Από Γιώργος Τούλας
Βλέποντας την
πρώτη σελίδα των σημερινών NY Times απλά σωπαίνεις και
υποκλίνεσαι. Όπως και το εξώφυλλο του Time αυτής της εβδομάδας. Δυο μαθήματα δημοσιογραφίας, το ένα με τη
δημοσίευση των ονομάτων 1000 νεκρών της πανδημίας, από τους εκατό χιλιάδες και
τον απλό τίτλο ”Δεν ήταν ονόματα σε λίστα. Ήταν εμείς” και ο άλλος με ένα
σκίτσο που επισημαίνει στην Αμερική τον κίνδυνο του μεγαλύτερου λάθους της που
είναι προ των πυλών: της επανεκλογής Τραμπ.
Σε μια εποχή που η δημοσιογραφία σε όλο τον
κόσμο περνά μια απίστευτη κρίση, που η ανάγκη της επιβίωσης έχει μετατρέψει
εφημερίδες, περιοδικά, site, κανάλια σε παραμάγαζα πολιτικών, που η πλειοψηφία των
δημοσιευμάτων που διαβάζουμε είναι αποτέλεσμα διαπλοκής, χρήματος που φτάνει
στο Μέσο με κάθε τρόπο, νόμιμο ή
παράνομο και εξασφαλίζει την επιβίωση του, φόβου απώλειας της διαφήμισης αν
γραφτεί έστω μια κριτική για έναν πελάτη, υπάρχοντα ή δυνητικό, στον καιρό της
αυτολογοκρισίας από το φόβο του κλεισίματος, υπάρχουν ακόμα μέσα που δείχνουν
πως θα έπρεπε να είναι η δημοσιογραφία.
Την ίδια στιγμή
στην Ελλάδα ζούμε την χειρότερη στιγμή του λειτουργήματος εδώ και δεκαετίες.
Μια εποχή όπου τα Μέσα ομονοούν υπέρ μιας εξωραϊσμένης εικόνας των κρατούντων,
χωρίς ίχνος ντροπής για την απώλεια της κριτικής ικανότητας.
Πρωτοσέλιδα κατάπτυστα
που θα ταίριαζαν στη Βόρεια Κορέα, καθημερινά αποκλειστικά που
εξασφαλίζονται με αποστολή θεμάτων από υπουργικά γραφεία, ελεεινές συνεντεύξεις που
εξωραϊζουν εικόνες, παρουσιαστές στην τηλεόραση που έρχονται σε οργασμό επειδή τους έκανε
την τιμή να εμφανιστεί στην εκπομπή ή το δελτίο τους ο τάδε ή ο δείνα πολιτικός,
τοπικά μέσα που ζουν με
τη διαρκή συναλλαγή με δημάρχους, περιφερειάρχες, αντιδημάρχους, προέδρους
οργανισμών που εγκρίνουν κάτω από το τραπέζι κονδύλια, από ξεκάθαρη διαφήμιση μέχρι ”ενισχύσεις” ανύπαρκτων
ημερίδων, στις οποίες τα μέσα αντί να καλέσουν ειδικούς να μιλήσουν
καλούν τους ίδιους τους χρηματοδότες τους και όλα αυτά για να διατηρούν το
μορατόριουμ της ατσαλάκωτης εικόνας, τη μη όχλησης με πληροφορίες σκανδάλων που
δεν θα φτάσουν ποτέ στον αέρα.
Παράλληλα με
δελτία τύπου που παρουσιάζονται ως ειδήσεις, αφιερώματα εμπορικά που
παρουσιάζονται ως δημοσιογραφική δουλειά και σιωπή παντού.
Και από την
άλλη όποιος θα ήθελε να κάνει έρευνα, να αποκαλύψει, να στριμώξει, να παράξει
δημοσιογραφικό έργο, κομμένος από κάθε διαφήμιση, από κάθε πόρο που θα μπορούσε
να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα και την ανεξαρτησία του απλά μαραζώνει.
Θα ήταν χρήσιμο
να βγάλει η κυβέρνηση στον αέρα τα ποσά που έδωσε με την καμπάνια ”Μένουμε στο
σπίτι”, σε κάθε μέσο. Θα έβγαιναν χρήσιμα συμπεράσματα γιατί
εδώ δεν έχουμε ποτέ πρωτοσέλιδα σαν αυτά στο πάνω μέρος της σελίδας.
Αυτό δεν είναι δημοσιογραφία όμως. Μου
έλεγε πέρσι ένας συνάδελφος από ένα αθηναϊκό μέσο μεγάλης δύναμης σε μια
εξομολογητική στιγμή: Τώρα πια αυτολογοκρινόμαστε και κει που δεν πρέπει
προληπτικά. Προληπτικά.