Σεβαστοί Πατέρες, Αξιότιμε κ. Δήμαρχε,
κυρίες, κύριοι και
Αγαπητά μας παιδιά
Με πανηγυρικές εκδηλώσεις εορτάζουμε κι’
εφέτος την διπλή εορτή, την Εθνική και Αγιασμένη Επανάσταση της 25ης Μαρτίου του 1821, η οποία ξυπνάει τις μνήμες μας Χριστιανικώς,
με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και Εθνικώς, με τον Ευαγγελισμό τους Γένους των
Ελλήνων.
Αυτός είναι και ο σκοπός της σημερινής μας
παρουσίας, εδώ των πολιτικών και εκκλησιαστικών αρχών και του λαού, στο μνημείο
των Ηρώων της πόλης μας. Δηλαδή:
Να τιμήσουμε τους ήρωες του 21, οι οποίοι
θυσίασαν τα πάντα στη ζωή τους, από αφάνταστες ταλαιπωρίες μέχρι και την ίδια
τους τη ζωή για την απελευθέρωση του υπόδουλου γένους μας.
Να επισημάνουμε τα αίτια και τους
κυριότερους παράγοντες που συνέβαλαν στην επιτυχία της Επαναστάσεως και
Να εξάγουμε τα διδάγματα προς εφαρμογή ή
αποφυγή για την μελλοντική μας ζωή (προσωπική- κοινωνική-εθνική).
25η
Μαρτίου: Ημέρα του συμβολισμού των δύο «Χαίρε».
«Χαίρε
Κεχαριτωμένη Μαρία» ακούσαμε σήμερα στην εκκλησία μας από τον
Αρχάγγελο Γαβριήλ και «Χαίρε ώ χαίρε
Λευτεριά» ακούμε στον Εθνικό μας Ύμνο από τον ποιητή Διονύσιο Σολωμό.
Το
πρώτο «Χαίρε» εκφράζει:
- Το αποκεκρυμμένο απ’αιώνος μυστήριον,
για την κατανόηση του οποίου απαιτείται πίστη.
- Την χαρμόσυνη αγγελία περί της
συλλήψεως από την Παρθένο Μαρία του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού, ο οποίος
αποφάσισε να φορέσει την ανθρώπινη σάρκα για να τον δούμε και να τον ακούσουμε
με τις ανθρώπινες αισθήσεις, προκειμένου να μας οδηγήσει στον δρόμο της
σωτηρίας μας προς τη Θέωση.
- Με αυτό τον τρόπο Η αειπάρθενος Μαρία
και Θεοτόκος ευαγγελιζομένη έλαβε την Χάρη να συμφιλιώσει το ανθρώπινο γένος με
τον Θεό.
Το
δεύτερο «Χαίρε»
εκφράζει τον Ευαγγελισμόν του
Έθνους μας, ήτοι την ευλογία που έλαβε από τον Θεό ,προκειμένου :
-Να αποτινάξει τον ζυγόν της δουλείας
και ανακτήσει την πολιτικήν και εθνικήν ελευθερία του και
-Να απελευθερώσει τους επί αιώνας
υποδούλους αδελφούς, στα κατεχόμενα από τους Οθωμανούς εδάφη.
Το γένος των Ελλήνων χαλυβδούμενο μέσα στις
σκληρές μακροχρόνιες δοκιμασίες της Τουρκικής σκλαβιάς, μετανοεί και ο Θεός
αναγγέλει και πάλι, δια του αρχιεπισκόπου Πατρών Γερμανού, την απόφασή Του να
μας ελευθερώσει από τους Τούρκους.
Αυτή η ευλογία του Θεού από τον αρχιερέα
Γερμανό, αποτελεί το νέον «Χαίρε», το
ευάγγελμα της Εθνικής παλιγγενεσίας, τον Επανευαγγελισμό του Ελληνικού Έθνους.
Έτσι εφθάσαμε στην Εθνική μας επανάσταση.
Κυρίες, Κύριοι και αγαπητά μας παιδιά.
Επειδή ο χρόνος και ο χώρος δεν επιτρέπουν
να επεκταθούμε αναλυτικά στα ιστορικά γεγονότα και στα πρόσωπα που έπαιξαν
κύριο ρόλο στον αγώνα της Εθνικής παλιγγενεσίας του 21, με την αξία και την
σημασία που τους αρμόζει, θα αρκεσθώ επιγραμματικά στην αναφορά των πλέον χαρακτηριστικών
στοιχείων που δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε για το ηρωϊκό 21, χωρίς ημερομηνίες
και λοιπές λεπτομέρειες από εκείνον τον αγώνα.
