Tο νέο θρίλερ με το κλείσιμο της δεύτερης
αξιολόγησης και της συμφωνίας της Ελλάδας με τους δανειστές για τα μέτρα
ελάφρυνσης του χρέους αφήνει ήδη βαθύ αποτύπωμα τόσο στην οικονομική ζωή της
χώρας όσο και στο Χρηματιστήριο της Αθήνας. Στο πρώτο μέτωπο καταγράφεται ήδη
επιδείνωση σε μια σειρά από βασικούς δείκτες, ενώ ακόμα και η βελτίωση σε
κάποιους άλλους, κρίνεται... άκρως ασταθής. Στο Χ.Α. ειδικότερα, οι κύριοι
δείκτες και βασικές «ηγετικές» μετοχές
έχουν χάσει αρκετό έδαφος, καθώς έχουν πληγεί από την αβεβαιότητα και την
απουσία τάσης στην αγορά.
Όμως, ακόμα και στο περιβάλλον αυτό,
υπάρχουν εταιρείες - μετοχές που πηγαίνουν κόντρα στο ρεύμα, καθώς διαθέτουν
κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τις καθιστούν... ανθεκτικές στη
διαπραγμάτευση. Έτσι, παρότι οι στόχοι
που έχουν τεθεί για την ελληνική οικονομία στο σύνολό της το 2017 έχουν τεθεί πλέον εν αμφιβόλω, παρότι τα μηνύματα για τη
χρηματιστηριακή αγορά δεν είναι (αυτήν την περίοδο )αισιόδοξα, οι επενδυτές που ποντάρουν στο
αισιόδοξο σενάριο έχουν επιλογές και σημεία αναφοράς.
Το τρέχον έτος για την οικονομία και τις
τράπεζες, συνεπώς και για τις μετοχές και τα ομόλογα, είναι κομβικής σημασίας,
αφού το τρίτο ελληνικό πρόγραμμα θέτει ως προϋπόθεση την επιστροφή της
οικονομίας σε υψηλούς θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Οι καθυστερήσεις στο κλείσιμο
της αξιολόγησης έχουν αφήσει ήδη το αποτύπωμά τους, με το ΑΕΠ του τέταρτου
τριμήνου πέρσι να απογοητεύει και να κρούει τον κώδωνα και για το πρώτο τρίμηνο
του 2017. Οι επίσημες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ΑΕΠ του 2017
τοποθετούν τη μεταβολή στο +2,7%, ενώ οι εκτιμήσεις των αναλυτών κυμαίνονται
σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα, με τη μέση εκτίμηση να τοποθετείται στο 1,2%.
Η επιστροφή της αβεβαιότητας και η αύξηση
της έντασης μεταξύ της κυβέρνησης και των πιστωτών όχι μόνο δεν ευνοεί τις
προοπτικές του 2017, αλλά έχει προκαλέσει απώλειες από την αρχή του έτους για
την ευρύτερη αγορά μετοχών, σε μια περίοδο όπου οι ξένες αγορές σημειώνουν
υψηλά κέρδη. Ακόμα μια φορά το πολιτικό ρίσκο θαμπώνει τον βραχυπρόθεσμο
ορίζοντα και περιπλέκει την εικόνα, με την ελληνική αγορά να είναι δεμένη στις
εξελίξεις της αξιολόγησης και της κόντρας που έχει ξεσπάσει με το ΔΝΤ.
Η βελτίωση του επενδυτικού κλίματος σε όλη
τη διάρκεια του Νοεμβρίου και των πρώτων ημερών του Δεκεμβρίου έγινε με αφορμή
τις προσδοκίες και τα γεγονότα που αφορούσαν την ολοκλήρωση της δεύτερης
αξιολόγησης. Παράλληλα, οι αποδόσεις στα ελληνικά ομόλογα -και
ειδικά σε εκείνα με βραχυπρόθεσμη διάρκεια- έχουν αντιστρέψει πλήρως τη θετική εικόνα των προηγούμενων
μηνών, με το διετές να φλερτάρει την περιοχή του 10%.
