΕ .
ΣΧΟΛΙΟ 12
Τα αναφερόμενα στην παράγραφο 6.γ του
σχεδίου της ΕΑΒΣ για την αξιοποίηση των
∆ιακρατικών ΟλοκληρωμένωνΠρογραμμάτων
Ερευνητικής και Αναπτυξιακής Συνεργασίας
(∆ΟΠΕΑΣ), µε απώτερο σκο̟πό
την εξέλιξη νέων τεχνολογιών και
την αντιμετώπιση του υψηλού κόστους έρευνας και ανάπτυξης
σύνθετων οπλικών συστημάτων, έτσι όπως είναι γραμμένα δίνουν την εντύπωση ότι
αυτά (τα ΔΟΠΕΑΣ) υπάρχουν, εξελίσσονται και πρέπει να αξιοποιηθούν.
Τα ΔΟΠΕΑΣ είναι απλά ένα όρος του Ν.
3978/11, που ουσιαστικά αναφέρεται σε διεθνή συνεργατικά προγράμματα με άλλες
χώρες. Κρίνεται αναγκαίο να περιγραφεί η ουσία με τις δράσεις για ενίσχυση των
διεθνών συνεργατικών προγραμμάτων και όχι απλά η παράθεση ενός απλού όρου.
ΣΧΟΛΙΟ 13
Στη συμμετοχή και συνεργασία των ΕΔ σε
ερευνητικά, αναπτυξιακά και άλλα προγράμματα δεν καθορίζεται το πλαίσιο της
συνολικής ευθύνης της ανάπτυξης του τελικού προϊόντος και της αντίστοιχης
εγγύησης αν οι συμμετέχοντες και συνεργαζόμενοι αποτύχουν να παράγουν εν-χρόνω
τα προϊόντα και υπηρεσίες για τα οποία δεσμεύτηκαν.
ΣΧΟΛΙΟ 14
Το τμήμα ‘εξελίξεις στην Εγχώρια
Αμυντική Βιομηχανία’ χρειάζεται τεκμηρίωση και πολλά βασικά στοιχεία της
κατάστασης της εγχώριας αγοράς, των στρατιωτικών εργοστασίων, της ‘πίτας’ της
υποστήριξης, της επίδρασης της οικονομικής κρίσης κλπ, ενδεικτικά χρειάζονται
στοιχεία που θα απαντούν στα ερωτήματα:
Πόσες
μονάδες υπάρχουν στην εγχώρια αγορά και πόσες στις ΕΔ;
Ποιες είναι οι δυνάμεις σε προσωπικό:
στις μονάδες δημοσίου χαρακτήρα (Βιομηχανίες), ιδιωτικού χαρακτήρα (Μικρομεσαίες),
στρατιωτικού χαρακτήρα;
Ποιοι είναι οι ετήσιοι προϋπολογισμοί
στα τελευταία χρόνια για απόκτηση νέων οπλικών συστημάτων και υποστήριξη (έργα, συντήρηση,
ανταλλακτικά, αναλώσιμα) των ΕΔ;
Τι κομμάτια από τις πίτες της
απόκτησης νέων οπλικών συστημάτων και της υποστήριξης έχουν δοθεί στην εγχώρια
αγορά και βιομηχανία;
Ποιοι είναι οι ετήσιοι ισολογισμοί στα
τελευταία χρόνια στις μονάδες δημοσίου χαρακτήρα και ιδιωτικού χαρακτήρα της
εγχώριας αμυντικής αγοράς;
Πόσες ήταν οι ετήσιες Βιομηχανικές
Επιστροφές από το ΝΑΤΟ στα τελευταία χρόνια (τα στοιχεία μπορούν να διατεθούν από την
NSPA);
Ποια
είναι η αξία ανά παραγωγική δυνατότητα της εγχώριας αγοράς, πόση πληρώνεται από
το ΥΕΘΑ και πόση εξάγεται;
Ποια είναι η επίδραση της οικονομικής
κρίσης τα τελευταία χρόνια (οικονομικά στοιχεία, απολύσεις προσωπικού, κλείσιμο
μονάδων κλπ);
ΣΧΟΛΙΟ 15
Το τμήμα ‘Το επίπεδο της Έρευνας και
Καινοτομίας στην Ελλάδα’ , ενώ υπάρχει ο ‘ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 2919, Σύνδεση
