της Δρ. Αναστασίας Μοσχοβάκη
Το φυσιολογικό ανοσοποιητικό σύστημα διαθέτει ποικίλους μηχανισμούς άμυνες που το καθιστούν απρόσβλητο από τα μικρόβια της ουρολοίμωξης. Βασικοί μηχανισμοί άμυνας είναι το όξινο ph των ούρων, η αποτελεσματική πλύση της ουροδόχου κύστης με τη συχνή διούρηση, οι τοξικές ουσίες που εκκρίνονται από το φυσιολογικό ενδοθήλιο, η φυσιολογική αμυντική χλωρίδα του κόλπου και του εντέρου, η ετοιμότητα των λευκών αιμοσφαιρίων.
Όταν οι μηχανισμοί άμυνας δεν λειτουργήσουν επαρκώς ή το σώμα έλθει αντιμέτωπο με ένα επιθετικό λοιμογόνο αίτιο που προσβάλλει το ουροποιητικό σύστημα εισβάλλοντας σε αυτό μέσω του αίματος ή της ουρήθρας, αναπτύσσεται λοίμωξη. Η ουρολοίμωξη είναι φλεγμονή του ουροποιητικού συστήματος. Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος οφείλονται σε παθογόνους οργανισμούς που προσβάλλουν τα ούρα, την ουροδόχο κύστη, την ουρήθρα, τον προστάτη, τον νεφρό. Όταν η φλεγμονή αφορά την κύστη πρόκειται για κυστίτιδα, την ουρήθρα ουρηθρίτιδα, το νεφρό πυελονεφρίτιδα, τον προστάτη προστατίτιδα. Όταν το αμυντικό σύστημα του οργανισμού περιχαρακώσει την φλεγμονή στο κατώτερο ουροποιητικό σύστημα, η λοίμωξη είναι συνήθως λιγότερο επιθετική, εάν όμως ο παθογόνος παράγοντας κατορθώσει να εξουδετερώσει τους μηχανισμούς άμυνας του σώματος και να διεισδύσει στο νεφρό, η κατάσταση μπορεί να γίνει τοξική και να εμφανιστεί σήψη. Ακόμη και στην περίπτωση όμως των λοιμώξεων του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος, όταν αυτές θεραπευτούν ατελώς ή παρουσιάσουν συχνές υποτροπές, μπορεί να επηρεαστεί με μη αντιστρεπτό τρόπο η διηθητική ικανότητα του νεφρού και να αναπτυχθεί σε βάθος χρόνου νεφρική ανεπάρκεια.
Τα αίτια που προκαλούν ουρολοιμώξεις είναι εντερικά μικρόβια, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα παθογόνα, μυκοβακτήρια, μύκητες, ιοί και παράσιτα. Το πιο σύνηθες αίτιο είναι το μικρόβιο escherichia coli. Σε ορισμένες περιπτώσεις και σε νερότερες ηλικίες σεξουαλικώς μεταδιδόμενα όπως τα Chlamydia trachomatis, η neisseria gonorrhoeae, ο ιός του έρπητα έχουν κυρίαρχο ρόλο. Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα αποτελούν σήμερα κυρίαρχο αίτιο υπογονιμότητας σε νεαρές ηλικίες.
Οι ουρολοιμώξεις μπορεί να έχουν συμπτώματα με τσούξιμο κατά την ούρηση, συχνουρία, πυρετό, δέκατα, ναυτία, κοιλιακό πόνο, εμετό ( συμπτωματικές ουρολοιμώξεις ) ενδέχεται όμως να μην έχουν κανένα σύμπτωμα και να αποκαλύπτονται μόνο μετά από εξέταση ούρων (ασυμπτωματικές ουρολοιμώξεις). Παράγοντες που προδιαθέτουν στην ανάπτυξη ουρολοιμώξεων είναι η μη λήψη επαρκούς ποσότητας νερού, η χρήση τοπικών αντισυλληπτικών όπως σπερματοκτόνων και διαφραγμάτων, οι κακές συνθήκες υγιεινής που εκθέτουν την ουρήθρα σε μικρόβια από τον πρωκτό, η έκθεση σε μολυσμένα νερά, η αμέλεια χρήσης προφυλακτικού κατά τη συνουσία, η στάση στην ροή των ούρων από συνοδές παθήσεις όπως η υπερτροφία του προστάτη, η συγκράτηση των ούρων στην ουροδόχο κύστη με την παρατεταμένη ή επανειλημμένη αναβολή της ούρησης. Στην ανάπτυξη των ουρολοιμώξεων μπορεί να εμπλέκονται και άλλοι παράγοντες, που διαταράσσουν την αμυντική ετοιμότητα του οργανισμού όπως η κύηση, ουρολογικές παθήσεις, παθήσεις του νωτιαίου μυελού, η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο διαβήτης, ορισμένες δυσμενείς γενετικές προδιαθέσεις, η λήψη κορτιζόνης, καταστάσεις που προκαλούν το σχηματισμό κρυστάλλων και παρακωλύουν την ομαλή ροή των ούρων ή αλλοιώνουν την ετοιμότητα του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως το υψηλό ουρικό οξύ το υψηλό ασβέστιο αίματος Οι παθήσεις που αλλοιώνουν τη σωστή άμυνα πρέπει να εντοπίζονται και να θεραπεύονται έγκαιρα κατά την διάρκεια της σωστής παθολογικής ιατρικής εξέτασης.Οι παράγοντες που προδιαθέτουν στην ανάπτυξη των ουρολοιμώξεων πρέπει να αποφεύγονται κατά το δυνατόν.
