ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ

Σάββατο 21 Μαρτίου 2015

Εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης



    Πολλές εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν από το απόγευμα τόσο στην Αθήνα όσο και σε άλλες μεγάλες ελληνικές πόλεις με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης. Πόσοι, όμως, διαβάζουν όντως ποίηση στα χρόνια μας;
    Αν εξαιρέσουμε κάποιες ομάδες αφοσιωμένων αναγνωστών (ανάμεσά τους και αρκετοί νέοι), το ενδιαφέρον παραμένει εξαιρετικά περιορισμένο.
    Ίσως, μεταξύ άλλων, επειδή δεν υπάρχει η ενδεδειγμένη υποστήριξη από τη μεριά της εκπαίδευσης. Τι συμβαίνει, για παράδειγμα, με την ποίηση στο δημοτικό σχολείο;
    Ποια ακριβώς είναι η τύχη της στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, που παίζει καθοριστικό ρόλο για τη διαμόρφωση των αναγνωστικών συνηθειών;
    «Στο δημοτικό μπαίνουν τα θεμέλια για τη σχέση των μαθητών με το βιβλίο και τη λογοτεχνία γενικότερα», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Βενετία Αποστολίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Λογοτεχνικής Εκπαίδευσης στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ: «Παρόλα αυτά η λογοτεχνία δεν κατέχει περίοπτη θέση στο δημοτικό.
    Κάποιοι δάσκαλοι προτιμούν να μην τη διδάξουν καν, κάποιοι άλλοι αν τη διδάξουν, θα προτιμήσουν την πεζογραφία και μόνο λίγοι θα διαλέξουν την ποίηση – κι αυτοί πάλι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να παραμείνουν στα κείμενα του ανθολογίου, τα οποία δεν είναι υποχρεωτικό να διδάσκονται για πάνω από μία φορά ανά τρεις εβδομάδες.
    Βεβαίως υπάρχουν και εκείνοι που ενδιαφέρονται πραγματικά για την ποίηση, φέρνοντας μέσα στις διδακτικές αίθουσες και κείμενα εκτός ανθολογίου, ή διοργανώνοντας μια σειρά από δράσεις που μπορεί να κινητοποιήσουν την προσοχή των παιδιών».
 Όλα αυτά τα παρατηρούμε σήμερα ή αποτελούν χαρακτηριστικό της αντίληψης που είχε για την ποίηση η δημοτική εκπαίδευση και σε παλαιότερες εποχές;
    «Η ποίηση που διδασκόταν στο δημοτικό ήταν πάντοτε μια ποίηση ευκολονόητη, ρυθμική, κάποτε ακόμα και απλοϊκή», απαντά η Β. Αποστολίδου:
    «Στις ημέρες μας τα πράγματα μοιάζουν, σε κάποιες τουλάχιστον περιπτώσεις, καλύτερα. Υπάρχουν δάσκαλοι που επιλέγουν και μοντέρνους ποιητές, όπως τον Ρίτσο, τον Ελύτη και τον Σεφέρη.
    Το βασικό, όμως, θέμα είναι άλλο: να σκεφτούμε μέσω ποιων διδακτικών μεθόδων έρχονται σε επαφή με τη λογοτεχνία και ειδικότερα με την ποίηση τα παιδιά.
    Ο παραδοσιακός τρόπος ήταν να επιμείνει ο δάσκαλος στη σημασία των λέξεων και στο βάρος του νοήματος, κάτι που κρατάει σε απόσταση τον μαθητή και δεν ενθαρρύνει την ενεργό συμμετοχή του στη διαδικασία της ερμηνείας και της ανάγνωσης.
    Τα τελευταία, ωστόσο, χρόνια το καθεστώς αυτό έχει πάψει να ισχύει καθ’ ολοκληρίαν.
    Όσοι δάσκαλοι θέλουν να πλησιάσουν τα παιδιά και να δουλέψουν με την ενίσχυση της φιλαναγνωσίας τους, αναδεικνύουν κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας άλλα στοιχεία του ποιήματος: τον ρυθμό και τον ήχο του, τα λεκτικά του παιχνίδια, τη δυνατότητά του να μελοποιηθεί και να οπτικοποιηθεί.