έρευνας και τεχνολογίας με την παραγωγή και άλλες διατάξεις. 25 Ιουνίου 2001,
με ένα πλήρες και ολοκληρωμένο τμήμα για το ΥΕΘΑ‘άρθρο 12 Ίδρυση Κέντρου
Έρευνας και Τεχνολογίας Εθνικής Άμυνας (Κ.Ε.Τ.ΕΘ.Α.)’ δεν αναλύεται με σοβαρότητα
και, ενδεικτικά, χρειάζονται στοιχεία που θα απαντούν στα ερωτήματα, όσον αφορά
το Κ.Ε.Τ.ΕΘ.Α.:
Ποια είναι η στελέχωση; Οι ετήσιοι
ισολογισμοί (μισθοί, λειτουργικά έξοδα, ετήσια ποσοστά επί των προμηθειών των
εξοπλιστικών προγραμμάτων);
Ποια είναι τα ετήσια προγράμματα και
εισηγήσεις στον ΥΕΘΑ;
Ποια είναι τα ετήσια πεπραγμένα ( α.ενασχόληση με
ερευνητικές και αναπτυξιακές δραστηριότητες υψηλής ποιότητας, β.παρακολούθηση επιστημονικών και τεχνολογικών εξελίξεων και
δραστηριοτήτων, γ. έγκαιρη πρόβλεψη και εκτίμηση τεχνολογικών δυνατοτήτων , δ.συμμετοχή
σε εθνικά και διεθνή ερευνητικά, τεχνολογικά και αναπτυξιακά προγράμματα
αμυντικού περιεχομένου, ε.παροχή συμβουλευτικού έργου υψηλής ποιότητας για
επιστημονικά και τεχνολογικά θέματα, στ.επαφή
και συνεργασία με τον ελληνικό και διεθνή επιστημονικό χώρο, ζ. παροχή
επιστημονικών, τεχνολογικών και επιμορφωτικών υπηρεσιών, μεταφορά και
υποβοήθηση αφομοίωσης προηγμένης τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, συνεργασία με
άλλα ερευνητικά κέντρα της Ελλάδας και του εξωτερικού);
ΣΧΟΛΙΟ 16
Το τμήμα ‘κρίσιμοι
τεχνολογικοί και βιομηχανικοί τομείς’, χρήζει συμπλήρωσης με την
παροχή του εκτιμώμενου πλαισίου του
budget, όσο αφορά το ΥΕΘΑ για κάθε τομέα .
ΣΧΟΛΙΟ 17
Το τμήμα ‘Συγκρότηση Συμβουλίου
Αμυντικής Έρευνας Τεχνολογίας & Βιομηχανίας’ δεν χρειάζεται γιατί
νομοθετείται θαυμάσια στο άρθρο 13 του Ν2919 ‘Επιστημονικό Συμβούλιο Αμυντικής
Έρευνας και Τεχνολογίας’, αν δε εφαρμόστηκε στην πράξη δεν φταίει ο νόμος, ούτε
η αλλαγή του με την αφαίρεση του όρου ‘Επιστημονικό’ θα εγγυηθεί και ενισχύσει
την εφαρμογή στην πράξη. Φοβούμεθα λόγω των πολλών μελών του ότι εξυπηρετεί
άλλες σκοπιμότητες.
ΣΧΟΛΙΟ 18
Το τμήμα ‘Εξειδίκευση Στρατηγικής
Προμηθειών’ δεν αντικατοπτρίζει καμιά στρατηγική γιατί περιέχει πολλά
‘αυτονόητα’, πολλές δράσεις σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα της στρατηγικής κλπ,
ενδεικτικά αναφέρονται: οι ΕΔ να προμηθεύονται αμυντικό υλικό σύμφωνα με τις
προδιαγραφές, στον προβλεπόμενο χρόνο και στο προβλεπόμενο κόστος, η
διαθεσιμότητα και η επιχειρησιακή ετοιμότητα του υλικού να διατηρείται σε
ολόκληρη τη διάρκεια του κύκλου ζωής στα επιθυμητά επίπεδα με το μικρότερο
κόστος .
