Το έστειλε ο Γιώργος Επιτήδειος
Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Πριν από λίγες ημέρες στη Σχολή
Διεθνών Σχέσεων, The Paul H.
Nitze School of Advanced International Studies, του Πανεπιστημίου
Johns Hopkins, ο Υπουργός Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών, Στρατηγός Τζέημς Μάτις, πραγματοποίησε μια εξαιρετικά
σημαντική ομιλία με θέμα τη νέα αμυντική στρατηγική των ΗΠΑ.
Μια ομιλία η οποία είναι καθοριστική για την μελλοντική εξέλιξη του διεθνούς συστήματος. Κομβικό στοιχείο του σχεδιασμού που παρουσίασε ο Στρατηγός, είναι ότι ΗΠΑ στην προεδρία Τράμπ, φεύγουν από την εποχή της ουτοπικής ήρεμης δύναμης της αμυντικής στρατηγικής του Ομπάμα και την στρατηγική ατροφία, επιδιώκοντας δραστική αλλαγή σε ευρεία κλίμακα.
Τα βασικά χαρακτηριστικά της νέας αμυντικής στρατηγικής των ΗΠΑ είναι η ακρίβεια, και η ιδεολογική δυναμικότητα που στο κέντρο της βρίσκεται ο όρος “greater lethality” (εξαιρετικά θανατηφόρα). Για αυτούς που θα βιαστούν να μιλήσουν για πολεμοχαρή Στρατηγό, ο Μάτις μόνο τέτοιος δεν είναι. Και ο λόγος που δεν είναι πολεμοχαρής είναι ότι ο Στρατηγός των Στρατηγών, όπως τον αποκαλούν στις ΗΠΑ, έχει γνωρίσει το πόλεμο, με αποτέλεσμα να μην τον επιζητεί.
Δεν είναι τυχαίο που στην ομιλία του διακήρυξε με σαφήνεια ότι τα στελέχη του Υπουργείου Άμυνας, πρέπει πάντα να «συνεργάζονται με τους διπλωμάτες μας», για να μπορούν να διαπραγματεύονται από θέση ισχύος. Αποκάλυψε μάλιστα ότι σε καθημερινή βάση βρίσκεται σε επαφή με τον Υπουργό Εξωτερικών, Ρέξ Τίλλερσον, για να διαμορφώνουν κοινό όραμα το οποίο παρουσιάζουν στο Λευκό Οίκο και τον Αμερικανό Πρόεδρο. Το ίδιο, όπως είπε επιδιώκει και με τους ομολόγους του άλλων χωρών, πιο στενές σχέσεις.
Ο Στρατηγός, έδωσε μεγάλη έμφαση στις σχέσεις με ξένες υπηρεσίες πληροφοριών, εξασφαλίζοντας ότι θα εξαλειφθούν τα κενά δυνατοτήτων του ΝΑΤΟ μέσα από την εξαφάνιση επικαλύψεων. Γιαυτό και χαρακτήρισε τις συμμαχίες κρίσιμες. Ταυτόχρονα βέβαια έκανε σαφές ποια είναι η στρατηγική. «Αναμένουμε από τους Ευρωπαίους συμμάχους να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους για αύξηση των δαπανών για την άμυνα και τον εκμοντερνισμό έτσι ώστε να ενισχυθεί η συμμαχία μπροστά στις κοινές ανησυχίες ασφάλειας.»
Η στρατηγική πέρα από το πνεύμα συνεργασίας έχει και ατσάλι στον τομέα της προετοιμασίας για την περίπτωση σύγκρουσης. Αναγνωρίζοντας την άνοδο μιας ιμπεριαλιστικής στρατηγικής από την Κίνα, στις θάλασσες τις Νότιας και Ανατολικής Κίνας, ο Στρατηγός εξήγγειλε την ενίσχυση των δυνατοτήτων από κοινού με συμμάχους όπως η Αυστραλία, η Ινδία και η Ιαπωνία. Ταυτόχρονα συνέδεσε τη Ρωσία και την Κίνα ως αναθεωρητικές δυνάμεις, που επιδιώκουν να αποκτήσουν δυνατότητα βέτο στις αποφάσεις άλλων κρατών, όσο αφορά αποφάσεις σε θέματα διπλωματίας, οικονομίας και ασφάλειας, κάτι το οποίο χαρακτήρισε απαράδεκτο διότι υποσκάπτει τα θεμέλια των δημοκρατικών αρχών των ΗΠΑ. Αναγνωρίζοντας αυτό το γεγονός και αυτή την απειλή, ο Στρατηγός Μάτις, ξεκαθάρισε ότι το Πεντάγωνο θα κινηθεί στην κατεύθυνση αντιμετώπισης του εξαναγκασμού και της αποτροπής. Ένα καλό παράδειγμα αυτής της πρόθεσης είναι η απόφαση για διατήρηση χερσαίων δυνάμεων στη Συρία.