    Στόχος εδώ είναι να γίνονται οι διδακτικές επιλογές με μεγαλύτερη χαλαρότητα και ελευθερία, με κριτήριο όχι το τι πρέπει να αναλύσουν και να απομνημονεύσουν οι μαθητές, αλλά ποια είναι αυτά που τους αρέσουν και τα συγκινούν.
    Σε ένα πλαίσιο σαν κι αυτό ο δάσκαλος επιδιώκει να εκμαιεύσει από τους μαθητές τα ενδιαφέροντά τους χωρίς να προσπαθήσει να τα ποδηγετήσει και να τα καθοδηγήσει».

Πώς είναι δυνατόν να περάσουν όλα αυτά στην πράξη;
    «Οι τρόποι είναι πολλοί», λέει η Β. Αποστολίδου:
    «Τα ποιήματα μπορεί να γίνουν θέατρο και τραγούδι, να κατανοηθούν μέσω διαφόρων εικόνων ή να εμπνεύσουν στους μαθητές κάποια ζωγραφικά σχέδια».
    Το ζήτημα συμπερασματικά είναι το πώς θα κατορθώσει ο δάσκαλος να μην αποξενώσει τον μαθητή από τη λογοτεχνία, το πώς θα καταφέρει να μην προκαλέσει τη βαρεμάρα και το χασμουρητό του.
    Αργεί ασφαλώς η ημέρα που τα παιδιά του δημοτικού, αλλά και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, θα μπορούν εν πλήρει ελευθερία να προσέλθουν στην ποίηση. Αν μη τι άλλο, όμως, έστω και περιορισμένα ή επιλεκτικά, ο δρόμος προς μια τέτοια κατεύθυνση έχει ανοίξει.
Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης: Όλες οι εκδηλώσεις της Θεσσαλονίκης
    Παγκόσμια μέρα της ποίησης έχει ανακηρυχτεί η 21 Μαρτίου από το 1999. Εκείνο που δεν ξέρατε είναι ότι η πρωτοβουλία ξεκίνησε από την Ελλάδα, το 1997, όταν ο έλληνας ποιητής Μιχαήλ Μήτρας, πρότεινε στην Εταιρεία Συγγραφέων να υιοθετηθεί ο εορτασμός της ποίησης στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, και να οριστεί συγκεκριμένη μέρα γι' αυτό.
    Ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO, εισηγήθηκε στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του οργανισμού, το 1999, η 21η Μαρτίου να ανακηρυχθεί Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης.
    Οι Γάλλοι, οι Ιταλοί, οι Τυνήσιοι και άλλοι πρέσβεις από χώρες της Μεσογείου υποστήριξαν την εισήγηση και η ελληνική πρόταση υπερψηφίστηκε.
Γιορτή της Ποίησης
    Ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας με το Κέντρο Πολιτισμού και Βιβλίου Νοτιοανατολικής Ευρώπης γιορτάζουν την Ημέρα της Ποίησης, ενώ φέτος οι εκδηλώσεις πους θα πραγματοποιηθούν θα καλύπτουν το τριήμερο 20-22 Μαρτίου 2014.
    Την Πέμπτη 20/3 στις 18.30 στο Κέντρο Μουσικής της Δ/νσης Πολιτισμού και Τουρισμού Δήμου Θεσσαλονίκης, μέλη και φίλοι Συλλόγων και Εταιρειών των Λογοτεχνών της πόλης, καθώς και μαθητές, φοιτητές αλλά και απλοί παρευρισκόμενοι της εκδήλωσης μπορούν να απαγγείλουν ένα ποίημα τους εάν γράφουν ή ποίημα κάποιου άλλου ποιητή ή στιχουργού, ενώ η εκδήλωση θα πλαισιωθεί με 2 χορωδίες της πόλης και με άρια από όπερα και ορατόριο.
