Ο Βαρώνος Μινχάουζεν είναι διάσημος, αιώνες
τώρα, ως ήρωας ενός παραμυθιού ή, κατ’ άλλους, ως ο μεγαλύτερος ψεύτης όλων των εποχών. Και πως θα μπορούσε
να γίνει αλλιώς όταν περιγραφόταν να πετά επάνω σε μια οβίδα πυροβόλου ή να
πραγματοποιεί άλλα, φύσει αδύνατα, κατορθώματα;
Κι όμως, όπως
πάντα, πίσω από τους θρύλους και τα παραμύθια υπάρχει μια δόση ιστορίας. Ο Ιερώνυμος Καρλ φον Μινχάουζεν γεννήθηκε
στις 11 Μαΐου 1720 στην περιοχή του
Αννόβερου της Γερμανίας. Ήταν αριστοκρατικής καταγωγής με τις ρίζες του να
κρατούν από τον δουκικό οίκο του Μπράουνσβαϊγκ – Λίνεμπουργκ. Ένας
εξάδελφός του υπήρξε ιδρυτής του διάσημου πανεπιστημίου του Γκέτιγκεν και
πρωθυπουργός του Αννόβερου.
Ο Μινχάουζεν πέρασε από νεαρή ηλικία στην
υπηρεσία του δούκα Αντωνίου Ούλριχ Β’ ο οποίος διορίστηκε
στρατηγός του ρωσικού στρατού μέχρι το 1741 που φυλακίστηκε από την τσαρίνα Ελισάβετ.
Ο Μινχάουζεν είχε ακολουθήσει τον δούκα
στη Ρωσία και εντάχθηκε, ως σαλπιγκτής, στο σύνταγμα θωρακοφόρων
του Μπράουσβαϊγκ στο οποίο υπηρετούσαν και Γερμανοί.
Το 1740 ο Μινχάουζεν
είχε προαχθεί σε υπίλαρχο έχοντας πολεμήσει καλά στον πόλεμο κατά των Τούρκων.
Παρέμεινε στην υπηρεσία της Ρωσίας μέχρι το 1760 οπότε και αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του ιλάρχου και
αποσύρθηκε στη Γερμανία με τη σύζυγό του.
Σύντομα ο Μινχάουζεν έγινε διάσημος διηγούμενος, αρκετά
«φουσκωμένες» τις
περιπέτειές τους στη Ρωσία και τις συγκρούσεις με τους Τούρκους. Η φήμη του δε,
μεγάλωσε που πολλοί ευγενείς τον επισκέπτονταν μόνο και μόνο για να ακούσουν
τις ιστορίες του… Ωστόσο ο Μινχάουζεν
δεν διηγείτο πράγματα αδύνατα που δεν συνέβησαν ποτέ. Έλεγε την αλήθεια, απλώς λίγο πιο πικάντικη…
Όλο τον θρύλο
που μέχρι σήμερα περιβάλει το όνομά του ο Μινχάουζεν
τον οφείλει στον Ρούντολφ Έριχ Ράσπε, έναν συγγραφέα με
μεγάλη φαντασία που αποφάσισε να διασκευάσει τις διηγήσεις του βαρώνου. Το
βιβλίο με τις φανταστικές περιπέτειες του Μινχάουζεν
έτυχε τόσο καλής υποδοχής που κυκλοφόρησε και εκτός Γερμανίας πράγμα σπάνιο
εκείνη την εποχή.
Ο Μινχάουζεν πάντως δεν χάρηκε καθόλου και
απείλησε να κινηθεί νομικά κατά του εκδότη του Ράσπε. Ο
τελευταίος αποποιήθηκε του τίτλου και το βιβλίο συνέχισε να κυκλοφορεί ανωνύμως
και να εκδίδεται και σε άλλες χώρες, μέχρι και τις ΗΠΑ. Ο πραγματικός ήρωας της
ιστορίας, ο βαρώνος Μινχάουζεν, πέθανε
το 1797, έχοντας βιώσει και μια
προσωπική οικογενειακή τραγωδία με την κατά πολύ νεώτερή του δεύτερη σύζυγό
του.