Α.
Ποια ήσαν τα αίτια της εκρήξεως της Ελληνικής επαναστάσεως του 1821;
Βασικώς συνοψίζονται
σε τρία(3).
1ο: Η
διατήρηση του αδιάσπαστου της εθνικής συνειδήσεως των Ελλήνων.
Η ζωή του Ελληνικού
Έθνους δεν διεκόπη την αποφράδα ημέρα της 29ης Μαϊου 1453.
Η απελευθερωτική δάδα του Γένους
είχε ανάψει κατά τρόπο ακατάληπτο από τους αχνούς του αίματος των μαρτύρων
υπερασπιστών της Κωνσταντινουπόλεως. Αυτή την ανάμνηση του
αίματος των Ελλήνων συντηρούσε το Γένος, κατά την διάρκεια της μακραίωνης δουλείας.
2ο: Η
ψυχική σύσταση και ο χαρακτήρας του Έλληνος
Η φιλοπατρία, το
φιλελεύθερο και ανυπότακτο πνεύμα, η θρησκευτική πίστη, ο πολυμήχανος και
δημιουργικός χαρακτήρας του, διατηρήθηκαν ζωντανά επί αιώνας, με την καθοδήγηση της εθναρχούσης εκκλησίας
κατά την ιστορικήν του πορεία. Ο έλληνας όντας φιλελεύθερος ήταν αδύνατο να
δεχθεί επί μονίμου βάσεως και χωρίς αντιρρήσεις την παρουσία, τον σαρκικό και
πνευματικό βαρβαρισμό των Τούρκων, διότι του
Έλληνος ο τράχηλος ζυγόν δεν υπομένει.
3ο:
Οι αρχές του Ελληνοχριστιανικού πολιτισμού
Το Γένος μας ανεγνώρισε ότι
πέραν του ηρωϊσμού υπάρχει η θυσία για τον αδελφόν και η αγάπη για τον
συνάνθρωπον. Αυτή η ανθρωπιστική ιδέα
της εθελοθυσίας που χαρακτηρίζει τους Έλληνες, για άλλους λαούς είναι τελείως
ακατάληπτη.
Να γιατί δεν αφιστάμεθα της πραγματικότητας
όταν λέμε πως το πνευματικό μεγαλείο του Έθνους μας, συνίσταται στο Ελληνικό πνεύμα και την Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη.
Β.
Ποιος είναι ο χαρακτήρας και το αληθινό νόημα της Επαναστάσεως του 1821;
Κάποιοι ιστορικοί και ερευνητές βλέπουν
στην Επανάσταση του 1821, οικονομικά
συμφέροντα, ιστορικές νομοτέλειες και ταξικούς αγώνες εναντίον των
κοτζαμπάσηδων και των δημογερόντων. Αποτελεί «ύβρι» για τον αγώνα της
ανεξαρτησίας η θεωρία του ιστορικού υλισμού και της κοινωνικής επαναστάσεως.
Οι ευκατάστατοι Μωραϊτες προεστοί με όποια
μελανά σημεία της
εθνικο-οικονομικο-θρησκευτικής συμπεριφοράς τους, και αν τους κρίνουμε, κατά
την διάρκειαν της μακραίωνης δουλείας των Ελλήνων, ουδέποτε θα ετίθεντο
επικεφαλής ενός αγώνος που θα εστρέφετο εναντίον τους.
Η επανάσταση του 1821 ήταν ένας καθολικός
ξεσηκωμός του Γένους
στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο όπου
ζούσαν από αρχαιοτάτων χρόνων Έλληνες. Ήταν Εθνική Επανάσταση «Για
του Χριστού την Πίστη την Αγία και της Πατρίδος την Ελευθερία».
Υπάρχουν αμέτρητα ιστορικά αποδεικτικά
στοιχεία περί τούτου. Επιγραμματικώς επικαλούμαι:
Την αποστομωτική απάντηση που δίδει ο
στρατηγός Θ. Κολοκοτρώνης στην ομιλία του προς τους
νέους στην Πνύκα, μερικά χρόνια αργότερα.
Την διακήρυξη του αρχιεπισκόπου ΠΠ Γερμανού και των προεστών, στην πλατεία Αγίου Γεωργίου της Πάτρας προς τους προξένους των ευρωπαϊκών
χωρών, την 23ην
Μαρτίου 1821.
Γ.