Αυτά είναι αυτονόητα και αδιανόητο να
γίνονται διαφορετικά.
‘Σε ότι αφορά την κατοχύρωση του ρόλου της
ΕΑΤΒΒ--- η διαδικασία λήψης αποφάσεων για την προμήθεια αμυντικού υλικού
περιλαμβάνει…. που τα ακόλουθα βήματα:
Καθορισμός επιχειρησιακής απαίτησης…(2),
(3), (4)’
Αυτά είναι αυτονόητα, περιέχονται σε
οποιοδήποτε καλό εγχειρίδιο προμηθειών ή Logistics (πχ.
ίδετε, Κεφάλαιο 16, Κύκλος Ζωής Συστήματος, Logistics Μanagement &
Engineering, Αναστάσιος Μπασαράς, υπογράφων) και σε όλες τις
διαδικασίες απόκτησης στρατιωτικών
συστημάτων τόσο εθνικές όσο και Νατοϊκές.
ΣΧΟΛΙΟ 19
Δεν τονίζεται ο εξαγωγικός προσανατολισμός
, ούτε ο μακροχρόνιος προγραμματισμός, η ολιγοτυπία (περιορισμός του τύπου των συστημάτων)
δεν εγγίζεται καθόλου, λίγη έμφαση δίνεται στη συμμετοχή σε εξοπλιστικά
προγράμματα άλλων χωρών και συμμάχων. Η πολιτική πωλήσεων παλαιών μονάδων και ο
έγκαιρος εκσυγχρονισμός του υλικού πρέπει να αποτελούν αντικείμενο κάθε ΕΑΒΣ.
Προτάσεις:
-Ανάπτυξη της υποδομής
της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας με στόχο
πέραν της αυτοδύναμης υποστήριξης του υλικού
των ΕΔ και της στήριξης και του εξαγωγικού
προσανατολισμού του παραγόμενου υλικού.
-Προγραμματισμός σε βάθος
10ετίας με ολοκλήρωση των διαδικασιών των
διαγωνισμών της δεύτερης 5ετίας κατά το
διάστημα της πρώτης 5ετίας
-Ολιγοτυπία και πρόσκτηση
του απαραίτητου ελαχίστου αριθμού μονάδων ώστε
να μειώνεται το κόστος ανά μονάδα προσκτήσεως.
-Συμμετοχή σε
εξοπλιστικά προγράμματα άλλων χωρών, παράλληλα
, με την προσπάθεια προς εξασφάλιση της
μεγίστης δυνατής εγχώριας συμμετοχής και
μεταφοράς τεχνογνωσίας.
-Έγκαιρος εκσυγχρονισμός του
υλικού και ιδίως των ακριβών μονάδων.
-Πολιτική πωλήσεως των
παλαιών μονάδων για χρηματοδότηση νέων
προγραμμάτων και αναπτύξεως σχέσεων με
άλλες χώρες.
