Ιωάννης Μ. Ασλανίδης Αντιστράτηγος ε.α.
Επίτιμος διοικητής της Σ.Σ.Ε.
Επισκέφθηκα προ καιρού την περιοχή ΔΟΪΡΑΝΗΣ – ΚΙΛΚΙΣ, πηγαίνοντας για μερικές ημέρες στην
ιδιαίτερη πατρίδα μου την ΔΡΑΜΑ. Με την ευκαιρία της παρουσίας
μου εκεί, θεώρησα σωστό να επισκεφθώ τα στρατιωτικά κοιμητήρια (ΕΛΛΗΝΙΚΑ και ΣΥΜΜΑΧΩΝ)
του Α΄ παγκοσμίου πολέμου 1914-1918
στις περιοχές ΔΟΪΡΑΝΗΣ και ΚΙΛΚΙΣ (ΚΡΙΣΤΩΝΗ).
Θαύμασα, πικράθηκα, λυπήθηκα, στεναχωρήθηκα,
απογοητεύθηκα και μη αντέχοντας
την προσβολή σας γράφω:
Πρώτον:
Στην περιοχή της ΔΟΪΡΑΝΗΣ υπάρχουν ελληνικά και βρετανικά
κοιμητήρια. Η εικόνα που αντίκρισα σαν Άνθρωπος μ’ έκανε να νοιώσω δέος για το μεγαλείο των λαών που ξέρουν να τιμούν τους
νεκρούς των, όχι μόνο για την υπεράσπιση της ακεραιότητας της
πατρίδας των, αλλά ακόμη και για την ελευθερία των άλλων λαών. Σας Έλληνας
πολίτης όμως, ένιωσα θλίψη, πίκρα και απογοήτευση από την εικόνα που
παρουσίαζαν τα δύο κοιμητήρια. Το μεν βρετανικό
κοιμητήριο περιποιημένο και
φροντισμένο από νοικοκυρεμένα χέρια με παραδεισένια εικόνα,
αποδίδοντας τον προσήκοντα φόρο τιμής στους πεσόντες των αγώνων της πατρίδας
των. Από την άλλη πλευρά το Ελληνικό Στρατιωτικό κοιμητήριο των
νεκρών πολεμιστών μας, δίπλα στο Αγγλικό, σε
αθλία κατάσταση, χωρίς καμία φροντίδα, εγκαταλειμμένο στην φθορά του χρόνου.
Παρουσίαζε τέτοια εικόνα ΝΤΡΟΠΗΣ, που σε μερικά χρόνια
εκεί τίποτα δεν θα δείχνει, τον ηρωικό θάνατο αυτών των παιδιών της Ελλάδος.
Δεύτερον:
Έξω από το Κιλκίς, στο χωριό ΚΡΙΣΤΩΝΗ, βρίσκεται επίσης ένας ακόμη
Συμμαχικό κοιμητήριο, το οποίο περιέχει τους τάφους 682 Βρετανών,
23 Ελλήνων και 6 Βουλγάρων (των αντιπάλων δυνάμεων).
Αντίθετα, αυτό το στρατιωτικό κοιμητήριο παρουσιάζει εικόνα παραδεισένια,
τέλειο από πάσης πλευράς (Αρχιτεκτονική τάξεως, καθαριότητος, συντηρήσεως, πρασίνου
κ.λπ.), έτσι ώστε όλα να δείχνουν την
φροντίδα του Αγγλικού κράτους προς τους νεκρούς των, όπου και αν
αυτοί βρίσκονται. Ήταν και παραμένουν για όλα τέλεια.
Όταν δε πλησιάζεις το Βρεττανικό κοιμητήριο σε πιάνει δέος. Σε
μαρμάρινες πλάκες του κοιμητηρίου με συγκίνηση και θαυμασμό διάβασα:
ΒΡΕΤΑΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΩΤΙΚΟΝ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟΝ
Η ΓΗ ΟΠΟΥ
ΚΕΙΤΑΙ ΤΟ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟ ΤΟΥΤΟ ΦΟΡΟΣ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ, ΕΔΟΘΗ ΠΡΟΣ
ΑΙΩΝΙΑΝ ΑΝΑΠΑΥΣΙΝ ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟΝ 1914-1918 ΕΝΔΟΞΩΣ ΠΕΣΟΝΤΩΝ ΜΑΧΗΤΩΝ ΤΩΝ
ΣΥΜΜΑΧΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΩΝ.
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΕΙΣ ΑΥΤΟΥΣ
fe
ΤΟ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟ
ΑΥΤΟ ΕΚΤΙΣΘΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΕΙΤΑΙ ΥΠΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΠΟΛΙΤΙΑΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ
ΤΑΦΩΝ. ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΗΤΑΝ Ο SER ROBERT LORIMER.
fe
Βέβαια η εικόνα και των άλλων Ελληνικών στρατιωτικών κοιμητηρίων της πατρίδος μας δεν ήταν η
καλύτερη, ούτε ακόμη και των στρατιωτικών κοιμητηρίων, που βρίσκονται στα
αντίστοιχα πολιτικά κοιμητήρια των Ελληνικών πόλεων. Βέβαια αυτά τότε, σήμερα
δεν ξέρω ποία είναι η κατάστασή των.
Και να σκεφθεί κανείς, Κύριοι των
αρμοδίων και υπευθύνων κρατικών φορέων, ότι οι ξένοι αντέγραψαν τα λόγια του Περικλή από τον ΕΠΙΤΑΦΙΟ,
για την τιμή και την δόξα που αρμόζει στους πεσόντας νεκρούς υπέρ της πατρίδος
και εμείς; ΤΙ! Τα αγνοήσαμε. ΤΙ ΚΡΙΜΑ, ΤΙ ΝΤΡΟΠΗ!
<<…η Πόλις αναλαμβάνει από τούδε να διαθρέψει
δημοσία δαπάνη τα τέκνα των [πεσόντες υπέρ πατρίδος] μέχρις ότου ενηλικιωθούν,
ορίζουσα τοιουτοτρόπως ως βραβείον των τοιούτων αγώνων στέφανον ωφέλιμον και
δια τους πεσόντας και δια τους επιζώντας. Διότι όπου μέγιστα ορίζονται βραβεία
αρετής, εκεί και άριστοι πολίται οικούν την Πόλιν….>>
[ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ, Θουκυδίδης Β’ 34-47
παρ.46 σελ.15]
