Δημ. Α. Μουρτζούκος Ταξχος ε.α.
Η αφορμή για το συγκεκριμένο άρθρο
προέκυψε από την ολοένα και συχνότερα
εμφανιζόμενη σύνδεση της λέξεως «Άνθρωπος» με το «Άνω Θρώσκω». Αυτή η ερμηνεία αποτελεί, κατά
την άποψή μου, πλάνη η οποία είναι ευρύτατα διαδεδομένη και μεθοδικά προωθημένη
στην κοινή γνώμη από τα διάφορα ΜΜΕ (ηλεκτρονικά και έντυπα) αλλά διδάσκεται,
δυστυχώς, και στα Πανεπιστήμιά μας, χωρίς να καθίσει κάποιος ειδικός να
ερευνήσει την ορθότητα της ετυμολογίας (ίσως και σκόπιμα).
Θα προσπαθήσω με λίγα λόγια να ανατρέψω
αυτή την λανθασμένη ερμηνεία με στοιχεία που έλαβα από μία φιλική ιστοσελίδα με
τίτλο: http://yperpisteoskaipatridos.blogspot.gr,
στην οποία αναλύεται πλήρως το θέμα αυτό, προκειμένου να βοηθηθούν όσοι
ενδιαφέρονται για την αλήθεια.
1.Θρώσκω: Αναπηδώ, πηδώ επάνω
Παράγωγα:
θρωσμός= το αναπηδάν, το ύψωμα
θορός= το σπέρμα του άρρενος
Συνεπώς στο ρήμα θρώσκω υπάρχει το στοιχείο
«άνω-…», γι’ αυτό και η άποψη αυτή προσκρούει
στους μορφολογικούς κανόνες της Ελληνικής γλώσσης, διότι παρουσιάζει τονισμό
που δείχνει ότι πρόκειται για παράγωγο και όχι για σύνθετο, το δε ρήμα θρώσκω
δεν έχει δώσει παράγωγα επίθετα τέτοιας μορφής (άνω
αναπηδώ δεν πάνε μαζί).
2.Το «ν» δεν υφίσταται στις αρχαιότερον καταγεγραμμένες λέξεις για τον
άνθρωπο καθ’ όσον προστέθηκε αργότερα για λόγους ευφωνίας.
«Η παρεμβολή του “ ν” εις την Ελληνικήν
ήτο συνηθεστάτη… ούτω παρ’ Ομήρω, ιδρύνθην αντί ιδρύθην κτλ. Ούτω και άνθρωπος
αντί άθ-ρωπος…» (Ο,
Πελασγοί- Νικ. Ελευθερουδάκης, εκδ.Κάκτος, σ.237)
a-to-ro-qo
≈ Ά(ν)θρώπω (Μυκηναϊκή Συλλαβογραφία)
a-to-ro-po-se (Κυπριακή Συλλαβογραφία)
3. Κυριότερες επιστημονικές απόψεις:
α/. Ανά + θρέω
Ανά + δρώπτω }
κοιτώ προς τα άνω
Ανά + δράω
β/. Ανα + θερ +
ωψ/ωπος = Αυτός που διευθύνει την όψη του προς τα επάνω
θερ>ferire
= διευθύνω, φέρω
4. Όχι από το ανήρ + ωψ/ωπός διότι άνθρωπος είναι και η γυνή.
Εδώ, σύμφωνα με την ΠΔ η γυνή επλάσθη, από τον Θεόν, εκ του Αδάμ (Πρωτόπλαστος
Άνθρωπος). Συνεπώς η ετοιμολογία έχει κάποια λογική βάση.
5. Μια ικανοποιητική , ετ.
ερμηνεία μπορεί να θεωρηθεί εκείνη που αναφέρει ο Πλάτων [Κρατύλος (399C)]
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: « Ώδε.
Σημαίνει τούτο το όνομα ο
‘’άνθρωπος’’ ότι τα μεν άλλα θηρία ων
ορά ουδέν επισκοπεί ουδέ αναλογίζεται ουδέ
αναθρεί, ο δε άνθρωπος άμα εώρακεν τούτο δ’ εστί όπωπεν. Εντεύθεν δη
μόνον των θηρίων ορθώς ο άνθρωπος ‘’άνθρωπος’’ ονομάσθη, αναθρών α όπωπε»
Αναθρέω-ω≈Αναθεωρέω, παρατηρώ (μετά προσοχής αυτό που έχω δει) και βλέπω προς
τα πάνω
όπωπα≈β’ παρακείμενος του οράω (βλέπω)
Ανάθρησις≈Ακριβής παρατήρησις
Από αυτή την ερμηνεία προκύπτουν δύο άλλα
σοβαρά ερωτήματα:
α.Γιατί
ο Πλάτων συγκαταλέγει τον άνθρωπο μεταξύ των θηρίων;
β.Τι
εννοεί με τη λέξη θηρία; Τα άλογα δίποδα, τα τετράποδα και λοιπά ζώα, ή κάτι
άλλο;
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΛΕΞΕΩΣ
«ΘΗΡΙΑ»
Α. Παλαιά Διαθήκη
ΓΕΝΕΣΙΣ Κεφάλαιο
Α’ ( Η λέξη «θηρία» αναφέρεται στη γένεση προ της πτώσεως του Αδάμ, διότι μετά την
πτώση η λέξη έχει διπλό νόημα)
24
Και είπεν ο Θεός
εξαγαγέτω η γη ψυχήν ζώσαν κατά
γένος, τετράποδα και ερπετά και θηρία
της γης κατά γένος, και εγένετο ούτως.