Σπουδαιότεροι Παράγοντες που επηρέασαν την Επανάσταση του 1821
1ον Η εκκλησία και το ράσο
Ανάμεσα στην ματωμένη φουστανέλλα των
αρματωλών και κλεφτών, υψώνεται αιώνιο εθνικό σύμβολο, το ράσο της Ορθοδοξίας, το οποίο:
-Μέσα από τους σκοτεινούς θόλους των
Μοναστηριών και των Ιερών Ναών, ιεράρχες, απλοϊκοί παπάδες
και φωτισμένοι καλόγεροι ανέλαβαν την εκπαίδευση των παιδιών με τα θαυμάσια
κείμενα των Ιερών βιβλίων, διότι την εποχή εκείνη όλα τα’ σκιαζε η φοβέρα και
τα πλάκωνε η σκλαβιά. Ποιο Πανεπιστήμιο ή Δημόσιο σχολείο θα λειτουργούσε στη
σκλαβωμένη Ελλάδα;; πλην ελαχίστων εξαιρέσεων ενδεχομένως.
-Μέσα από τα Μοναστήρια,
επίσης, τροφοδοτούσαν τους αρματωλούς και παρείχαν καταφύγιο στους διωκομένους.
Συχνά αυτά γίνονταν εστίες αντιστάσεως ( Μονή Αρκαδίου, Σέκου, Κούγκι ,κλπ).
-Μέσα από τις ενορίες της εκκλησίας
γινόταν η καταγραφή των Ελλήνων σαν φυσικές οντότητες, εφόσον κράτος δεν
υπήρχε. Η ενορία με άλλα λόγια ήταν το Δημοτολόγιο
της εποχής και έτσι διατηρήθηκε η ενότητα των τοπικών κοινωνιών.
-Μέσα από την κιβωτό της πίστεως και
του Έθνους, η Ορθόδοξη
εκκλησία, τροφοδοτούσε και συντηρούσε το θρησκευτικό και εθνικό φρόνημα των
Ελλήνων.
Σύμφωνα δε με τους υπολογισμούς του Γάλλου
προξένου Πουκεβίλ:
Ένδεκα πατριάρχες απηγχονίσθηκαν ή αποκεφαλίσθησαν,
αρχής γενομένης με τον Εθνομάρτυρα Γρηγόριο τον Ε’.
Εκατόν επίσκοποι υπέστησαν μαρτυρικό θάνατον.
Έξη χιλιάδες
κληρικοί και μοναχοί εμαρτύρησαν και εθανατώθησαν.
2ον Το Κρυφό σχολειό.
Παρά τις προσπάθειες ορισμένων, το Κρυφό
σχολειό υπήρχε και απετέλεσε τον πυρήνα ζωής του Ελληνικού πνεύματος και της
Χριστιανικής Πίστης. Υπάρχει παιδάκι Ελληνικής οικογένειας από τότε μέχρι και
σήμερα που δεν έχει τραγουδήσει με τα πρώτα του λογάκια το ΄΄Φεγγαράκι μου λαμπρό, φέγγε μου να περπατώ, να
πηγαίνω στο σχολειό, να μαθαίνω γράμματα, γράμματα σπουδάγματα, του Θεού τα
πράγματα΄΄;;; Πού άραγε οδηγούν την σκέψη μας αυτές οι φράσεις;;
3ον Η Φιλική Εταιρεία
Έρχεται λοιπόν σαν
φυσική αναγκαιότητα η Φιλική Εταιρεία και δημιουργεί τα
θεμέλια της προς επανάστασιν οργανώσεως, διότι χωρίς προετοιμασία και
συντονισμό δεν ήταν δυνατόν να επιτύχει η Επανάσταση.
4ον Οι Ηγέτες και οπλαρχηγοί
Για πρακτικούς λόγους θα αναφερθώ μόνο στον μέγιστο, κατά
την άποψή μου, οπλαρχηγό της Επαναστάσεως, ο οποίος δεν είναι άλλος από τον
γνωστό Γέρο του Μωριά, Τον ΘΕΟΔΩΡΟ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ, για τους παρακάτω λόγους:
-Ήταν η επιβλητικότερη μορφή του αγώνα με φιλόθεο
και φιλάνθρωπο χαρακτήρα.
-Είχε ηγετική προσωπικότητα και
ενέπνεε τα παλληκάρια του.
-Είχε μεγάλη Πίστη στο Θεό και ήταν
από τους πρωτεργάτες του συνθήματος ΄΄ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ΄΄ για τον
αγώνα. Προσευχόταν γονατιστός μπροστά στην εικόνα του Χριστού και της Παναγίας
και έλεγε στα παλληκάρια του το ΄΄Εμπρός ορέ Ο Θεός
έβαλε την υπογραφή του για τη Λευτεριά και δεν την παίρνει πίσω΄΄.