ΣΧΟΛΙΟ 20
Δεν τονίζονται όσο πρέπει ή/και δεν
παρουσιάζονται καθόλου θέματα, όπως:
(1)
το σύνηθες πρόβλημα της υλοποίησης της ΕΑΒΣ, καθώς και της ασυνέχειας που χαρακτηρίζει τις στρατηγικές
προθέσεις, αφού αυτές μεταβάλλονται από Κυβέρνηση σε Κυβέρνηση και από Υπουργό
σε Υπουργό,
(2) η αναδιάρθρωση του οργανωτικού και
νομικού πλαισίου λειτουργίας των υπηρεσιών του ΥΠΕΘΑ,
(3) η λειτουργία των αμυντικών
βιομηχανικών μονάδων υπό κρατικό έλεγχο, με ιδιωτικά κριτήρια,
(4) η καταγραφή των προτεραιοτήτων
άμυνας και ασφάλειας,
(5) η συνέγερση της ελληνικής
ομογένειας με οργανωμένο και συστηματικό τρόπο,
(6) η αξιοποίηση των πανευρωπαϊκών
προβλημάτων ασφαλείας (μετανάστευση,
Ισλάμ, ναρκωτικά, όπλα, τρομοκρατία κ.λπ.)…
Προτάσεις:
-Να αναδιαρθρωθεί καταλλήλως το οργανωτικό
και νομικό πλαίσιο λειτουργίας των υπηρεσιών του ΥΠΕΘΑ που εμπλέκονται με
προμήθειες, προκειμένου να διασφαλισθεί η διαφάνεια, να εξαλειφθεί το φαινόμενο
των οικονομικών ατασθαλιών του παρελθόντος και να αποκτώνται τα μέσα, υλικά,
όπλα και οπλικά συστήματα με αποκλειστικό γνώμονα τις επιχειρησιακές ανάγκες
και τις σχέσεις κόστους/οφέλους καθ’ όλο τον κύκλο ζωής των.
-Οι αμυντικές βιομηχανικές μονάδες υπό
κρατικό έλεγχο, να λειτουργούν (θεσμικά, οργανωτικά, νομικά) με ιδιωτικά
κριτήρια (αξιοκρατική
τοποθέτηση προσωπικού, αριθμός ποιότητα και εξειδίκευση προσωπικού βάσει
πραγματικών αναγκών, κατάργηση μονιμότητας, συστηματική αξιολόγηση έργου με
ανάλογες ρήτρες).
-Στο πλαίσιο της αυτοβοήθειας και
αυτονομίας των ΕΔ, να δημιουργηθεί σχετικός κατάλογος προτεραιοτήτων άμυνας και
ασφάλειας και εκεί να εστιασθεί η έρευνα, η καινοτομία, οι συνεργασίες, οι συμπαραγωγές
και απόκτηση τεχνογνωσίας κ.λπ. Ο κατάλογος θα πρέπει να συνοδεύεται και από
ανάλογο σχέδιο δράσεως με αντίστοιχα χρονοδιαγράμματα και θέσπιση κριτηρίων
ελέγχου της υλοποιήσεως (ανάδραση). Τις προτεραιότητες θα πρέπει να καθορίζουν
πρωτίστως οι επιχειρησιακές ανάγκες και οι οικονομικές απαιτήσεις (π.χ. υλικό,
μέσο, όπλο ή οπλικό σύστημα το οποίο με σχετικά χαμηλή δαπάνη αυξάνει
δυσανάλογα την αποτροπή του αντιπάλου).
-Δεδομένης της οικονομικής στενότητας, να
συνεγερθεί η ελληνική ομογένεια, με οργανωμένο και συστηματικό τρόπο,
προκειμένου να συνδράμει ενεργά στην αξιοπιστία της αμυντικής μας βιομηχανίας.
Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να προβληθούν προς την ελληνική ομογένεια (και την εγχώρια
οικονομική ελίτ) ελκυστικά και ρεαλιστικά επενδυτικά προγράμματα
αμυντικού ενδιαφέροντος, προκειμένου να τα χρηματοδοτήσει.
-Σε μία συγκυρία κατά την οποία υπάρχουν
πανευρωπαϊκά προβλήματα ασφαλείας (μετανάστευση, Ισλάμ, ναρκωτικά, όπλα, τρομοκρατία κ.λπ.),
η Ελλάς, ως πύλη εισόδου των φαινομένων αυτών, θα πρέπει να αξιοποιήσει πλήρως
κάθε ευρωπαϊκή ευκαιρία (σχετικό πρόγραμμα, ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο)
για δημιουργία υποδομών, έρευνας και συμπαραγωγών που θα ενισχύουν το ΛΣ και
την ΕΛΑΣ (σκάφη,
μέσα επιτηρήσεως και εντοπισμού, όπλα κ.λπ.), με συνδρομή ευρωπαϊκών
κονδυλίων.