Ο Αμερικανός Υπουργός Άμυνας, έχει αποφασίσει να βελτιώσει δραματικά την ετοιμότητα των ενόπλων δυνάμεων έτσι ώστε να μπορούν να εμπλακούν σε σύρραξη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Η στρατηγική δίνει έμφαση στην προώθηση υλικού στα μέτωπα και νέα προσπάθεια για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας κέντρων διοίκησης και ελέγχου, ακόμη και σε πιθανότητα πυρηνικής σύγκρουσης.
Η νέα στρατηγική είναι ευέλικτη και έχει αυτό που στην Αμερική αποκαλείται “teeth” δόντι. Παρόλα αυτά ο Στρατηγός έχει να αντιμετωπίσει τη γραφειοκρατία του Πενταγώνου, και τη δύσκολη αποστολή να καταφέρει να την προσαρμόσει, στο νέο πλαίσιο, έτσι ώστε να μάθει να κάνει πολύ περισσότερα με πολύ λιγότερα χρήματα των φορολογουμένων.
Συμπερασματικά, μετά την νωθρότητα της οκταετίας Ομπάμα, η οποία οδήγησε τις Ηνωμένες Πολιτείες να έχουν απωλέσει την καθαρή υπεροχή, σε πάρα πολλούς κρίσιμους τομείς στον τομέα της άμυνας και των ενόπλων δυνάμεων, έναντι της Ρωσίας και ίσως της Κίνας, η στρατηγική που παρουσίασε ο Στρατηγός Μάτις, δίνει νέα αξιοπιστία στο παραδοσιακό δόγμα των ΗΠΑ, στον τομέα της ασφάλειας. Το δόγμα αυτό ανέκαθεν είναι απλό και ξεκάθαρο. Στην περίπτωση που η διπλωματία και η αποτροπή αποτύχει, οι ένοπλες δυνάμεις είναι έτοιμες να συγκρουστούν και να κερδίσουν.
Η καταστροφική ανυπαρξία στρατηγικής στην οκταετία Ομπάμα, η οποία οδήγησε τις ΗΠΑ από το να ηγούνται, στο να παρακολουθούν το διεθνές σύστημα να εξελίσσεται σε μια άναρχη σούπα, αποτελεί παρελθόν. Ο ρεαλισμός και το εθνικό συμφέρον επιστρέφουν και αυτό αναπόφευκτα, παρά τις αντιδράσεις του συστήματος Σόρος και λοιπών συγγενών, θα οδηγήσει σε σταθερότητα έναν πλανήτη που βρίσκεται στα όρια της απόλυτης αναρχίας.
Μια ομιλία η οποία είναι καθοριστική για την μελλοντική εξέλιξη του διεθνούς συστήματος. Κομβικό στοιχείο του σχεδιασμού που παρουσίασε ο Στρατηγός, είναι ότι ΗΠΑ στην προεδρία Τράμπ, φεύγουν από την εποχή της ουτοπικής ήρεμης δύναμης της αμυντικής στρατηγικής του Ομπάμα και την στρατηγική ατροφία, επιδιώκοντας δραστική αλλαγή σε ευρεία κλίμακα.
Τα βασικά χαρακτηριστικά της νέας αμυντικής στρατηγικής των ΗΠΑ είναι η ακρίβεια, και η ιδεολογική δυναμικότητα που στο κέντρο της βρίσκεται ο όρος “greater lethality” (εξαιρετικά θανατηφόρα). Για αυτούς που θα βιαστούν να μιλήσουν για πολεμοχαρή Στρατηγό, ο Μάτις μόνο τέτοιος δεν είναι. Και ο λόγος που δεν είναι πολεμοχαρής είναι ότι ο Στρατηγός των Στρατηγών, όπως τον αποκαλούν στις ΗΠΑ, έχει γνωρίσει το πόλεμο, με αποτέλεσμα να μην τον επιζητεί.
Δεν είναι τυχαίο που στην ομιλία του διακήρυξε με σαφήνεια ότι τα στελέχη του Υπουργείου Άμυνας, πρέπει πάντα να «συνεργάζονται με τους διπλωμάτες μας», για να μπορούν να διαπραγματεύονται από θέση ισχύος. Αποκάλυψε μάλιστα ότι σε καθημερινή βάση βρίσκεται σε επαφή με τον Υπουργό Εξωτερικών, Ρέξ Τίλλερσον, για να διαμορφώνουν κοινό όραμα το οποίο παρουσιάζουν στο Λευκό Οίκο και τον Αμερικανό Πρόεδρο. Το ίδιο, όπως είπε επιδιώκει και με τους ομολόγους του άλλων χωρών, πιο στενές σχέσεις.