Ποιος από όλους μας, τους καλοπερασάκηδες Νεοέλληνες προσεύχεται σήμερα
γονατιστός στο Εικόνισμα του Χριστού και Της Παναγίας για τη σωτηρία της
Πατρίδος;; Ας το σκεφτούμε λιγάκι. Πόσο άραγε να είναι το ειδικό Βάρος του
καθενός μας μπροστά στο ειδικό βάρος του
Κολοκοτρώνη;
- Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης,
επίσης, όπως είναι γνωστό σε όλους μας, έσωσε την Επανάσταση όταν όλα είχαν φθάσει σε αδιέξοδο, για
διαφόρους λόγους, με το γνωστό και αναλλοίωτο σε διαχρονική αξία σύνθημα: ΄΄ΦΩΤΙΑ ΚΑΙ ΤΣΕΚΟΥΡΙ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΕΝΟΥΣ΅΄
Δ.
Ποιες ήσαν οι συνέπειες από την
επικράτηση της Ελληνικής επαναστασεως;
α.
Ηθικές συνέπειες
Η 25η Μαρτίου έγινε πυξίδα ηθικής εξελίξεως ως
προς την ζωή. Είναι το αντικειμενικό νόημα αντιστάσεως κατά της ωμής βίας, κατά
της προσβολής/συντριβής της ανθρώπινης προσωπικότητος. Είναι η νίκη-ιστορικό
παράδειγμα του ανθρωπισμού κατά του απανθρωπισμού και της βαρβαρότητος.
β. Εθνικές συνέπειες
-Αποκατάσταση του Ελληνικού Έθνους σε θέση
ανεξαρτήτου και κυριάρχου Έθνους- κράτους, μέσα στο οποίον οι Έλληνες πολίτες
απέκτησαν την πολιτική και εθνική τους ελευθερία.
Χάρις δε στο πνεύμα της 25ης Μαρτίου:
Ακολούθησαν οι εποποιϊες
των Βαλκανικών πολέμων, του Έπους του 1940, οι θυσίες των ηρώων και
ολοκλήρου του Κυπριακού Ελληνισμού.
Διατηρήθηκε αειθαλής ο Ελληνισμός , ρωμαλέα
η φυλή μας και ακμαίο το Έθνος μας.
Καταδείχθηκε στον κόσμο η μεγαλοψυχία και η
πολεμική αρετή των Ελλήνων, διότι οι πρόγονοί μας τότε είχαν μεθύσει με το Αθάνατο
κρασί του 21.
γ.
Υπερεθνικές συνέπειες
- Η δημιουργία για τους λαούς
διδάγματος όπως μη ανέχωνται την κατάσταση
δουλείας και επιχειρούν την αποτίναξη αυτής ανεξαρτήτως της
μαχητικής υπεροχής ή κυριαρχίας του δυνάστου.
- Η σταδιακή υποχώρηση της
κατακτητικής πολιτικής και το ξήλωμα της
Οθωμανικής Αυτοκτατορίας.
-Η διάσπαση της διεθνούς
ομοιογενείας στις προκαταλήψεις για
κυριαρχία του ισχυρού επί του ασθενούς, δίκην κληρονομικού
δικαιώματος.
- Η απομάκρυνση από την μονολιθική
εξωτερική πολιτική και αναζήτηση
δυνατοτήτων διεθνούς συνεργασίας μεταξύ λαών-κρατών-εθνών.
- Η εφαρμογή της αρχής των εθνοτήτων,
με επακόλουθο το δικαίωμα αυτοδιαθέσεως των
λαών.
Το πιο δραματικό, όμως, δίδαγμα της Επαναστάσεως του 1821, εκτός
από τα θετικά στοιχεία που προαναφέρθηκαν, είναι η διαπίστωση της χρονίζουσας εθνικής ασθενείας του λαού μας,
της Διχόνοιας της δολερής, που παρ’ ολίγον να
καταστρέψει στα πρώτα έτη του αγώνος, ό,τι εθνικόν και μεγαλειώδες είχε
επιτευχθεί μέχρι τότε. Αυτή δε ήταν και η κύρια αιτία της μη δικαιώσεως των
Εθνικών πόθων, μη αποκαταστάσεως των εθνικών δικαίων και των συνεχών δοκιμασιών
και τραγωδιών του έθνους μας ( όπως η
Μικρασιατικά τραγωδία).