-Ανάπτυξη συνεργασίας σε εξειδικευμένους
τομείς με τρίτες χώρες (π.χ. Ινδία, Κίνα) για απόκτηση τεχνογνωσίας και
δημιουργίας κοινών προγραμμάτων (π.χ. πυραυλική τεχνολογία), έναντι πολιτικών
και εμπορικών ανταλλαγμάτων.
-Βάσει των επιχειρησιακών αναγκών, να
καταρτισθεί κατάλογος μέσων, όπλων, οπλικών συστημάτων, υποσυστημάτων, υλικών
και ολοκληρωμένων κατασκευών (π.χ. μικρά φθηνά περιπολικά σκάφη), η εγχώρια
κατασκευή των οποίων θα ήταν δυνατόν να έχει συγκριτικό πλεονέκτημα και να
είναι ανταγωνιστική στην διεθνή αγορά (για στρατιωτικούς ή και εμπορικούς σκοπούς),
προκειμένου να μεθοδευθούν ανάλογες επενδυτικές δραστηριότητες.
-Δημιουργία διακλαδικών υποδομών
υποστηρίξεως, συντηρήσεως και προμηθειών προκειμένου να μεγιστοποιείται το
αποτέλεσμα με το μικρότερο δυνατό κόστος.
-Για κάθε αρχικό πρόγραμμα προμήθειας
αμυντικού εξοπλισμού, να προβάλλεται ως βασικό κριτήριο αποδοχής της προμήθειας
από τη χώρα μας η δυνατότητα παροχής και χρήσης των πνευματικών δικαιωμάτων
κατασκευαστικών σχεδίων (Technical Production Documents - TPDs) των
κατασκευαστικών εταιρειών.
-Να εφαρμόζεται η ολιστική προσέγγιση στις προμήθειες των ΕΔ, στα πλαίσια της οποίας ένα οπλικό σύστημα
οφείλει να εξετάζεται επιχειρησιακά και οικονομικά ως ενιαίο και αδιαίρετο
σύνολο που αποτελείται από την κύρια πλατφόρμα-φορέα (π.χ αεροσκάφος ή άρμα μάχης),
τον κύριο οπλισμό, την εκπαίδευση, τα μέσα και τις υποδομές συντήρησης ή
συμβάσεις εν συνεχεία υποστήριξης (FOS).
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ‘Α’
ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ – ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ
α. Την Τρίτη 22 Δεκεμβρίου 2015 στη Λέσχη
Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων, με μέριμνα της ΓΔΑΕΕ ( Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και
Επενδύσεων) η σχετική αναλυτική παρουσίαση από τον Γενικό Γραμματέα
του ΥΠΕΘΑ, Γιάννη Ταφύλλη στους προέδρους των φορέων της εγχώριας Αμυντικής
Βιομηχανίας, ΕΕΛΕΑΑ, Γ. Τρουλλινό και ΣΕΚΠΥ, Τ. Ροζολή, καθώς και εκπροσώπους
των ελληνικών αμυντικών βιομηχανιών.
β. Την 12 Ιαν 16 πραγματοποιήθηκε, στις
εγκαταστάσεις της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων στον Πειραιά, παρουσίαση του σχεδίου
της Εθνικής Αμυντικής Βιομηχανικής Στρατηγικής (ΕΑΒΣ) από τον Γενικό Γραμματέα
του ΥΠΕΘΑ κ. Ιωάννη Ταφύλλη, σε φορείς και εκπροσώπους της ακαδημαϊκής και
ερευνητικής κοινότητας της χώρας.
γ. Ταυτόχρονα η ΓΔΑΕΕ ανάρτησε στο
διαδίκτυο ( www.gdaee.mil.gr ) και
επισήμως προς διαβούλευση το σχέδιο της ΕΑΒΣ με την επισήμανση για ενημέρωσή
της επί τυχόν προτάσεων – σχολίων το συντομότερο δυνατόν, και όχι αργότερα από
31 Ιανουαρίου 2016 στην ηλεκτρονική διεύθυνση (e-mail): director_dit@gdaee.mil.gr .
