Το έστειλε ο Γιώργος Επιτήδειος
Όταν την 1η Δεκεμβρίου του 2016, ο πρόεδρος Αναστασιάδης,
αιφνιδιάζοντας την Αθήνα, είχε αποδεχθεί τη σύγκληση
Πενταμερούς Διάσκεψης, στην Άγκυρα θεωρούσαν πως θα πετύχαιναν με
ένα σμπάρο δύο τρυγόνια. Αφενός θα δρομολογούσαν μία αλά τούρκα συμφωνία για το
Κυπριακό. Αφετέρου, με βάση αυτή τη συμφωνία και μέσω των Τουρκοκυπρίων, θα
έβαζαν χέρι στον ενεργειακό πλούτο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αυτό που δεν είχαν υπολογίσει στην Άγκυρα
ήταν ότι ο Κοτζιάς θα επέμενε μέχρι το
τέλος στην προϋπόθεση να καταργηθούν οι εγγυήσεις και να αποχωρήσουν πλήρως τα
κατοχικά στρατεύματα στο πλαίσιο ενός σφιχτού χρονοδιαγράμματος. Ο
Έλληνας υπουργός Εξωτερικών είχε εξαρχής προβάλει αυτή τη θέση. Τόσο ο
Αμερικανοβρετανικός όσο και ο τουρκικός παράγοντας, όμως, θεωρούσαν πως δεν
ήταν τίποτα περισσότερο από ένας διαπραγματευτικός ελιγμός που θα αποσυρόταν
από το τραπέζι όταν εξασφαλίζονταν κάποια ανταλλάγματα.
Τα γεγονότα διέψευσαν αυτές τις προσδοκίες.
Ο πρόεδρος Αναστασιάδης ικανοποίησε με
την πρότασή του τον κορμό των τουρκοκυπριακών απαιτήσεων στην εσωτερική πτυχή
του Κυπριακού, αλλά οι υποχωρήσεις του δεν άρκεσαν. Οι δύο Διασκέψεις κόλλησαν
στο ζήτημα της Ασφάλειας (εγγυήσεις και κατοχικά στρατεύματα).
“ΚΟΚΚΙΝΟ ΦΩΣ” ΣΤΗΝ ΆΓΚΥΡΑ
Η αδιαλλαξία του καθεστώτος Ερντογάν το
έχει φέρει σε δυσμενή θέση. Εάν η γεώτρηση στον στόχο “Ονησίφορος” στο θαλάσσιο οικόπεδο 11 αποδειχθεί επιτυχής θα είναι μία ασφαλής
ένδειξη ότι οι εκτιμήσεις για την ύπαρξη γιγαντιαίων κοιτασμάτων στην κυπριακή
ΑΟΖ είναι βάσιμες. Αυτό θα βάλει δυνατά την Κυπριακή Δημοκρατία στο ενεργειακό
παιχνίδι και κατ’ αυτό τον τρόπο θα αναβαθμίσει ποιοτικά και τη σημερινή
μειονεκτική θέση των Ελληνοκυπρίων έναντι της Τουρκίας.
Έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, η
Άγκυρα δεν μπορεί να αποτρέψει το πρόγραμμα των ερευνών και γεωτρήσεων. Προ
ημερών κυκλοφόρησε και δεν διαψεύσθηκε
η πληροφορία ότι το αμερικανικό αεροπλανοφόρο George Bush “τύφλωσε” τουρκικά μαχητικά που πετούσαν κοντά στο σημείο της
γεώτρησης. Αλλά και το Παρίσι έστειλε το δικό του διπλό μήνυμα: Πρώτον, δύο
γαλλικές φρεγάτες ελλιμενίστηκαν στη Λεμεσσό. Δεύτερον, η Γαλλίδα υπουργός
Άμυνας πραγματοποίησε επίσκεψη στην Κύπρο.
Η Δύση, λοιπόν, έχει ανάψει “κόκκινο φως” και η Άγκυρα δεν έχει περιθώρια να το αγνοήσει και να
επιχειρήσει με δυναμικά μέσα να σταματήσει τη γεώτρηση. Αυτό δεν σημαίνει ότι
θα κάτσει με σταυρωμένα τα χέρια. Την υπόθεση τη χειρίζεται ο γαμβρός του
Ερντογάν υπουργός Ενέργειας Μπεράτ Αλμπαϊράκ.
Στις σχετικές συσκέψεις έχει αποφασισθεί μία δέσμη αντιδράσεων.
ΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΑΝΤΙΜΕΤΡΑ
Εντείνεται η τουρκική στρατιωτική παρουσία
στην περιοχή, χωρίς, ωστόσο, να παρενοχληθεί η γεώτρηση, χωρίς δηλαδή να
παραβιασθεί ο κανόνας που απαγορεύει είσοδο στο κύκλο ακτίνας 500 μέτρων γύρω
από το σημείο της γεώτρησης. Παραλλήλως, εκδόθηκε τουρκική NAVTEX (ειδοποίηση προς ναυτιλομένους), με την οποία δεσμεύονται μέχρι την 16η Δεκεμβρίου τμήματα των θαλασσίων οικοπέδων 4, 5, 6 και 7 της κυπριακής ΑΟΖ για πραγματοποίηση
ερευνών.
Υπενθυμίζουμε ότι μέρος αυτών των
οικοπέδων, που βρίσκονται δυτικά και νοτιοδυτικά της Κύπρου, διεκδικεί η
Τουρκία. Εκεί κινείται αυτές τις ημέρες το ερευνητικό σκάφος Μπαρμπαρός με τη συνοδεία τουρκικής φρεγάτας. Οι
αντιδράσεις αυτές, ωστόσο, δεν δημιουργούν κάποιου είδους τετελεσμένο και ως εκ
τούτου κρίνονται και από τους Τούρκους ανεπαρκείς.
Επειδή είναι απίθανο διεθνής πετρελαϊκή
εταιρεία να δεχθεί να πραγματοποιήσει για λογαριασμό της Τουρκίας γεώτρηση στην
κυπριακή ΑΟΖ, στην Άγκυρα έχουν κατ’ αρχήν αποφασίσει να ενοικιάσουν ή και να
αγοράσουν πλωτή εξέδρα. Σκοπός τους πάντα είναι να πραγματοποιήσουν γεώτρηση σε
σημείο των οικοπέδων της κυπριακής ΑΟΖ, τα οποία αυθαιρέτως διεκδικούν.
Οι σεισμικές έρευνες είναι πρόκληση, την
οποία η Λευκωσία αντιμετωπίζει με καταγγελία. Τα πράγματα θα αλλάξουν εάν οι
Τούρκοι επιχειρήσουν γεώτρηση. Θα δημιουργήσουν τετελεσμένο, χωρίς να έρθουν
ευθέως σε αντιπαράθεση με τη Δύση. Ας σημειωθεί ότι τα δικαιώματα στο οικόπεδο 6 έχει εξασφαλίσει η κοινοπραξία Total-ENI.
Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ ΣΗΜΑΣΊΑ ΤΟΥ ΚΑΣΤΕΛΟΡΊΖΟΥ
Μια ματιά στον χάρτη αρκεί για να
διαπιστωθεί η στρατηγική σημασία του συμπλέγματος του Καστελλορίζου σε
ενδεχόμενη μελλοντική οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο. Με
βάση την αρχή της μέσης γραμμής, το σύμπλεγμα του Καστελλορίζου εξασφαλίζει
στην Ελλάδα μια τεράστια θαλάσσια έκταση (μεταξύ Κρήτης και Κύπρου).
Στο υπέδαφος του βυθού αυτής της θαλάσσιας
περιοχής βρίσκονται –σύμφωνα
με αξιόπιστες ενδείξεις– μεγάλα
κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Ακόμα και εάν το Διεθνές
Δικαστήριο δεν δώσει πλήρη επήρεια στο σύμπλεγμα του Καστελορίζου, κατά
πάσα πιθανότητα θα δώσει ένα δυσανάλογα μεγάλο (σε σύγκριση με το μέγεθος των
νησίδων) κομμάτι
θαλάσσιας ζώνης νοτίως του Καστελορίζου.
Όπως προαναφέραμε, το κρίσιμο ερώτημα, που
σήμερα απασχολεί το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών είναι εάν η Άγκυρα θα
επιχειρήσει σ’ αυτή τη συγκυρία να ανατρέψει τη μέχρι τώρα ασταθή ισορροπία που
επικρατεί στην περιοχή, στέλνοντας σκάφος της να πραγματοποιήσει σεισμικές
έρευνες στην περιοχή του Καστελορίζου. Μία τέτοια ενέργεια θα πυροδοτούσε
ελληνοτουρκική κρίση, δεδομένου ότι η Αθήνα δεν μπορεί να περιορισθεί μόνο σε
διπλωματική καταγγελία.