Συμπληρωματικά μέτρα πρόληψης των ουρολοιμώξεων:
• Εάν έχετε σεξουαλική ζωή να εξετάζεστε περιοδικά για χλαμύδια, ακόμη και εάν δεν έχετε συμπτώματα. Τα χλαμύδια είναι υπεύθυνα για πολλές ασυμπτωματικές λοιμώξεις. Ανάλογα και με τις ερωτικές σας συνήθειες ενδέχεται να χρειαστεί περιοδική εξέταση και άλλων σπανιότερων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων
• Μετά την αφόδευση να πλένετε σχολαστικά τα χέρια σας
• Να χρησιμοποιείτε καθαριστικά σκευάσματα για την γεννητική περιοχή που να σέβονται το ph των γεννητικών οργάνων και να μην κάνετε κατάχρηση καθαριστικών
• Να αποφεύγετε την άσκοπη λήψη αντιβίωσης, διότι διαταράσσει την φυσιολογική χλωρίδα
• Να φροντίζετε για την επάρκεια της διατροφής σας που τονώνει το ανοσοποιητικό σας σύστημα και τα ωφέλιμα μικρόβια της σωματικής σας χλωρίδας αποφεύγοντας την κατάχρηση αντιβιοτικών. Η παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή είναι το συνιστώμενο διατροφικό μοντέλο.
Το φυσιολογικό ανοσοποιητικό σύστημα διαθέτει ποικίλους μηχανισμούς άμυνες που το καθιστούν απρόσβλητο από τα μικρόβια της ουρολοίμωξης. Βασικοί μηχανισμοί άμυνας είναι το όξινο ph των ούρων, η αποτελεσματική πλύση της ουροδόχου κύστης με τη συχνή διούρηση, οι τοξικές ουσίες που εκκρίνονται από το φυσιολογικό ενδοθήλιο, η φυσιολογική αμυντική χλωρίδα του κόλπου και του εντέρου, η ετοιμότητα των λευκών αιμοσφαιρίων.
Όταν οι μηχανισμοί άμυνας δεν λειτουργήσουν επαρκώς ή το σώμα έλθει αντιμέτωπο με ένα επιθετικό λοιμογόνο αίτιο που προσβάλλει το ουροποιητικό σύστημα εισβάλλοντας σε αυτό μέσω του αίματος ή της ουρήθρας, αναπτύσσεται λοίμωξη. Η ουρολοίμωξη είναι φλεγμονή του ουροποιητικού συστήματος. Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος οφείλονται σε παθογόνους οργανισμούς που προσβάλλουν τα ούρα, την ουροδόχο κύστη, την ουρήθρα, τον προστάτη, τον νεφρό. Όταν η φλεγμονή αφορά την κύστη πρόκειται για κυστίτιδα, την ουρήθρα ουρηθρίτιδα, το νεφρό πυελονεφρίτιδα, τον προστάτη προστατίτιδα. Όταν το αμυντικό σύστημα του οργανισμού περιχαρακώσει την φλεγμονή στο κατώτερο ουροποιητικό σύστημα, η λοίμωξη είναι συνήθως λιγότερο επιθετική, εάν όμως ο παθογόνος παράγοντας κατορθώσει να εξουδετερώσει τους μηχανισμούς άμυνας του σώματος και να διεισδύσει στο νεφρό, η κατάσταση μπορεί να γίνει τοξική και να εμφανιστεί σήψη. Ακόμη και στην περίπτωση όμως των λοιμώξεων του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος, όταν αυτές θεραπευτούν ατελώς ή παρουσιάσουν συχνές υποτροπές, μπορεί να επηρεαστεί με μη αντιστρεπτό τρόπο η διηθητική ικανότητα του νεφρού και να αναπτυχθεί σε βάθος χρόνου νεφρική ανεπάρκεια.