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΥΝΟΨΗΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΑΒΣ ΑΠΟ ΓΔΑΕΕ
« « « «…
1. Στο άρθρο 3, παραγρ. 2 του ν.3978/2011
(ΦΕΚ Α΄ 137), που αφορά «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Υπηρεσιών και Προμηθειών
στους τομείς της Άμυνας και Ασφάλειας -
Εναρμόνιση με την Οδηγία 2009/81/ΕΚ – Ρύθμιση θεμάτων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας», προβλέπεται η
ύπαρξη Εθνικής Αμυντικής Βιομηχανικής Στρατηγικής (ΕΑΒΣ).
2. Η Εθνική Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική
(ΕΑΒΣ) θα αποτελέσει τη βάση για την χάραξη της εθνικής πολιτικής στον τομέα
της αμυντικής τεχνολογίας και βιομηχανίας, έτσι ώστε να διατηρηθεί και
ενισχυθεί η εθνική αμυντική τεχνολογική – βιομηχανική βάση σε συγκεκριμένους
στρατηγικούς τομείς της άμυνας και ασφάλειας, ώστε να εξασφαλίζεται η ταχεία
και απρόσκοπτη λειτουργία της αλυσίδας εφοδιασμού των Ενόπλων Δυνάμεων σε
υλικά, αναλώσιμα, εξαρτήματα, υπηρεσίες άμεσης συντήρησης και τεχνικής
υποστήριξης, καθώς και η εκτέλεση των αναγκαίων έργων σε όλες τις περιπτώσεις,
εγκαίρως και υπό κάθε περίσταση.
3. Επικαιροποιημένο σχέδιο Εθνικής Αμυντικής Βιομηχανικής Στρατηγικής
(ΕΑΒΣ), που συντάχθηκε και παρουσιάστηκε από τον Γενικό Γραμματέα του ΥΠΕΘΑ, κ.
Ιωάννη Ταφύλλη, στους φορείς της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας και
ερευνητικούς φορείς που ασχολούνται με θέματα άμυνας και ασφάλειας,
επισυνάπτεται για ενημέρωσή σας και την αποστολή γραπτών προτάσεων ή σχολίων
στην Υπηρεσία μας το αργότερο μέχρι 31 Ιαν. 2016.
4. Επισημαίνεται ότι για την επικαιροποίηση
της Εθνικής Αμυντικής Βιομηχανικής Στρατηγικής (ΕΑΒΣ) ελήφθησαν υπόψη
συγκεκριμένες οδηγίες και κατευθύνσεις της ιεραρχίας καθώς και παραδείγματα
καλών πρακτικών άλλων χωρών της ΕΕ στο συγκεκριμένο τομέα.
5. Τα
καίρια ζητήματα που καλούνταν να αντιμετωπίσει η νέα ΕΑΒΣ, στο σημερινό
περιβάλλον της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίες, ήταν τα εξής:
α. Η αναγνώριση κατ’ αρχήν των
παθογενειών και των ενδογενών προβλημάτων, που είχαν ως συνέπεια το διαχρονικά
χαμηλό ποσοστό συμμετοχής της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας στις προμήθειες
των ΕΔ, παρά το γεγονός ότι η χώρα μας επί σειρά ετών συγκαταλέγονταν μεταξύ
των μεγαλύτερων εισαγωγέων αμυντικού υλικού στον κόσμο.
β. Η κατάργηση της δυνατότητας, με το
Ν. 3978/2011, οι προμήθειες αμυντικού υλικού να συνοδεύονται από μεταφορά
τεχνολογίας/τεχνογνωσίας στη χώρα από το εξωτερικό , που για χώρες του επιπέδου
τεχνολογικής/βιομηχανικής ανάπτυξης της Ελλάδας αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή για την ανάπτυξη εγχώριας βάσης
αμυντικής τεχνολογίας και βιομηχανίας.