*20/3, Κέντρο Μουσικής της Δ/νσης Πολιτισμού και Τουρισμού Δήμου Θεσσαλονίκης, Κουντουριώτου 17, απέναντι από το Λιμάνι, Ώρα: 18.30, Είσοδος: Δωρεάν
    Την Παρασκευή 21/3 στις 12 το μεσημέρι θα πραγματοποιηθούν υπαίθριες αναγνώσεις ποιημάτων στη γωνία Αριστοτέλους με Τσιμισκή δίπλα στο ρολόι, ενώ
21/3, Γωνία Αριστοτέλους με Τσιμισκή, Ώρα: 12.00
    Το Σάββατο 22/3 στις 12 το μεσημέρι οι Ποιητές της Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής θα διαβάσουν ποιήματα τους με τον τίτλο: «Οι Ποιητές διαβάζουν ποίηση», παράλληλα με άλλες εκδηλώσεις που θα εκτυλίσσονται την ίδια ώρα.
22/3, Ώρα: 12.00
    Το τριήμερο αυτό της 9ης Γιορτής της Ποίησης που τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού φέτος είναι αφιερωμένο στην αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη με αφορμή τα 20 χρόνια από τον θάνατό της.
Ποιητικό «Flashmob»
    Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης διοργανώνει ένα ποιητικό «flashmob», την Παρασκευή 21/3, ώρα 17.30, στην πλατεία Αριστοτέλους, μπροστά στο καφέ Starbucks προς την Λεωφόρο Νίκης. Το flashmob είναι η συγκέντρωση ανθρώπων σε δημόσιο χώρο για την πραγματοποίηση δράσης που έχει προσυμφωνηθεί, με σκοπό να ξαφνιάσει τους περαστικούς. Κατά την εκδήλωση θα απαγγελθεί από όλους τους συμμετέχοντες το ποίημα «Δεν τολμάμε πια να τραγουδήσουμε τα τριαντάφυλλα» , του Κωνσταντίνου Καβάφη, 4 φορές στα γαλλικά και 4 φορές στα ελληνικά. Το flashmob είναι ανοιχτό σε όλους και θα διαρκέσει 5-10 λεπτά. Μπορείτε να αποστηθίσετε το ποίημα, ή απλά να το τυπώσετε και να το έχετε μαζί σας. Την ημέρα εκείνη λοιπόν, στις 17.30, κάποιος θα ξεκινήσει να απαγγέλλει «Δεν τολμάμε πια να τραγουδήσουμε τα τριαντάφυλλα». Εκείνη τη στιγμή, μπορείτε να ενωθείτε με τους συμμετέχοντες στην πλατεία και να διασκεδάσετε με μια εναλλακτική δράση.
   *21/3, Πλατεία Αριστοτέλους, Ώρα: 17.30, Είσοδος: Δωρεάν
Ποιητική Βραδιά στον Ιανό
    Ο IANOS γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2014 και προσκαλεί 14 ανθρώπους του πνεύματος, καλλιτέχνες, δημοσιογράφους, συγγραφείς, ποιητές να διαβάσουν το ποίημα που αγαπούν. Συμμετέχουν με αλφαβητική σειρά οι: Βασίλης Αμανατίδης, Κυριάκος Γιαλένιος, Κωστής Ζαφειράκης, Δημήτρης Καραθάνος, Χρήστος Κιούσης, Άννα Μυλώση, Δημήτρης Νάσκος, Κατερίνα Παπαδοπούλου, Μαρία Ράπτη, Ρωμανός Σκλαβενίτης Πιστοφίδης, Ισμήνη Τορνιβούκα, Στέφανος Τσιτσόπουλος, Γιώργος Τσιτιρίδης, Τέλλος Φίλης. Παράλληλα, ο Γιάννης Κυρατσός και η Ραχήλ διαλέγουν και τραγουδούν στον ΙΑΝΟ τραγούδια μελοποιημένης ποίησης.
*21/3, Βιβλιοπωλείο Ιανός, Αριστοτέλους 7, Ώρα: 19.00, Είσοδος: Δωρεάν
Οι Εαρινές Ημέρες Βιβλιοθηκών την Ημέρα της Ποίησης
    Στις 21 Μαρτίου, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, οι βιβλιοθήκες της πόλης διοργανώνουν ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις με ποιητές και ποιήτριες.
    Η Βιβλιοθήκη Άνω Τούμπας προσφέρει στα παιδιά μια ευκαιρία να γνωριστούν με την τέχνη της ποίησης, με τη βοήθεια της ποιήτριας Ελίνας Μαρμαρίδου. Μέσα από τη συζήτηση και την απαγγελία ποιημάτων, τα παιδιά θα ανακαλύψουν ένα νέο μέσο έκφρασης των συναισθημάτων και της καλλιτεχνικής ευαισθησίας που κρύβουν μέσα τους αλλά δύσκολα εκδηλώνουν.