Ο Στρατηγός, έδωσε μεγάλη έμφαση στις σχέσεις με ξένες υπηρεσίες πληροφοριών, εξασφαλίζοντας ότι θα εξαλειφθούν τα κενά δυνατοτήτων του ΝΑΤΟ μέσα από την εξαφάνιση επικαλύψεων. Γιαυτό και χαρακτήρισε τις συμμαχίες κρίσιμες. Ταυτόχρονα βέβαια έκανε σαφές ποια είναι η στρατηγική. «Αναμένουμε από τους Ευρωπαίους συμμάχους να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους για αύξηση των δαπανών για την άμυνα και τον εκμοντερνισμό έτσι ώστε να ενισχυθεί η συμμαχία μπροστά στις κοινές ανησυχίες ασφάλειας.»
Η στρατηγική πέρα από το πνεύμα συνεργασίας έχει και ατσάλι στον τομέα της προετοιμασίας για την περίπτωση σύγκρουσης. Αναγνωρίζοντας την άνοδο μιας ιμπεριαλιστικής στρατηγικής από την Κίνα, στις θάλασσες τις Νότιας και Ανατολικής Κίνας, ο Στρατηγός εξήγγειλε την ενίσχυση των δυνατοτήτων από κοινού με συμμάχους όπως η Αυστραλία, η Ινδία και η Ιαπωνία. Ταυτόχρονα συνέδεσε τη Ρωσία και την Κίνα ως αναθεωρητικές δυνάμεις, που επιδιώκουν να αποκτήσουν δυνατότητα βέτο στις αποφάσεις άλλων κρατών, όσο αφορά αποφάσεις σε θέματα διπλωματίας, οικονομίας και ασφάλειας, κάτι το οποίο χαρακτήρισε απαράδεκτο διότι υποσκάπτει τα θεμέλια των δημοκρατικών αρχών των ΗΠΑ. Αναγνωρίζοντας αυτό το γεγονός και αυτή την απειλή, ο Στρατηγός Μάτις, ξεκαθάρισε ότι το Πεντάγωνο θα κινηθεί στην κατεύθυνση αντιμετώπισης του εξαναγκασμού και της αποτροπής. Ένα καλό παράδειγμα αυτής της πρόθεσης είναι η απόφαση για διατήρηση χερσαίων δυνάμεων στη Συρία.
Ο Αμερικανός Υπουργός Άμυνας, έχει αποφασίσει να βελτιώσει δραματικά την ετοιμότητα των ενόπλων δυνάμεων έτσι ώστε να μπορούν να εμπλακούν σε σύρραξη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Η στρατηγική δίνει έμφαση στην προώθηση υλικού στα μέτωπα και νέα προσπάθεια για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας κέντρων διοίκησης και ελέγχου, ακόμη και σε πιθανότητα πυρηνικής σύγκρουσης.
Η νέα στρατηγική είναι ευέλικτη και έχει αυτό που στην Αμερική αποκαλείται “teeth” δόντι. Παρόλα αυτά ο Στρατηγός έχει να αντιμετωπίσει τη γραφειοκρατία του Πενταγώνου, και τη δύσκολη αποστολή να καταφέρει να την προσαρμόσει, στο νέο πλαίσιο, έτσι ώστε να μάθει να κάνει πολύ περισσότερα με πολύ λιγότερα χρήματα των φορολογουμένων.
Συμπερασματικά, μετά την νωθρότητα της οκταετίας Ομπάμα, η οποία οδήγησε τις Ηνωμένες Πολιτείες να έχουν απωλέσει την καθαρή υπεροχή, σε πάρα πολλούς κρίσιμους τομείς στον τομέα της άμυνας και των ενόπλων δυνάμεων, έναντι της Ρωσίας και ίσως της Κίνας, η στρατηγική που παρουσίασε ο Στρατηγός Μάτις, δίνει νέα αξιοπιστία στο παραδοσιακό δόγμα των ΗΠΑ, στον τομέα της ασφάλειας. Το δόγμα αυτό ανέκαθεν είναι απλό και ξεκάθαρο. Στην περίπτωση που η διπλωματία και η αποτροπή αποτύχει, οι ένοπλες δυνάμεις είναι έτοιμες να συγκρουστούν και να κερδίσουν.
Η καταστροφική ανυπαρξία στρατηγικής στην οκταετία Ομπάμα, η οποία οδήγησε τις ΗΠΑ από το να ηγούνται, στο να παρακολουθούν το διεθνές σύστημα να εξελίσσεται σε μια άναρχη σούπα, αποτελεί παρελθόν. Ο ρεαλισμός και το εθνικό συμφέρον επιστρέφουν και αυτό αναπόφευκτα, παρά τις αντιδράσεις του συστήματος Σόρος και λοιπών συγγενών, θα οδηγήσει σε σταθερότητα έναν πλανήτη που βρίσκεται στα όρια της απόλυτης αναρχίας.
Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος – Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International
Studies (SAIS), The Johns Hopkins University, και μέλος του International Institute for Strategic Studies.