γ. Η υπεράσπιση των συμφερόντων της
χώρας στο νέο τοπίο που διαμορφώθηκε στην αγορά αμυντικού υλικού της ΕΕ μετά
την Οδηγία 2009/81/ΕΚ (συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών στους τομείς
της άμυνας και της ασφάλειας), η οποία ΔΕΝ επιτρέπει να υπάρχει το
οποιοδήποτε προτιμησιακό καθεστώς προς την εγχώρια αμυντική βιομηχανία παρά
μόνο για λόγους προστασίας των ουσιωδών συμφερόντων ασφαλείας της χώρας, τα
οποία θα πρέπει να αιτιολογούνται και να τεκμηριώνονται επαρκώς και κατά περίπτωση.
δ. Η υιοθέτηση και η δρομολόγηση σειράς
μέτρων και δράσεων, από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, που, παρά τη δύσκολη
οικονομική συγκυρία, θα οδηγήσουν σταδιακά στην υπέρβαση των παθογενειών, στην
ανάκτηση από την εγχώρια αμυντική βιομηχανία του μεριδίου της εγχώριας αγοράς
που της αναλογεί, στην ενίσχυση της εξωστρέφειας καθώς και στον παραγωγικό
προσανατολισμό της και σε τομείς που, όπως προκύπτει από τη διεθνή εμπειρία, αποτελούν την αναγκαία
προϋπόθεση για τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς της.
6. Με βάση τα προηγούμενα, οι βασικοί
άξονες στους οποίους κινήθηκε η νέα ΕΑΒΣ, αναλυτικότερα έχουν ως εξής:
α. Υπογραμμίζει το στρατηγικό ρόλο της
εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας που είναι η προστασία των ουσιωδών συμφερόντων
ασφαλείας της χώρας, ιδιαίτερα σε ότι
αφορά την ασφάλεια εφοδιασμού και την επιχειρησιακή αυτονομία των ΕΔ καθώς και την απόκτηση
συγκεκριμένων επιχειρησιακών πλεονεκτημάτων από αυτές για την αντιμετώπιση
αριθμητικά υπέρμετρων απειλών.
β. Επισημαίνει ότι σε συνθήκες διαρκώς
αυξανόμενης εξάρτησης της αμυντικής από τη μη-αμυντική τεχνολογία (spin-in),
για να αναπτυχθεί και να διατηρηθεί Εγχώρια Αμυντική
Τεχνολογική και Βιομηχανική Βάση (ΕΑΤΒΒ),
θα πρέπει κατ’ αρχήν να υπάρχει θεσμοθετημένο πλαίσιο συνεργασίας και
δυναμικής αλληλεπίδρασης της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας με τους αρμόδιους
φορείς της κυβέρνησης και την ακαδημαϊκή-ερευνητική κοινότητα.
γ. Αναλύει τις προϋποθέσεις για τη
βιωσιμότητα της ΕΑΤΒΒ, με το δεδομένο ότι οι ΕΔ ως μέγεθος εσωτερικής αγοράς
είναι μικρό και δεν επαρκεί για τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς της. Ειδικότερα,
οι προϋποθέσεις αυτές είναι οι εξής :
(1) Η κάλυψη των απαιτήσεων των
ΕΔ με ποιοτικά χαρακτηριστικά και με ανταγωνιστικούς όρους,
(2) Η ενίσχυση της εξωστρέφειάς
της,
(3) Ο προσανατολισμός και σε
προϊόντα διττής χρήσης, καθώς και σε μη-στρατιωτικά προϊόντα, τα οποία έχουν κοινή ερευνητική,
τεχνολογική και βιομηχανική βάση με τα προϊόντα στρατιωτικής χρήσης.
δ. Αναλύει τις τάσεις που επικρατούν
στην παγκόσμια και στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, εξειδικεύει τις τάσεις
αυτές σε ότι αφορά την ασφάλεια και τις αλυσίδες εφοδιασμού και επιπλέον
αναλύει τα κύρια χαρακτηριστικά της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, προκειμένου
να καταδειχθούν τα περιθώρια ανάπτυξης αλλά και για να υπάρχει ρεαλιστική
αποτίμηση και οριοθέτηση του πλαισίου, στο οποίο καλείται και μπορεί να κινηθεί
η εγχώρια αμυντική βιομηχανία.