    Η Βιβλιοθήκη Χαριλάου από την άλλη, διοργανώνει στις 12.00 μια γνωριμία με τον ποιητή Γιώργο Χατζηγεωργίου, κατά την οποία τα παιδιά μπορούν να συζητήσουν μαζί του και να γίνουν ποιητές, δημιουργώντας τα δικά τους ποιήματα. Έπειτα, στις 19.30, ο Γιώργος Χατζηγεωργίου διαβάζει ποίηση και κουβεντιάζει μαζί σας, ενώ αν το επιθυμείτε μπορείτε να απαγγείλετε κι εσείς το αγαπημένο σας ποίημα.     
    Τέλος, η Παιδική Βιβλιοθήκη Άνω Πόλης πραγματοποιεί αφιέρωμα στον ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, στο οποίο τα παιδιά «ανακαλύπτουν» το έργο του «Η Ποδηλάτισσα», μέσα από τους στίχους του σε συνδυασμό με εικόνες.
    Η συμμετοχή σε όλες τις εκδηλώσεις είναι δωρεάν, αλλά απαιτείται προεγγραφή στην Βιβλιοθήκη Χαριλάου, τηλεφωνική ή με την παρουσία σας, καθώς οι θέσεις είναι περιορισμένες και θα τηρηθεί απόλυτη σειρά προτεραιότητας, ενώ θα υπάρξει λίστα αναμονής σε περίπτωση υπεράριθμων εγγραφών.
    Τέλος, στην Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης θα πραγματοποιηθεί ένα ποιητικό αναλόγιο που πραγματοποιείται με τη συμμετοχή των μαθητών των λυκείων της πόλης, με τίτλο «Οι νέοι στην ποίηση: Διαβάστε το ποίημα της καρδιάς σας». Οι μαθητές θα διαλέξουν το αγαπημένο τους ποίημα και θα το απαγγείλουν, ενώ θα συμμετέχουν 9 σχολεία με 30 μαθητές. Ακόμη, θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση με ποίηση, μουσική και χορό με τίτλο «…του Πάθους και της Απουσίας». Ποιήματά τους θα απαγγείλουν οι ποιήτριες Μαρία Καρδάτου, Άννυ Κουτροκόη, Ευτυχία Αλεξάνδρα Λουκίδου, Χλόη Κουτσουμπέλη και Αλεξάνδρα Μπακονίκα. Την εκδήλωση θα πλαισιώσουν οι Muses of Greece, ένα καλλιτεχνικό σύνολο που αποτελείται από τρεις βιολονίστριες και δύο dance-performers, με μελωδίες των παρισινών bistro, αγαπημένα κινηματογραφικά soundtracks και φλογερά tangos. Η βιολονίστρια Μαίρη Χρυσάφη συμπράττει έξοχα με τις deboudant violonistas Χρυσοφίλη και Εβίτα Κωσταδήμα, τη νεανική παρουσία στη μουσική σκηνή και τις εντυπωσιακές χορεύτριες σύγχρονου χορού Χριστίνα Ντεχόλα και Χιονιά Χαραλαμπίδου σε μία ιδιαίτερη καλλιτεχνική πρόταση.
*21/3, Βιβλιοθήκη Άνω Τούμπας, Γρ. Λαμπράκη 187, Τηλ. 2310 950370, Ώρα: 10.00, Είσοδος: Δωρεάν
Βιβλιοθήκη Χαριλάου, Νικάνορος 3 & Στ. Νούκα, Τηλ. 2310 324666, Ώρα: 12:00 & 19.30, Είσοδος: Δωρεάν
Παιδική Βιβλιοθήκη Άνω Πόλης, Κρίσπου 7, Τηλ. 2310 200537, Ώρα: 18:30, Είσοδος: Δωρεάν
Αίθουσα εκδηλώσεων, Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη, Ώρα: 10:30-12:00 & 20:00
Ταξιδεύοντας με τον Νίκο Καββαδία
    Μουσικοποιητική παράσταση από το Θεατρικό Αναλόγιο Θάσου, θα πραγματοποιηθεί στο Βαφοπούλειο την Πέμπτη 20 Μαρτίου. Το Θεατρικό Αναλόγιο Θάσου παρουσιάζει με μέτρο και σεβασμό μια συνολική αποτύπωση της ζωής του Ν. Καββαδία. Με ποίηση, μουσική, θέατρο και με πρωτότυπο τρόπο αναδεικνύεται το έργο του ποιητή και η διαδρομή του. Συμμετέχουν οι Θ. Οικονομίδης (αφήγηση-απαγγελία, τραγούδι, κιθάρα, κρουστά), Β. Αγγελίδης (τραγούδι), Α. Ζαγοριανός (κιθάρα, τραγούδι, αφήγηση) και ο Γ. Αρκέτος (ποίηση, αφήγηση), σε σκηνοθεσία των Θ. Οικονομίδη και Α. Ζαγοριανού.
