Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη
εγκυκλοπαίδεια
Η Μάχη
του Κεφαλόβρυσου (ή Μάχη του Καρπενησίου) έλαβε χώρα κοντά στο Καρπενήσι, το πιθανότερο το βράδυ της 8ης Αυγούστου προς 9η Αυγούστου 1823, μεταξύ δύναμης επαναστατημένων Ελληνών ατάκτων και των Οθωμανικών στρατευμάτων. Οι Έλληνες πολέμησαν υπό την
καθοδήγηση του Σουλιώτη Μάρκου Μπότσαρη. Για την ακριβή
ημερομηνία της μάχης οι πηγές διαφέρουν, από 7-8
Αυγούστου (Π. Αραβαντινός κ.ά.) έως τις 10-11
Αυγούστου (Μέντελσον Μαρτόλντυ, Γ. Κορδάτος). Στην 8-9 Αυγούστου συμφωνούν οι περισσότερες πηγές, μεταξύ των οποίων οι Μιχ. Σχινάς, ο τότε
Κυβερνήτης Κ. Μεταξάς, οι Σπ. Τρικούπης και Κ. Παπαρρηγόπουλος, ο Fr. Pouqueville κ.ά. Η σπουδαιότερη μαρτυρία προέρχεται από επιστολή του
ίδιου του Μάρκου Μπότσαρη προς τον Λόρδο Βύρωνα με ημερομηνία 8-8-1823 όπου αναφέρει:
"Απόψε σκοπεύω κάτι να επιχειρήσω εναντίον ενός σώματος Αλβανών εξ έξ έως επτά χιλιάδων, στρατοπεδευμένων σιμά εις το αυτό μέρος ..." Σύμφωνα με την έκθεση των γεγονότων από τον Κίτσο Τζαβέλα αυτή η επίθεση έγινε περίπου στις 10:15 της 8 Αυγούστου, "εφορμήσεως δοθησομένου σημείου εκ μέρους του Μάρκου διά σάλπιγγος", και συνεχίστηκε μέχρι το πρωί.
Της μάχης προηγήθηκαν τα εξής: Την 30ή Ιουλίου 1823 ο Καραϊσκάκης συναντήθηκε με τον Μάρκο Μπότσαρη στου Σοβολάκου. Τμήματα του στρατιωτικού σώματος του Καραϊσκάκη ακολούθησαν τον Μπότσαρη ο οποίος τα άφησε στο Μικρό Χωριό, ενώ ο Καραϊσκάκης, ίσως την 6-7 Αυγούστου αποσύρθηκε στη Μονή Προυσού με σοβαρά προβλήματα υγείας. Στις 5 Αυγούστου στρατοπέδευσε στο Κεφαλόβρυσο η εμπροσθοφυλακή του Μουσταή πασά υπό τον θείο του Τσελαλεδίν Μπέη με 5.000 τουρκαλβανούς, Γκέκηδες και Μερντίτες (καθολικούς Αλβανούς)
"Απόψε σκοπεύω κάτι να επιχειρήσω εναντίον ενός σώματος Αλβανών εξ έξ έως επτά χιλιάδων, στρατοπεδευμένων σιμά εις το αυτό μέρος ..." Σύμφωνα με την έκθεση των γεγονότων από τον Κίτσο Τζαβέλα αυτή η επίθεση έγινε περίπου στις 10:15 της 8 Αυγούστου, "εφορμήσεως δοθησομένου σημείου εκ μέρους του Μάρκου διά σάλπιγγος", και συνεχίστηκε μέχρι το πρωί.
Της μάχης προηγήθηκαν τα εξής: Την 30ή Ιουλίου 1823 ο Καραϊσκάκης συναντήθηκε με τον Μάρκο Μπότσαρη στου Σοβολάκου. Τμήματα του στρατιωτικού σώματος του Καραϊσκάκη ακολούθησαν τον Μπότσαρη ο οποίος τα άφησε στο Μικρό Χωριό, ενώ ο Καραϊσκάκης, ίσως την 6-7 Αυγούστου αποσύρθηκε στη Μονή Προυσού με σοβαρά προβλήματα υγείας. Στις 5 Αυγούστου στρατοπέδευσε στο Κεφαλόβρυσο η εμπροσθοφυλακή του Μουσταή πασά υπό τον θείο του Τσελαλεδίν Μπέη με 5.000 τουρκαλβανούς, Γκέκηδες και Μερντίτες (καθολικούς Αλβανούς)
Η μάχη
Ο Μπότσαρης με δύναμη 450 Σουλιωτών (κατά μία άλλη εκδοχή 350
) και άλλο μικρό σώμα υπό τον Κίτσο Τζαβέλα επιτέθηκαν κατά της
εμπροσθοφυλακής του Τουρκικού στρατού που στρατοπέδευαν στην τοποθεσία Κεφαλόβρυσο.
Οι Τούρκοι είχαν λάβει ελλιπή αμυντικά μέτρα γεγονός που οδήγησε σε πολλές απώλειες από πλευράς τους, καθώς οι Σουλιώτες
εισέβαλαν αθόρυβα στο στρατόπεδο τους. Οι Σουλιώτες πίστεψαν ότι είχαν νικήσει,
αναγκάστηκαν όμως να υποχωρήσουν όταν διαπίστωσαν ότι ο Μπότσαρης είχε
πέσει νεκρός από σφαίρα που τον χτύπησε στο δεξί μάτι, και μόνο
ύστερα από την ασφαλή απομάκρυνση του άψυχου σώματος του αρχηγού τους από το
πεδίο της μάχης. Οι Τουρκικές απώλειες υπήρξαν βαριές, περίπου 1000 άνδρες, σε
αντίθεση με τις Ελληνικές που ήταν ελάχιστες. Οι Έλληνες άρπαξαν πλήθος λάφυρα.