Από
εμάς εξαρτάται λοιπόν εάν θα αντλήσουμε
και θα εφαρμόσουμε τα σωτηριώδη
διδάγματα του διπλού εορτασμού της 25ης Μαρτίου που συνοψίζονται στα εξής:
- Στην
Εθνική Μνήμη.
- Στην
Εθνική ομοψυχία.
- Στην
Εθνική επαγρύπνιση και πολεμική ετοιμότητα.
- Στην
θεμελιωμένη , εδραία και αμετακίνητη πίστη και μοναδική ελπίδα στον Τριαδικό
θεό και στην Μητέρα Του Υπεραγία Θεοτόκο.
-Στην
αδάμαστη ελληνική θέληση και στην δύναμη της ελληνικής ψυχής.
-Στην
καθολική και εθελουσία απόφαση για οποιαδήποτε θυσία ,αν απαιτηθεί, «Για του
Χριστού την πίστη την Αγία και της πατρίδος την ελευθερία».
Αυτά λοιπόν επιτάσσει η φωνή των προγόνων
μας που, ενώ δεν είχαν τίποτα, επέτυχαν το 1821 το ακατόρθωτο, διότι
αγωνίσθηκαν με τα συνθήματα: Υπέρ Βωμών και Εστιών, και Υπέρ Πίστεως και Πατρίδος
Θα κλείσω την επετειακή μου αναφορά για το
ένδοξο 21, με λίγες παραινέσεις προς όλους μας και κυρίως προς τα παιδιά μας
που αποτελούν και το μέλλον του Έθνους.
Ας διδαχθούμε λοιπόν σήμερα από την Ιστορία.
Ας μην επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος. Ας παραδειγματισθούμε. Ας
θυμηθούμε τον Κολοκοτρώνη, ο οποίος δεν πίστευε στην έξωθεν υποστήριξη και
έλεγε, «Ό,τι είναι να κάνουν οι
Έλληνες, θα το κάνουν μοναχοί τους και δεν έχουν ελπίδα καμμιά από τους ξένους».
Μα τί θέλει τελικά αυτή η πατρίδα από τον
καθένα μας;
-Θέλει να ερμηνεύουμε τη λέξη
«καθήκον» σαν μία δική μας - καταδική μας υποχρέωση προς την πατρίδα και όχι να
απαιτούμε την υποχρέωση αυτή από τους άλλους.
-Θέλει τον καθένα μας να αισθάνεται,
ότι είναι ο μοναδικός υπεύθυνος για την ύπαρξή της. Για την συνέχιση της
ελληνικής της πνοής.
-Θέλει να μην ανεχόμαστε την διαφθορά.
Να μην είμαστε συνεργοί στην διαφθορά. Να στηλιτεύουμε το κάθε τι, που είναι
εθνικά επιζήμιον. Να γίνουμε ανεμοστρόβιλοι και να αποξηλώσουμε κάθε στέγη, που
στεγάζει την ανομία. Να γίνουμε πελέκεις επάνω από κάθε κοιμισμένη συνείδηση
των βολεμένων Ελλήνων.
-Θέλει οι φωνές μας να διαχυθούν στην
παγκόσμια ατμόσφαιρα και να ταρακουνήσουν τις ακουστικές χορδές της οικουμένης,
δίνοντας το μήνυμα, ότι η φωνή των Ελλήνων είναι ουράνια μουσική, που ανυψώνει
την παγκόσμια ψυχή.
-Θέλει να γνωρίζουμε, στις συναλλαγές
μας με τους ξένους, μια και είναι επίκαιρον,
ότι ο πειστικός διαπραγματευτής
είναι εκείνος, που στο ένα χέρι κρατά κλάδον ελαίας και στο άλλο το όπλο του.
Ευλαβείς προσκυνητές σήμερα λοιπόν,
κλίνουμε το γόνυ εμπρός στους τάφους των αθανάτων ηρώων του Έθνους μας.
Εκείνοι μας παρακολουθούν και μας
παρακαλούν να υποσχεθούμε, ότι είμαστε έτοιμοι να υποστούμε κάθε θυσία για να
υπερασπισθούμε την κάθε σπιθαμή του ελληνικού χώρου και την κάθε πάλλουσα
ελληνική ψυχή.
Το υποσχόμεθα;
Ευχαριστώ για την αγάπη σας και σας εύχομαι
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ και του Χρόνου να είμαστε καλύτερα.
Δημ. Μουρτζούκος
Ταξχος ε.α.