Τα αίτια που προκαλούν ουρολοιμώξεις είναι εντερικά μικρόβια, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα παθογόνα, μυκοβακτήρια, μύκητες, ιοί και παράσιτα. Το πιο σύνηθες αίτιο είναι το μικρόβιο escherichia coli. Σε ορισμένες περιπτώσεις και σε νερότερες ηλικίες σεξουαλικώς μεταδιδόμενα όπως τα Chlamydia trachomatis, η neisseria gonorrhoeae, ο ιός του έρπητα έχουν κυρίαρχο ρόλο. Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα αποτελούν σήμερα κυρίαρχο αίτιο υπογονιμότητας σε νεαρές ηλικίες.
Οι ουρολοιμώξεις μπορεί να έχουν συμπτώματα με τσούξιμο κατά την ούρηση, συχνουρία, πυρετό, δέκατα, ναυτία, κοιλιακό πόνο, εμετό ( συμπτωματικές ουρολοιμώξεις ) ενδέχεται όμως να μην έχουν κανένα σύμπτωμα και να αποκαλύπτονται μόνο μετά από εξέταση ούρων (ασυμπτωματικές ουρολοιμώξεις). Παράγοντες που προδιαθέτουν στην ανάπτυξη ουρολοιμώξεων είναι η μη λήψη επαρκούς ποσότητας νερού, η χρήση τοπικών αντισυλληπτικών όπως σπερματοκτόνων και διαφραγμάτων, οι κακές συνθήκες υγιεινής που εκθέτουν την ουρήθρα σε μικρόβια από τον πρωκτό, η έκθεση σε μολυσμένα νερά, η αμέλεια χρήσης προφυλακτικού κατά τη συνουσία, η στάση στην ροή των ούρων από συνοδές παθήσεις όπως η υπερτροφία του προστάτη, η συγκράτηση των ούρων στην ουροδόχο κύστη με την παρατεταμένη ή επανειλημμένη αναβολή της ούρησης. Στην ανάπτυξη των ουρολοιμώξεων μπορεί να εμπλέκονται και άλλοι παράγοντες, που διαταράσσουν την αμυντική ετοιμότητα του οργανισμού όπως η κύηση, ουρολογικές παθήσεις, παθήσεις του νωτιαίου μυελού, η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο διαβήτης, ορισμένες δυσμενείς γενετικές προδιαθέσεις, η λήψη κορτιζόνης, καταστάσεις που προκαλούν το σχηματισμό κρυστάλλων και παρακωλύουν την ομαλή ροή των ούρων ή αλλοιώνουν την ετοιμότητα του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως το υψηλό ουρικό οξύ το υψηλό ασβέστιο αίματος Οι παθήσεις που αλλοιώνουν τη σωστή άμυνα πρέπει να εντοπίζονται και να θεραπεύονται έγκαιρα κατά την διάρκεια της σωστής παθολογικής ιατρικής εξέτασης.Οι παράγοντες που προδιαθέτουν στην ανάπτυξη των ουρολοιμώξεων πρέπει να αποφεύγονται κατά το δυνατόν.
Συμπληρωματικά μέτρα πρόληψης των ουρολοιμώξεων:
• Εάν έχετε σεξουαλική ζωή να εξετάζεστε περιοδικά για χλαμύδια, ακόμη και εάν δεν έχετε συμπτώματα. Τα χλαμύδια είναι υπεύθυνα για πολλές ασυμπτωματικές λοιμώξεις. Ανάλογα και με τις ερωτικές σας συνήθειες ενδέχεται να χρειαστεί περιοδική εξέταση και άλλων σπανιότερων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων
• Μετά την αφόδευση να πλένετε σχολαστικά τα χέρια σας
• Να χρησιμοποιείτε καθαριστικά σκευάσματα για την γεννητική περιοχή που να σέβονται το ph των γεννητικών οργάνων και να μην κάνετε κατάχρηση καθαριστικών
• Να αποφεύγετε την άσκοπη λήψη αντιβίωσης, διότι διαταράσσει την φυσιολογική χλωρίδα
• Να φροντίζετε για την επάρκεια της διατροφής σας που τονώνει το ανοσοποιητικό σας σύστημα και τα ωφέλιμα μικρόβια της σωματικής σας χλωρίδας αποφεύγοντας την κατάχρηση αντιβιοτικών. Η παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή είναι το συνιστώμενο διατροφικό μοντέλο.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
Facebook https://www.facebook.com/pages/Aναστασία-Μοσχοβάκη-Ιατρός-Ειδική-Παθολόγος
Twitter http://twitter.com/amoschovaki
Γενική ενημέρωση στο http://anastasiamoschovaki1.blogspot.com και στο
http://amoschovakineaprolipsi.blogspot.gr/
Facebook https://www.facebook.com/pages/Aναστασία-Μοσχοβάκη-Ιατρός-Ειδική-Παθολόγος
Twitter http://twitter.com/amoschovaki
Γενική ενημέρωση στο http://anastasiamoschovaki1.blogspot.com και στο
http://amoschovakineaprolipsi.blogspot.gr/