25
Και εποίησεν ο Θεός
τα θηρία της γης κατά το γένος αυτών και πάντα τα ερπετά κατά το γένος
αυτών, και είδεν ο Θεός ότι καλά.
26
Και είπεν ο Θεός,
ποιήσωμεν (πληθυντικός Αγία Τριάς)
άνθρωπον κατ’ εικόνα ημετέραν και
καθ’ ομοίωσιν, και αρχέτωσαν των ιχθύων της θαλάσσης και των πετεινών του
ουρανού και των κτηνών και πάσης της γης
και πάντων των ερπετών των ερπόντων επί της γής.
27
Και εποίησεν ο Θεός τον
άνθρωπον, κατ’ εικόναν Θεού εποίησεν
αυτόν, άρσεν και θήλυ αυτούς.
ΓΕΝΕΣΙΣ Κεφάλαιο
Β’
20
Και εκάλεσεν Αδάμ
ονόματα πάσι τοις κτήνεσι και
πάσι τοις πετεινοίς του ουρανού και πάσι
τοις θηρίοις του αγρού, τω δε Αδάμ ουχ
ευρέθη βοηθός όμοιος αυτώ.
ΙΕΖΕΚΙΗΛ
(34-5)
…καὶ διεσπάρη τά πρόβατά μου διὰ τὸ μὴ εἶναι ποιμένας καὶ ἐγεννήθη εἰς
κατάβρωμα πᾶσι τοῖς θηρίοις τοῦ ἀγροῦ…. (στην ΠΔ είναι κεκαλυμμένες οι έννοιες και
σημαίνουν: τα πρόβατα είναι ο λαός, ο αγρός είναι ο κόσμος, τα θηρία ποια
είναι;;;;)
Β. Καινή Διαθήκη
Αποκάλυψη
Ιωάννου Κεφάλαιο ΙΓ’
Δράκων (Δαίμων),
Ψευδοπροφήτες ( πνευματικά όντα χωρίς πνεύμα Θεού)
Αποκάλυψη
Ιωάννου Κεφάλαιο ΙΓ’
Ο
αριθμός του Θηρίου (χξστ) είναι αριθμός ανθρώπου (Αντίχριστος)
Γ. Αρχαία Γραμματεία
Επωδός Αρχιλόχου
103
« Ω
Ζευ, πάτερ Ζευ, σόν μεν ουρανού κράτος, σύ δ’ έργ’ επ’ ανθρώπων οράς λεωργά και
θεμιστά, σοι δε θηρίων ύβρις τε και δίκη
μέλει», ήτοι ….συ βλέπεις όλα τα έργα των ανθρώπων και τα πονηρά
και τα καλά, συ επίσης φροντίζεις για
την ακολασία και τη δικαιοσύνη των θηρίων. (έχουν δικαιοσύνη τα τετράποδα;;;)
Πλουτάρχου βίοι
παράλληλοι. Αλέξανδρος 51, 134
« Οι
Έλληνες ανάμεσα στους Μακεδόνες, δεν
φαίνονται σαν ημίθεοι που περπατούν
ανάμεσα σε θηρία;»
Θαλής
ο Μιλήσιος (Διογένης Λαέρτιος
1,32)
Ο
Θαλής ο Μιλήσιος ευγνωμονούσε την τύχη του διότι
«πρώτον εγεννήθη άνθρωπος
και όχι θηρίον, δεύτερον εγεννήθη άνδρας και όχι γυναίκα και τρίτον εγεννήθη Έλλην
και όχι βάρβαρος».
Δ. Σημερινή πραγματικότητα
Άνθρωπος αγριεύων
συμπεριφέρεται απρεπώς και επικινδύνως προς
τους πάντες και χαρακτηρίζεται
προς τούτο με τη λαϊκή
φράση: «Αφήστε
τον έγινε θηρίο», ήτοι δεν έχει μέσα του πνεύμα Θεού, άρα τη χρονική
εκείνη στιγμή δεν είναι «άνθρωπος» ,
διότι, συμπερασματικά, η έννοια του «ανθρώπου»
έχει πνευματικό νόημα και ταυτίζεται με
την έννοια του Πνεύματος του Θεού, το οποίο ενεφύσησε σε αυτόν κατά την δημιουργίαν
του (πνοήν
ζωής), κατ’ επέκταση δε και της επικοινωνίας μετ’ αυτού (κοιτώ προς τα
πάνω ή επικοινωνώ μετά του Θεού), γι’ αυτό και απορρίπτεται το
υποτιμητικό «άνω θρώσκω».