Ο Νίκος Καζαντζάκης είναι -αν όχι
ο κορυφαίος- ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες λογοτέχνες. Καταπιάστηκε με όλα σχεδόν τα είδη του λόγου,
με τη μουσική, την πολιτική και τη δημοσιογραφία. Το έργο του έχει μεταφραστεί
περισσότερο από οποιουδήποτε άλλου Έλληνα λογοτέχνη. Τα πιο γνωστά του έργα: Οδύσσεια, Βίος και
πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά (1946), Ο καπετάν Μιχάλης (1953), Ο Χριστός ξανασταυρώνεται (1954), Ο τελευταίος
πειρασμός (1955), Ασκητική, Αναφορά στον Γκρέκο.
Ανάμεσα στις
λέξεις του, ανακαλύψαμε σπουδαίες αλήθειες.
Μερικές από αυτές, θα
διαβάσεις παρακάτω …
-Δεν
ελπίζω τίποτα. Δεν φοβάμαι τίποτα. Είμαι λέφτερος.
-Ό,τι δεν
συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά.
-Μια
αστραπή η ζωή μας… μα προλαβαίνουμε
-Δεν
υπάρχει βαρύτερη τιμωρία από τούτη, να απαντάς στην κακία με καλοσύνη.
-Ένα
καράβι είναι το σώμα μας και πλέει απάνω σε βαθιογάλαζα νερά. Ποιος είναι ο
σκοπός μας; Να ναυαγήσουμε!
-Η ανώτατη
αρετή δεν είναι νά’ σαι ελεύτερος, παρά να μάχεσαι για ελευτερία.
-Να ‘σαι
ανήσυχος, αφχαρίστητος, απροσάρμοστος πάντα. Όταν μια συνήθεια καταντήσει
βολική, να τη συντρίβεις. Η μεγαλύτερη αμαρτία είναι η ευχαρίστηση.
-Να
πεθαίνεις κάθε μέρα. Να γεννιέσαι κάθε μέρα. Ν’ αρνιέσαι ό,τι έχεις κάθε μέρα.
-Γλίτωσα
από την πατρίδα, γλίτωσα από τους παπάδες, γλίτωσα από τα λεφτά, ξεκοσκινίζω…
Λευτερώνουμαι, γίνουμαι άνθρωπος.
-Θεός δεν
είναι; Ό,τι του καπνίσει κάνει. Αν δεν μπορούσε να κάμει αδικίες, τι
παντοδύναμος θα ’ταν;
-Δεν ξέρω
αν πίσω από τα φαινόμενα ζει και σαλεύει μια μυστική, ανώτερη μου ουσία. Κι
ούτε ρωτώ δε με νοιάζει.
-Δεν είναι
η λευτεριά πέσε πίτα να σε φάω. Είναι κάστρο, και το παίρνεις με το σπαθί σου.
Όποιος δέχεται από ξένα χέρια τη λευτεριά, είναι σκλάβος.
-Ο διάολος
μπορεί και μπαίνει μονάχα στην Κόλαση, ο άγγελος μπορεί και μπαίνει μονάχα στην
Παράδεισο. Ο άνθρωπος όπου θέλει!
-Η αμαρτία
πρέπει να ‘ναι ένα βουνό χοιρινό κρέας, να χωθείς μέσα, μια χαβούζα κρασί, να
μπεις να κολυμπήσεις, κι όχι ένα μεζεδάκι!
-Δεν
πολεμούμε τα σκοτεινά μας πάθη με νηφάλια, αναιμικιά, ουδέτερη, πάνω από τα
πάθη αρετή. Παρά με άλλα σφοδρότερα πάθη.
-Τι με
ρωτάς για την καρδιά του αμαρτωλού; Εγώ κατέχω την καρδιά του ενάρετου, κι
είναι όλοι οι δαιμόνοι μέσα.
-Ο
άνθρωπος βιάζεται, ο Θεός δε βιάζεται.
-Όλα
μάταια, και μόνο η πράξη, σαν το κρασί, μας ξεγελάει και μας σηκώνει λίγο.
-Η ευτυχία
απάνω στη γης είναι κομμένη στο μπόι του ανθρώπου. Δεν είναι σπάνιο πουλί να το
κυνηγούμε πότε στον ουρανό, πότε στο μυαλό μας. Η ευτυχία είναι ένα κατοικίδιο
πουλί στην αυλή μας.
-Τι φοβερός
ανήφορος από τον πίθηκο στον άνθρωπο, από τον άνθρωπο στον Θεό.
-Τι θα πει
ευτυχία; Να ζεις όλες τις δυστυχίες. Τι θα πει φως; Να κοιτάς με αθόλωτο μάτι
όλα τα σκοτάδια.
-Tίποτα
γενναίο δεν μπορεί ο άνθρωπος να κάμει στον κόσμο, αν δεν υποτάξει τη ζωή του
σ’ έναν Αφέντη ανώτερό του.
-Η
αιωνιότητα είναι ποιότητα, δεν είναι ποσότητα, αυτό είναι το μεγάλο, πολύ απλό
μυστικό.
-Αυτό που
θέλω ν’ αφήσω πίσω μου είναι ένα καμένο κάστρο. Τίποτ’ άλλο δε θέλω ν’ αφήσω.
-Δε
ζυγιάζω, δε μετρώ, δε βολεύομαι! Ακολουθώ το βαθύ μου χτυποκάρδι.
-Η στερνή,
η πιο ιερή μορφή θεωρίας είναι η πράξη.
-Κάθε
Έλληνας που δεν παίρνει, ας είναι και μια φορά στη ζωή του, μια γενναία
απόφαση, προδίνει τη ράτσα του.
-Aλίμονο σε
όποιον ζει στην έρημο και θυμάται του κόσμου.
-Aπό τα
καλά κερδεμένα παίρνει ο διάολος τα μισά – από τα κακά κερδεμένα, παίρνει και
το νοικοκύρη.
-Η ζωή
είναι μπελάς, ο θάνατος δεν είναι. Ζωντανός άνθρωπος, ξέρεις τι θα πει; Ν’
αμολάς το ζωνάρι σου και να γυρεύεις καβγά.
-Σα δεν
φτάσει ο άνθρωπος στην άκρη του γκρεμού, δεν βγάζει στην πλάτη του φτερούγες να
πετάξει.
-Η φυγή δεν
είναι νίκη, τ’ όνειρο είναι τεμπελιά, και μόνο το έργο μπορεί να χορτάσει την
ψυχή και να σώσει τον κόσμο.
-Η ευτυχία
είναι πράγμα απλό και λιτοδίαιτο —ένα ποτήρι κρασί, ένα κάστανο, ένα φτωχικό μαγκαλάκι,
η βουή της θάλασσας. Τίποτα άλλο.