Εντούτοις, αρκετές μετοχές του Γενικού
Δείκτη καταγράφουν αξιόλογα κέρδη και έχουν μπορέσει να κινηθούν κόντρα στο
ρεύμα σε αυτήν την περίοδο της εγχώριας αβεβαιότητας. Το αμυντικό προφίλ, το
ισχυρό ταμείο, ο εξαγωγικός προσανατολισμός, οι χαμηλές αποτιμήσεις ή και η
ηγετική θέση στην εγχώρια αγορά είναι τα χαρακτηριστικά που εμφανίζουν οι
τίτλοι που ξεχωρίζουν και αποτελούν για την πλειονότητά των αναλυτών και των
επενδυτές τις επιλογές που θα συνεχίσουν να υπεραποδίδουν, όσο οι ευαίσθητες
συνθήκες ισορροπίας στο ελληνικό χρηματιστήριο, αλλά και στην οικονομία
παραμένουν.
Ποιοι ξεχωρίζουν
Οι εταιρείες που έχουν ξεχωρίσει μέχρι
στιγμής, καθώς αντέχουν στις καθυστερήσεις της διαπραγμάτευσης, και θέτουν
σοβαρή υποψηφιότητα να πρωταγωνιστήσουν σε όλο το έτος, από την υψηλή
κεφαλαιοποίηση είναι οι Viohalco, Μυτιληναίος, Motor
Oil, Aegean Airlines, Grivalia Properties, Coca Cola HBC και Τιτάν. Από τις μικρότερες κατηγορίες, είναι
οι ΕΛΤΕΧ Άνεμος, Intralot, Υγεία,
Πλαστικά Θράκης, Ευρωπαϊκή Πίστη, Cenergy, Quest Συμμετοχών
και μερικές ακόμη. Μέχρι τώρα, αρνητική ή ουδέτερη πορεία εμφανίζουν σημαντικές
εταιρείες που πρωταγωνίστησαν τα τελευταία έτη με τις θετικές τους αποδόσεις,
όπως οι Jumbo, Folli Follie Group, Σαράντης,
ΟΠΑΠ, ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ
και ΕΧΑΕ. Ειδικότερα:
- Μυτιληναίος:
Για την περίοδο του τελευταίου μήνα που η κατάσταση με την αξιολόγηση έχει
περιπλακεί επικίνδυνα, η απόδοσή της διαμορφώνεται σε +6% έναντι -4% για τον
Γενικό Δείκτη. Αποτιμάται με 8 φορές τα εκτιμώμενα κέρδη του 2017, ενώ ο
μετασχηματισμός του ομίλου θα αποκαλύψει κρυμμένες υπεραξίες για όλους τους
μετόχους του Μυτιληναίου και της ΜΕΤΚΑ. Ωστόσο, με την πλήρη ενσωμάτωση της ΜΕΤΚΑ και την ολοκλήρωση του επιχειρηματικού
μετασχηματισμού, το Ρ/Ε εκτιμάται ότι θα κατέλθει στις 5 φορές για το 2017.
Πλέον η μέση τιμή-στόχος έχει ανέλθει στα 8,30
ευρώ ανά μετοχή. Ωστόσο, οι τελευταίες αναλύσεις τοποθετούν την
τιμή-στόχο ακόμη υψηλότερα, από τα 8,5 ως
10,5 ευρώ.
- Motor
Oil: Η μετοχή της Motor Oil
έχει αποτίμηση 7 φορές τα κέρδη του 2017 και 4,2 φορές τα EBITDA και
εμφανίζεται αρκετά χαμηλή, καθώς ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 12 φορές τα
κέρδη και 7 φορές τα EBITDA. Η μέση
τιμή-στόχος είναι στα 15 ευρώ, ενώ το τελευταίο χρονικό διάστημα οι
αναλυτές αναπροσαρμόζουν τις εκτιμήσεις τους ανοδικά. Η μερισματική απόδοση της
εταιρείας παραμένει από τις υψηλότερες ανάμεσα στις εταιρείες του κλάδου
πανευρωπαϊκά.