ε. Επαναφέρει και αποκαθιστά τη
Βιομηχανική Συμμετοχή (industrial participation), ως μία από τις βασικές
προϋποθέσεις για την ανάπτυξη και διατήρηση της ΕΑΤΒ. Λόγω των περιορισμών που
επιβάλει η Οδηγία 2009/81/ΕΚ προς την κατεύθυνση αυτή, η δυνατότητα διεκδίκησης
Βιομηχανικής Συμμετοχής συνδέεται στην ΕΑΒΣ με συγκεκριμένους τεχνολογικούς και
βιομηχανικούς τομείς οι οποίοι χαρακτηρίζονται ως κρίσιμοι για την προστασία
των ουσιωδών συμφερόντων ασφαλείας της χώρας. Ειδικότερα επισημαίνεται, ότι εάν η χώρα δεν διαθέτει άλλα μέσα για την
ανάπτυξη και διατήρηση των κρίσιμων αυτών τομέων, θα διεκδικεί Βιομηχανική
Συμμετοχή από τους υποψήφιους προμηθευτές / κατασκευαστές, στο πλαίσιο της
ευρωπαϊκής νομοθεσίας και ιδιαίτερα του άρθρου 346 της ΣΛΕΕ.
στ. Τέλος, για την επίτευξη των στόχων
της ΕΑΒΣ αποσαφηνίζεται το πλαίσιο των λειτουργικών σχέσεων μεταξύ όλων των
εμπλεκόμενων φορέων και προσδιορίζονται
συγκεκριμένα μέτρα και δράσεις, όπως είναι:
(1) Ο
προγραμματισμός των προμηθειών των ΕΔ
(2) Η λήψη μέτρων για την προώθηση των
εξαγωγών
(3) Η
ενίσχυση της έρευνας και καινοτομίας
(4) Η
προώθηση καινοτόμων δράσεων
(5) Η συγκρότηση Συμβουλίου Αμυντικής
Έρευνας Τεχνολογίας & Βιομηχανίας
(6) Η προώθηση της συνεργασίας και του
διαλόγου όλων των εμπλεκομένων μερών καθώς και της συμμετοχής της ΕΑΤΒΒ σε όλες
τις φάσεις του κύκλου ζωής του αμυντικού υλικού που εντάσσεται στις ΕΔ.
(7) Η υποστήριξη των Μικρομεσαίων
Επιχειρήσεων (ΜΜΕ)
(8) Η αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου
προμηθειών των ΕΔ και
(9) Η εξειδίκευση Στρατηγικής Προμηθειών.
7. Παρακαλούμε όπως μας γνωρίσετε τυχόν
προτάσεις – σχόλια σας επί του συνημμένου σχεδίου ΕΑΒΣ το συντομότερο δυνατόν,
και όχι αργότερα από 31 Ιαν. 2016 στην ηλεκτρονική διεύθυνση (e-mail): director_dit@gdaee.mil.gr. .
ΠΗΓΕΣ
1.Νόμος
Ν. 3978 / 2011
2.Αιτιολογική Έκθεση Ν. 3978 / 2011
3.Ευρωπαϊκή Οδηγία 2009/81/ΕΚ
4.Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής
Ένωσης ( ΣΛΕΕ )
5. Hellenic Aerospace & Defense
Industries Group, www.aerospace-defense.gr
6.Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας (EDA),
Ευρωπαϊκό Κολέγιο Ασφάλειας και Άμυνας
7.Σχέδιο ΕΑΒΣ, όπως αυτό παρουσιάσθηκε σε
εκπροσώπους της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας ( ΣΕΚΠΥ – ΕΕΛΕΑΑ ) και σε
φορείς και εκπροσώπους της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας της χώρας.
8. Directive 2009/81/EC on the award of
contracts in the fields of defense and security
- Guidance Note Offsets.
9.Interpretive communication του 2006 –
Ερμηνευτική ανακοίνωση για την εφαρμογή του άρθρου 296 της Συνθήκης – άρθρο 346
μετά συνθήκη Λισαβόνας, Βρυξέλλες, 7.12.2006 SEC(2006) 1555 )