*20/3, Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, Αίθουσα Θεάτρου, Ώρα 20.00, Εισιτήριο: 5 €
Μελοποιημένα ποιήματα του Κ. Καρυωτάκη στο Βαφοπούλειο
    Για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης, την Παρασκευή 21 Μαρτίου 2014, στις 8.00 το βράδυ, θα παρουσιαστεί στο Βαφοπούλειο η μελοποιημένη εκδοχή των ποιημάτων του Κ. Καρυωτάκη, εκδοχή που αποτελεί για τον συνθέτη και σκηνοθέτη Τριαντάφυλλο Μποσταντζή έργο ζωής. Σύμφωνα με τον καλλιτέχνη, οι στίχοι του αδικοχαμένου ποιητή υπαγόρευσαν οι ίδιοι τη μελωδία και το ρυθμό τους, καθώς αναπτύσσονται σε μια στέρεη «ιδιόκτητη» αρμονία. Το ύφος των τραγουδιών μετεωρίζεται ανάμεσα στη ροκ μπαλάντα και σε ένα ιδιότυπο «πιανιστικό» duende. Η νεαρή ποιήτρια Ι.Λ. (αλλιώς και νεράιδα του παραμυθιού) αναλαμβάνει να ντύσει με τη φωνή της τις μελωδίες του συνθέτη και να μεταδώσει με τα κρουστά οργανάκια της τον ρυθμό των τραγουδιών. Θα παρουσιαστούν 22 μελοποιημένα ποιήματα του Κ. Καρυωτάκη, ενώ σε οθόνη θα προβάλλονται οι στίχοι του ποιητή με σκοπό την καλύτερη επικοινωνία του κοινού με το έργο.
*21/3, Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, Ώρα: 20.00, Είσοδος: Ελεύθερη με προαιρετική οικονομική συνεισφορά σε κουτί
Ποίηση και Φωτογραφία στο Δημόσιο Χώρο
    Το ίδρυμα Τάσου Φάλκου - Αρβανιτάκη και Τιτίκας Αρβανιτάκη και οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί Intellectum & Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, πραγματοποιούν μια ξεχωριστή δράση, για να σμίξουν τις τέχνες της ποίησης και της φωτογραφίας την βραδιά της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης. Θα πραγματοποιηθεί προβολή φωτογραφιών με ελεύθερο θέμα, ενώ οι φίλοι της ποίησης μπορούν να φέρουν ποιήματα, δικά τους ή τρίτων, που θα θέλανε να διαβάσουν και να τα μοιραστούν σε μια ελεύθερη βραδιά. Η μεγάλη παρέα που θα δημιουργηθεί, θα ανατρέψει τα στερεότυπα της «κατ’ ιδίαν κοινωνίας» του θεατή ή αναγνώστη με τα δύο αυτά είδη τέχνης, καθώς και το σύνηθες φαινόμενο των «προκαθορισμένων ομιλητών-συμμετεχόντων». Σ` αυτή τη βραδιά, όλοι θα έχουν τη θέση και το χρόνο τους. Ο καθένας προσέρχεται με την ευθύνη της δικής του επιλογής και προσφέρει στους υπόλοιπους το άυλο πνευματικό του δώρο.
*21/3, Πεζόδρομος της οδού Παπαμάρκου, Περιοχή Πλατείας Άθωνος, Ώρα: 19.30, Είσοδος: Δωρεάν