- Η Aegean
Airlines θα συνεχίσει να ωφελείται από τον τουρισμό και μετοχικά
υπεραποδίδει της αγοράς το 2017. Ο τίτλος της Aegean
Airlines εμφανίζει σημαντικά discount έναντι του ευρωπαϊκού κλάδου, με
δείκτες EV/EBITDAR που δεν ξεπερνούν τις 4,5 φορές. Η μέση τιμή-στόχος για τη μετοχή είναι τα 7,3 ευρώ.
- Tιτάν:
Οι εκτιμήσεις για την κερδοφορία των επόμενων τριών ετών είναι ιδιαίτερα
υψηλές. Με βάση τις τρέχουσες εκτιμήσεις των αναλυτών, ο όμιλος είναι
διαπραγματεύσιμος με 8,8 φορές τα EBITDA του 2017, ενώ η μέση τιμή-στόχος είναι τα 23,50 ευρώ.
- Η Viohalco
σημειώνει άνοδο 40% φέτος, με αντίστοιχη άνοδο κινείται η Cenergy, αλλά και υψηλά κέρδη καταγράφει
και η ΧΑΛΚΟΡ.
Ο ειδικός ρόλος των τραπεζών
Στον αντίποδα, σε σχέση με τις παραπάνω
εταιρείες, οι εγχώριες τραπεζικές αξίες, παρότι είναι αποτιμημένες σε πολύ
χαμηλότερα επίπεδα από τις ευρωπαϊκές τράπεζες, παραμένουν ευάλωτες σε κάθε
εγχώρια αναβλητικότητα, αλλά και σε κάθε εξωγενές αρνητικό γεγονός. Παρότι η
κερδοφορία τους αναμένεται να βελτιωθεί σημαντικά φέτος εξαιτίας του σημαντικά
χαμηλότερου κόστους και της ελαφριάς βελτίωσης των βασικών εσόδων, εντούτοις το
ρίσκο στις προβλέψεις των αναλυτών είναι υψηλό. Η ολοκλήρωση της δεύτερης
αξιολόγησης θα αποτελέσει κομβικό στοιχείο για την αναβάθμιση των τραπεζικών μετοχών.
Η πίεση των τραπεζιτών, αλλά και του Έλληνα
κεντρικού τραπεζίτη για να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση χωρίς άλλες
καθυστερήσεις δεν είναι τυχαία, αφού το 2017 αποτελεί μια κρίσιμη χρονιά και
για τις τράπεζες. Η επίτευξη των στόχων
μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων το 2017 θα καθορίσει και τις παραμέτρους
του πανευρωπαϊκού stress
test του 2018. Σε
μακροοικονομικό και πολιτικό επίπεδο, οι εξελίξεις το 2017 θα κρίνουν αν η χώρα
επανέλθει στις αγορές και, ως εκ τούτου, αν μπορεί να διαχειριστεί τις
δανειακές της ανάγκες από τα μέσα του 2018, όταν τελειώνει το πρόγραμμα.
Προϋπόθεση για να συμβούν όλα αυτά είναι η
χώρα να επανέλθει το 2017 σε βιώσιμους και διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης με
την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, σε συνδυασμό με τα μέτρα ανακούφισης
του χρέους να ανοίγουν τον δρόμο για την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο
πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Συνεπώς,
όσο η αξιολόγηση σέρνεται, η αβεβαιότητα θα διατηρείται, με αποτέλεσμα ο φιλόδοξος
στόχος ανάπτυξης του 2,7% να απομακρύνεται ακόμα περισσότερο.